موارد عدم بطلان اعتکاف در خروج از مسجد

امام خمینی(ره):

اگر کسی از روی فراموشی یا اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر خروج برای ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد چه از امور دنیایی باشد یا آخرتی. مثل:  1- قضاء حاجت (بول و غائط)   2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن   3- اقامه ی شهادت.   4- عیادت مریضی که با او نسبت دارد.    5- مشایعت و استقبال از مسافر و مانند آن.   6- حضور در نماز جماعت مکه معظمه.    7- تشییع جنازه میتی که با او نسبت دارد.

در این موارد اعتکاف باطل نمی شود.

(تحریر الوسیله، ج1، ص306، السابع و ص307، م9)

(عروة الوثقی، ج2، ص78، الثامن و ص83، م30)

آیة الله اراکی(ره):

اگر کسی از روی فراموشی یا اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر خروج برای ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد چه از امور دنیایی باشد یا آخرتی. مثل:   1- قضاء حاجت (بول و غائط)    2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقامه ی شهادت.    4 حضور درجماعت    5- تشییع جنازه    6- شرکت در جلسه امتحان در صورتی که وقت امتحان منحصر باشد و وقت دیگری نداشته باشد با رعایت شرائط خروج    7- شرکت در درس های حوزه.

(عروة الوثقی، ج2، ص306، ثامن و ص83، م30)

(استفتائات ، ص59، س3و2، کد1/2)

آیة الله بهجت(ره):

اگر از روی فراموشی یا اکراه از مسجد خارج شود، اعتکاف باطل نمی شود مگر خروج آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف را به هم زند. همچنین اگر معتکف برای ضرورت عقلی یا شرعی (اگر چه مستحب باشد) یا عرفی (واجب باشد یا راجح از امور دنیایی باشد یا آخرتی) از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نمی شود. از موردی که مبطل نیست: 1- قضاء حاجت(بول یا غائط) 2- غسل جنابت و مانند آن 3- اقامه ی شهادت 4- حضور در نماز جماعت 5- عیادت مریض 6- تشییع جنازه 7- مشایعت و استقبال از مسافر و مانند آن

(وسیلة النجاة، ج1، ص332، السابع (1194) و ص334، م9 (1203)، کد2/26)

آیة الله تبریزی(ره):

اگر معتکف به خاطر اضطرار یا اکراه یا حاجتی از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست حاجت مثل:    1- بول و غائط    2- غسل جنابت یا استحاضه یا مس میت    3- تشییع جنازه     4- غسل و کفن و نماز و دفن میت     5- عیادت مریض 6- مشایعت مۆمن   7- اقامه ی شهادت و تحمل شهادت.

تمام این موارد اگر ضرورت عرفی محسوب شود خروج از مسجد مبطل اعتکاف نیست.

(منهاج الصالحین، 1426ه.ق ج1، ص294و 295 السادس)

آیة الله خامنه ای(دام ظله):

ج: خروج برای هر چیزی که شرعا و عرفا یا عقلا از ضرورات محسوب شود جایز است.

آیة الله خامنه ای(دام ظله):

ج: معتکف می تواند برای امور ضروری شرعی و عرفی از مسجد خارج شود ولی اگر به قدری طول دهد که صورت اعتکاف محو شود اعتکاف صحیح نیست.

(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سۆالات جامعة الزهراء قم)

آیة الله خویی(ره):

اگر معتکف از روی اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر برای ضرورت عقلی یا شرعی (واجب باشد یا راجح ، از امور دنیایی باشد یا آخرتی) یا ضرورت عرفی باشد. مثل:   1- قضاء حاجت (بول و غائط)    2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن    3- اقامه ی شهادت   4 حضور در نمازجماعت    5- تشییع جنازه از مسجد خارج شود اعتکاف باطل نمی شود.

(عروة الوثقی، ج2، ص71، الثامن و ص76، م30)

آیة الله سیستانی(دام ظله):

اگر معتکف از روی اکراه خارج شود اعتکاف باطل نیست. همچنین اگر برای ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد. مثل1- قضاء حاجت (بول و غائط) 2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن 3- اقامه ی شهادت. 4ـ حضور در نماز جمعه و نماز در مکه(چه جماعت چه فرادی) در هر جای مکه 5- تشییع جنازه و سایر ضرورات عرفی یا شرعی واجب یا راجح مربوط به امور دنیایی باشد یا آخرتی از مسجد خارج شود اعتکاف باطل نیست.

