سندروم دست بی‌قرار چیست؟

دلیل اصلی بروز بیماری سندروم دست بی قرار نامشخص است، ولی طبق تحقیقات برخی از متخصصان تحریک نامنظم در ستون فقرات یا بخش‌های حساس نخاع به حرکات گاه و بیگاه دست منجر می شود.

افرادی که به بیماری سندرم دست‌های بیگانه مبتلا می‌شوند ممکن است به علت ضربه یا عوارض ناشی از جراحی‌هایی در بخشی از مغز، درگیر این مشکل شده باشند که باعث افزایش استرس در محیط‌های نا آرام شده و این افراد با دست‌های خود حرکات غیر معمولی انجام می‌دهند.

این سندرم خیلی متفاوت‌تر از سندرم پا‌های بیقرار است و معمولا پزشکان به درمان بیماری پای بیقرار خیلی امیدوار‌تر هستند.

افرادی که به بیماری سندرم دست بی قرار مبتلا هستند، با تکان دادن یا حرکت دادن دست‌ها به آرامش می رسند، علائم این بیماری در خواب، در حالت نشسته و خوابیده در فرد تشدید می‌شود؛ به همین دلیل فرد به اختلال خواب یا بی خوابی دچار می‌شود که در صورت نبود خواب کافی فرد مبتلا  انرژی لازم برای روز بعد نخواهد داشت و اگر این بیماری با چنین علائمی در روز بروز کند به این معناست که بیماری پیشرفت کرده است.

علائم رایج سندرم دست بی قرار

- خارش
- حس نیاز به تکان دادن دست‌ها
- احساس سوزن سوزن شدن دست‌ها
- احساس سوزش هنگام استراحت کردن
اگر بخواهیم بیماری سندرم دست بی قرار را تقسیم بندی کنیم در ۳ گروه خفیف، متوسط و شدید قرار می‌گیرد.

حتی کمبود آهن و مواد غذایی که حاوی این ماده معدنی هستند می‌تواند منجر به بروز بیماری سندرم دست بی قرار شود، اما برخی عوامل دیگر از قبیل کم خوابی، مصرف الکل، کم خونی ناشی از فقر آهن، نارسایی کلیوی، دیابت، اختلال عصبی محیطی، استفاده از برخی دارو‌های ضد افسردگی، دارو‌های ضد روان پریشی، ضد التهاب، ضد آلرژی و بیماری پارکینسون می‌تواند منجر به بروز این بیماری در بدن فرد شود.

چگونه این بیماری را کنترل کنیم؟

دارو‌هایی مانند دوپامینرژیک برای درمان بیماری سندرم دست بی قرار توسط پزشک تجویز می‌شود و دارو‌های دیگر از قبیل شبه افیونی ها، ضدتشنج‌ها و لودوپو‌ها برای درمان این بیماری مفید خواهند بود.

برای کنترل یا مدیریت بیماری سندرم دست بی قرار می‌توانید از مکمل‌هایی مانند آهن، منیزیم و فولات استفاده کنید و نوشیدن الکل، دخانیاتی مانند سیگار و قلیان و حتی مصرف کافئین را به شدت کاهش داده یا حذف کنید و به هیچ عنوان از این مواد از ساعت ۶ بعداز ظهر به بعد استفاده نکنید.

عوامل تحریک کننده این بیماری چیست؟

برخی عوامل می توانند سندرم دست بی قرار را تحریک کنند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- دیابت
- مصرف الکل
- نارسایی کلیوی
- بیماری پارکینسون
- اختلال عصبی محیطی
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- بارداری، به خصوصدر سه ماه آخر بارداری
- کمبود خواب، سندرم بی قراری را وخیم‌تر کرده یا آن را تحریک می کند

- استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ضد آلرژی، و داروهای ضد التهاب

راههای درمان بیماری سندروم دست بی قرار

- به منظور بهبود علائم این بیماری دست‌های خود را ماساژ دهید
- طبق ساعتی مشخص بخوابید
- طبق ساعتی مشخص از خواب بیدار شوید
- به هیچ وجه از تلفن همراه استفاده نکنید تا بیماری شما کاهش یابد
- فعالیت‌های بدنی منظم داشته باشید
- دوش آب گرم یا سرد
- کشش عضلانی حتی قبل از خواب برای درمان این بیماری مفید است
- از کمپرس گرم و سرد به میزان محدود استفاده کنید(در غیر اینصورت بیماری شما تشدید خواهد شد.)

