احکام دخترانی که به سن تکلیف رسیده ولی ضعف جسمانی دارند

سن تكليف دختر بر مبنای سال شمسی
همه مراجع: سن بلوغ در دختر نه سال شمسى، منهاى ۹۷ روز و ۲۲ ساعت و ۴۸ دقيقه مى‏باشد.

نشانه بلوغ
همه مراجع (به جز سيستانى): نشانه بالغ شدن دختر يكى از سه چيز است:
۱٫ روييدن موى درشت و خشن زير شكم (اطراف آلت تناسلى).
۲٫ بيرون آمدن منى.
۳٫ تمام شدن نه سال قمرى؛ (تقريباً معادل ۸ سال و ۸ ماه و ۲۲ روز شمسى)
هر يك از اين سه نشانه به تنهايى، علامت بلوغ و رسيدن به حد تكليف شرعى محسوب مى‏شود.
آيت الله سيستانى: نشانه بلوغ در دختر، تنها به تمام شدن نه سال قمرى است.[ سيستانى، توضيح المسائل، مراجع م، ۲۲۵۲٫ (احكام بلوغ و تقليدحسینی).]

ندانستن زمان بلوغ شناسنامه اي
همه مراجع: تا يقين به بلوغ پيدا نشود، تكاليف شرعى بر آنان واجب نيست. شناسنامه نيز ميزان نيست، مگر آنكه با تاريخ واقعى مطابقت داشته باشد؛ در اين صورت بر اساس آن، تاريخ قمرى محاسبه مى‏ شود. اگر پانزده سال (در پسر) و يا نه سال (در دختر) تمام شد، محكوم به بلوغ مى‏ گردند.

دختری که به سن تکلیف رسیده، ولی به علت ضعف جسمانی توانایی روزه گرفتن ندارد، و بعد از ماه مبارک رمضان هم نمی ‏تواند قضای آن را به جا آورد تا اینکه ماه رمضان سال بعد فرا می‏رسد، چه حکمی دارد؟
مقام معظم رهبری:
بنا بر نظر مشهور، بلوغ شرعى دختران همان تکمیل نه سال قمرى است که در این هنگام روزه بر آنها واجب است و ترک آن به مجرد بعضى از عذرها جایز نیست، و قضای روزه‏ های ماه رمضان که از او فوت شده، بر وی واجب است. ولى اگر روزه گرفتن براى ایشان ضرر داشته باشد یا تحمل آن برایشان همراه با مشقت زیاد باشد، افطار براى آنها جایز است.

آیت الله مکارم شیرازی:
دختران پس از تمام شدن ۹ سال قمرى بالغ مى‌شوند ولى اگر نتوانند بعضى از وظایف مانند روزه را بر اثر ضعف انجام دهند از آنها ساقط مى‌شود و اگر تا ماه رمضان سال بعد قادر بر قضای آن هم نباشند، قضا نیز ندارد و به جاى آن براى هر روز یک مد طعام به فقیر ‌دهند. شایان ذکر است، این حکم تا زمانی که واقعا قادر بر روزه گرفتن نباشند ادامه دارد و در مورد پسران نیز جاری است.

امام خمینی(ره)
انسان نمى‌تواند به سبب ضعف بدن، روزه را بخورد، ولى اگر ضعف او به قدرى است که معمولاً نمى‌شود آن را تحمل کرد، خوردن روزه اشکال ندارد.(امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌۱، ص ۸۹۵، م ۱۵۸۳)

آیت الله فاضل لنکرانی:
اگر روزه، موجب ضعفی شده که نمی توان تحمل کرد و برای او مشقت و حرج داشته باشد، روزه نگیرد. ولى بعداً در صورت توانایی، باید قضا کند و اگر تا ماه رمضان سال بعد قضا نکند براى هر روز یک مُد طعام، کفاره تأخیر (تقریباً ۷۵۰ گرم گندم یا مانند آن) به فقیر بدهد، مگر این‌که در تأخیر نیز معذور باشد. (ر.ک: فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج‌۱، ص ۱۵۱)


من زمان دقیق رسیدن به سن تکلیف خود را نمی‏دانم، از جناب عالی خواهشمندم بیان فرمایید که از چه زمانی قضای نماز و روزه بر من واجب است؟
ج: فقط قضای آن مقدار از نمازها و روزه ‏ها که یقین به فوت آن بعد از رسیدن به سن قطعی تکلیف شرعی دارید، بر شما واجب است.

---

منبع:
فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج‌۱
امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌۱
سایت آیت الله مکارم شیرازی
سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای
آیت الله سيستانى، توضيح المسائل، مراجع
کتاب احكام بلوغ و تقليد حسینی