(العروة الوثقی مع تعلیقه، 1425 ه.ق، ج2، ص482،الثامن و ص488، م30)

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله):

اگر معتکف برای ضرورت عقلی یا شرعی چه از امور واجبه یا راجحه و مربوط به دنیا یا آخرت باشد یا عرفی از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست ضرورت مثل:   1- قضاء حاجت (بول و غائط)    2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن   3- اقامه ی شهادت   4 – نماز جمعه و جایز نیست در خارج از محل اعتکاف نماز بخواند حتی اگر خروجش برای حاجتی باشد که خارج شدن جایز است ولی در مکه می تواند برای نماز خارج شود    5- عیادت مریض    6- تشییع جنازه

(هدایة العباده، 1416ه.ق، ج1، ص238، السابع و ص239 م1412)

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

اگر معتکف از روی فراموشی یا اکراه و همچنین برای ضرورت عرفی یا شرعی واجبه یا راجحه متعلق به امور دنیایی یا آخرتی از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. ضرورت مثل:    1- قضاء حاجت (بول و غائط)   2- غسل جنابت و استحاضه و مانند آن   3- اقامه ی شهادت    4 – نماز جمعه    5- تشییع جنازه    6- انجام غسل مستحبی    7- غسل مس میت    8- برای تطهیر و امثال آن.

ج: بستگی به موقعیت دارد.

(العروة الوثقی مع تعلیقات، 1380، ج2، ص73، الثامن و ص78، م30)

(جامعه المسائل، ج1، ص160، س616 وج2، ص182، س459، احکام الواضحه، 1424ه.ق، ص269، السادس)

آیة الله گلپایگانی(ره):

اگر معتکف برای ضرورت عقلی، عرفی یا شرعی (از امور واجبه یا راجحه چه مربوط دنیا یا آخرت باشد) ازمسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. ضرورت مثل:    1- قضاء حاجت (بول و غائط)    2- غسل جنابت و مانند آن    3- اقامه ی شهادت   4 – نماز جمعه جایز نیست نماز را خارج از محل اعتکاف بخواند مگر در مکه    5- عیادت مریض    6- تشییع جنازه   7- مشایعت و استقبال از مسافر

(هدایة العباد، ج1، ص279 السابع و ص280، م1413)

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله):

خروج معتکف برای هر کاری ضروری شرعی یا عرفی مانند:   1- رفتن به دستشویی    2- غسل واجب   3- تهیه ضروریات  4- برای گواهی دادن در دادگاه    5- نماز جمعه    6- تشییع جنازه   7- عیادت مریض    8- پرداخت دین   9- برای وضو و غسل مستحبی و مسواک زدن با عنوان مقدمه وضو اشکال ندارد.

(استفتائات جدید، 1386،ج2، ص164و 165 ،س491،494 و 496)

آیة الله نوری همدانی(دام ظله):

خروج معتکف برای ضرورت عرفی و شرعی واجب خواه از امور دنیایی باشد یا اخروی مانند:    1- اقامه ی شهادت   2- شرکت در نماز جماعت در مکه مکرمه   3- قضاء حاجت (بول یا غائط)    4- غسل جنابت یا استحاضه    5- تشییع جنازه مۆمن و تودیع و استقبال برادر مۆمن (در صورتی که به نحوی با او ارتباط داشته باشد که از ضروریات عرفی به حساب آید) و سایر مواردی که جزء ضروریات محسوب شود.

(تعلیقات علی کتاب العروة الوثقی، ص198و199، الثامن، م30 هزار و یک مسأله ی فقهی 1383، ج2، ص82 و83، ص277و278)

آیة الله وحید خراسانی(دام ظله):

اگر معتکف از  روی اکراه و اضطرار یا برای حاجتی مانند بول، غائط، غسل جنابت، استحاضه ... از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نیست. و خروج برای تشییع جنازه، نماز میت، دفن و تغسیل و تکفین میت، عیادت مریض جایز است. و اما مشایعت (بدرقه) مومن و اقامه شهادت و تحمل شهادت و غیر اینها از امور راجحه در صورتی که از ضروریات عرفی شمرده شود، خروج جایز است.

(منهاج الصالحین، ج2، ص322و323، السادس)