بیماری سندرم دست‌های بیقرار معادل سندرم پا‌های بیقرار بوده که بسیار شایع است و منشا آن ناشناخته است. گاهی علت بروز بیماری سندرم دست بیقرار شناخته شده است و فرد معمولا در زمان استراحت دچار بیقراری حرکات دست مانند گزگز و مور مور یا علائمی مانند احساس تیر کشیدگی، تکانه‌های دست و حالت شوک الکتریکی می‌شود که گاهی علل متفاوتی را می‌توانند داشته باشند.

یک نوع عمومی از این عارضه وجود دارد که ممکن است بیشتر بروز پیدا کند و در سن حدود ۴۰ سالگی شروع می‌شود  یا زمینه‌های ژنتیکی دارد. در گروه بعدی که به این عارضه مبتلا می‌شوند با بیماری‌های زمینه‌ای مواجه هستند؛ این سندرم دست‌های بیقرار مانند سندرم پا‌های بیقرار مورد توسعه یافته‌ای از پیشرفت سندرم پا‌های بیقرار تلقی می‌شود که علت آن بیماری‌های زمینه‌ای  است.

این عارضه ممکن است در افراد دیابتی‌، کسانی که کمبود آهن یا بیماری پارکینسون دارند، بانوان در سه ماه آخر بارداری، کسانی که نوروپاتی (حس گزگز و مور مور)، حس نکردن گرما، سرما یا ارتعاش در دست و پا دارند، افراد مصرف کننده دخانیات، الکل، قهوه و دارو‌های ضد افسردگی با این عارضه در زمان خواب مواجه شوند.

این بیماری معمولا در زمان استراحت و خواب شروع می‌شود و با حرکات اذیت کننده فرد را دچار لرزش می‌کند که در اینصورت مشاوران اختلال خواب یا روان درمانگران باید این افراد را راهنمایی کنند. بیماری‌های مزمن از قبیل مشکلات کلیوی، دیابت یا پارکینسون باعث تشدید یا بروز این بیماری می شود که در اینصورت خواب کافی و درمان به موقع این بیماری‌ها می‌تواند سندرم دست بی قرار را بهبود بخشد.

از نظر پزشکی یک معاینه، شرح حال مناسب و آزمایش‌های اولیه برای بیمار باید انجام شود و بعد از اینکه اختلالاتی در میزان آهن خون یا در میزان مواد معدنی بدن و ویتامین‌ها وجود نداشت توصیه‌های کلی از سوی پزشک انجام می‌شود.

راه‌های پیشگیری و درمان بیماری سندرم دست‌های بیقرار

معمولا گروه‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند روماتیسم یا بیماری‌های مرتبط با عصب دست دارند، ممکن است به این عارضه مبتلا شوند که در اینصورت با انجام آزمایش توسط متخصصان به بخش کسانی که در حوزه اختلالات خواب یا روان درمانی فعالیت دارند، ارجاع داده می‌شوند.

به افرادی که از بیماری‌های سندرم دست بیقرار یا پای بیقرار رنج می‌برند آرام و تاریک بودن مکان خواب، دوری از وسایل الکتریکی مانند گوشی و لپ تاپ، مصرف سبزیجات، میوه جات روزانه و ویتامین D، فعالیت‌های بدنی و استفاده از روش‌های طب سوزنی و روش درمانی را توصیه می‌شود.

در  گروهی از بیماران که در عصر و شب بیشتر اذیت می‌شوند مشکلات کمی جدی‌تر است و کسانی که بیماری‌های ناشی از علل ارگانیک دارند ممکن است این حالت با رفع بیماری زمینه‌ای یا کنترل آن‌ها بهبود حاصل کند.

---