همه‌گیری کرونا چگونه پایان می‌یابد؟

دکتر جرمی گرین، مورخ پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: «وقتی ‌مردم می‌پرسند همه‌گیری‌ها چه زمانی پایان می‌یابد، درواقع منظورشان جنبه اجتماعی آن است. به‌عبارت ‌دیگر، پایان همه‌گیری به معنای رفع کامل بیماری نیست بلکه این مردم هستند که دیگر از محدودیت و نگرانی خسته شده و تصمیم می‌گیرند با آن بیماری زندگی کنند.»

آلن برانت، مورخ دانشگاه هاروارد می‌گوید: «اتفاق مشابهی در ماجرای ویروس کرونا در حال وقوع است.» او دراین‌باره می‌افزاید: «همان‌طور که در بحث ازسرگیری فعالیت‌های اقتصادی دیدم، سیاست‌ها را نه روند بهداشتی و پزشکی بلکه روند اجتماعی شکل می‌دهد.»

سابقه ترس مردم از همه‌گیری بیماری‌ها و نحوه پایان یافتن آنها

به گزارش نیویورک تایمز گاهی ممکن است حتی بدون شیوع بیماری، مردم دچار ترس و وحشت شوند؛ چنانچه با شیوع ویروس آبولا، بیش از 11 هزار نفر در غرب آفریقا جان خود را از دست دادند اما درحالی‌که به نظر می‌رسید این بیماری همه‌گیر شود، هیچ موردی در ایرلند رخ نداد و بیشتر، ترس عمومی در بین مردم شدت گرفته بود.

همچنین در طی 2 هزار سال گذشته بیماری طاعون باعث کشته شدن میلیون‌ها نفر و تغییر مسیر تاریخ شد. دراین‌ بین، هر اپیدمی یا شیوع باعث ترس بیشتر مردم می‌شد.
جیووانی بوکاچیو نویسنده معروف ایتالیایی می‌گوید: «ترس مردم از ابتلا به طاعون باعث شده بود تا مردم هیچ احترامی به مردگان نگذارند. برخی در خانه‌های خود پنهان شدند و برخی دیگر این بیماری را جدی نگرفته و تصمیم گرفتند از زندگی لذت بردند.»
همه‌گیری طاعون در حال پایان بود که دوباره عود کرد؛ به‌طوری‌که در سراسر جهان گسترش یافت و باعث کشته شدن میلیون‌ها نفر شد. دقیق مشخص نیست که چه چیزی باعث طغیان طاعون شد اما به‌احتمال ‌زیاد برگشتن برخی افراد به زندگی عادی قبل و عدم رعایت اصول بهداشتی می‌توانست باعث همه‌گیری این بیماری شود. هرچند دوره همه‌گیری طاعون به پایان رسیده ولی هر ساله 3000-1000 مورد طاعون در سراسر دنيا گزارش می‌شود و طغيان‌های كوچک در گوشه و كنار جهان رخ می‌دهد.

آنفلوانزای فراموش‌ شده

در سال 1918 میلادی یک بیماری همه‌گیر به نام آنفلوانزای اسپانیایی در کشور اسپانیا شیوع پیدا کرد و به‌تدریج به فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایران رسید. این بیماری باعث مرگ 50 تا 100 میلیون نفر در سراسر جهان شد و بالاترین آمار مرگ ناشی از این بیمار را ایران داشت. بعد از گذشت چند سال آنفلوانزای تبدیل به آنفلوانزای خوش‌خیم شد و هرساله عده زیادی از افراد به آن مبتلا می‌شوند. در واقع باگذشت زمان، فاصله اجتماعی ناشی از شیوع این بیماری به پایان رسید و مردم به زندگی عادی قبل برگشتند. تا همین اواخر، آنفلوانزای عمدتاً فراموش‌ شده بود و مردم هنگام ابتلا به این ویروس چندان آن را جدی نمی‌گرفتند و لزومی نمی‌دیدند که حتماً واکسن آنفلوانزای بزنند تا اینکه با شیوع ویروس کرونا مردم به اهمیت واکسن آنفلوانزای پی بردند.

همه‌گیری کرونا چگونه پایان می‌یابد؟

مورخین می‌گویند، احتمالاً همه‌گیری ویروس کرونا قبل از آن که به لحاظ پزشکی به پایان برسد، ازلحاظ اجتماعی پایان بپذیرد. به‌‍ عبارتی ممکن است مردم قبل از آنکه واکسن یا درمان مؤثری برای این بیماری کشف شود، از محدودیت‌های اعمال‌شده خسته شوند.

نائومی راجرز، مورخ دانشگاه ییل می‌گوید: «من فکر می‌کنم مردم به لحاظ روانی دچار افسردگی و ناامیدی شده‌اند. به نظر می‌رسد به لحظه‌ای رسیده‌ایم که مردم می‌گویند دیگر بس است! می‌توانیم به زندگی عادی برگردیم.»

این اتفاق در حال حاضر در برخی از ایالت‌ها در حال وقوع است. فرمانداران بدون توجه به هشدارهای مقامات بهداشتی مبنی بر خطرناک بودن بازگشایی‌های زودهنگام، محدودیت‌ها را برداشته‌اند و اجازه فعالیت بسیاری از اصناف پرخطر همچون آرایشگاه‌ها، مدارس، باشگاه‌های بدنسازی و رستوران‌ها را صادر کرده‌اند. با توجه به شرایط فعلی و بحران اقتصادی ناشی از اعمال محدودیت‌ها، ممکن است به‌زودی تعداد افراد و مشاغل پرخطر بیشتری بگویند محدودیت دیگر کافی است.

راجرز می‌گوید: «اکنون کرونا در حال اپیدمی است و علم پزشکی معتقد است تا پایان همه‌گیری ویروس راه درازی در پیش است اما بسیاری از افراد به لحاظ اجتماعی بحران را پایان‌یافته می‌دانند.»

دکتر برانت دراین‌باره معتقد است که هیچ پیروزی ناگهانی حاصل نمی‌شود و اعلام پایان همه‌گیری کرونا یک‌روند طولانی و دشوار خواهد بود.

بااین‌حال با توجه به خستگی مردم از محدودیت‌های اعمال‌شده باید بدانید که رفع محدودیت‌ها ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد و روند درمان و ریشه‌کن شدن این بیماری را طولانی‌تر کند. حتماً به‌زودی شاهد پایان این‌همه‌گیری خواهیم بود به‌شرط آن که رعایت کنیم، قبل از این که کرونا قربانیان زیادی بگیرد.

---