یادگیری بهتر با وجود تعامل

در کلاس های درس حضوری سوال پرسیدن و صحبت کردن موجب تشویق دانش آموزان به فکر کردن و هم چنین ایجاد یک محیط تعاملی می شود. در محیط یادگیری الکترونیکی نیز مانند کلاس های درس بودن تعامل نیاز است.

یادگیری موفق زمانی حاصل می شود که یادگیرندگان بتوانند با محتوا، وسایل ارتباطی و ... به خوبی تعامل برقرار کنند تا انگیزه کافی در یادگیرنده به وجود بیاید.

تعامل دارای تعاریف زیادی است و ممکن است هر کس از آن تعریفی منحصر به خود داشته باشد.

در واقع در محیط یادگیری الکترونیکی باید شرایطی ایجاد شود که یادگیرنده خود را در مقابل مسئله ببیند و برای حل کردن آن به جستجو و تفکر بپردازد.

برخی معتقدند یک روش و یا ابزار در صورتی جزء بهترین ها قرار می گیرد که هم با تکنولوژی روز هماهنگ باشد و هم تعاملی باشد!

افراد از طریق تعامل با دیگران می توانند از تجریبات و دانش آن ها بهره ببرند. به عنوان مثال شاید فردی به تنهایی نتواند کاری را انجام دهد اما در صورتی که گروهی به آن بپردازند انجام خواهد شد چرا که ممکن است هر کس به بخشی از دانش مسلط باشد و با همکاری همه آن دانش در دسترس باشد.

برای این که بتوان یک محیط یادگیری الکترونیکی تعاملی را ایجاد کرد می توان به عواملی از جمله استفاده از برنامه های چند رسانه ای، هدایت کردن یادگیرنده و ... اشاره کرد.

بهره گرفتن از موارد زیر می تواند راهی برای ایجاد هرچه بیشتر تعامل در محیط آموزش الکترونیکی باشد.

افزایش دادن کیفیت برنامه های آموزشی و همچنین آسان بودن دسترسی به محتوا موجب افزایش تعامل می شود.

اگر کاربر نتواند به برنامه آموزشی مورد نظر خود به سرعت دست پیدا کند موجب کاهش تعامل او با مجموعه می گردد. به عنوان مثال زمانی که کاربر می خواهد یک صفحه را باز کند در صورتی که زمان زیادی برای این کار صرف شود تعامل کاهش یافته است.

به همین خاطر طراحان برنامه ها باید به این نکته توجه داشته باشند که در هنگام طراحی، تمام روش های ممکن برای رسیدن به محتوا را در اختیار کاربر قرار داده و آن ها را آسان کنند.

هم چنین می بایست برنامه ها طوری طراحی شوند که با سیستم کاربران مطابقت داشته باشند و کاربران را با پیغام های خطا درگیر نکنند.

استفاده از امکانات چند رسانه ای موجب تعامل و یادگیری هرچه بیش تر در محیط آموزش الکترونیکی می شود. برای آموزش بهتر مطالب بهتر است به جای آن که تنها از متن استفاده شود از صدا، حرکت، متن و ... به صورت همزمان استفاده شود.

البته باید به این نکته توجه داشت که مواد چند رسانه ای حجم بالایی را اشغال می کنند و استفاده از آن ها در صورتی که نیازی نباشد موجب کم شدن دسترسی کاربران به محتوا و کم شدن تعامل می شود.

کاربر زمانی می تواند با محیط تعامل بیشتری برقرار کند که در آن، به راحتی محیط اطرافش باشد. استفاده از برنامه های شبیه ساز و ایجاد محیطی سه بعدی این امکان را ایجاد می کند که کاربر در محیط الکترونیکی همچون محیط اطرافش حرکت کند.

افزایش كنترل یادگیرنده بر آموزش سبب افزایش تعامل می شود.

اگر كاربر بتواند محیطی كه در آن به یادگیری می پردازد را به شیوه خود طراحی كند (رنگ محیط و ...) بهتر می تواند بر آن كنترل داشته و بهتر می تواند تعامل را برقرار كند.

در صورتی كه محتوای به كار گرفته شده در محیط آموزش الكترونیكی مطابق با نیاز كاربر نباشد می تواند موجب كم شدن رضایت كاربر و كاهش تعامل شود. قرار دادن راهی برای این كه كاربر خود بتواند محتوای مورد نظرش را انتخاب كند موجب بالا رفتن سطح تعامل می شود.

استفاده كردن از راه كارهایی هم چون ارزیابی یادگیرنده و سنجیدن او در مورد سطح عملكردش از دیگر عوامل افزایش تعامل است.

به یادگیرنده اجازه دهید خودش مسیرش را انتخاب كند.

سازمان های آموزش الكترونیكی براساس یك ساختار از پیش تعیین شده كار می كنند. این یكنواختی موجب محدود شدن یادگیرنده می شود. قرار دادن مسیرهای متعدد و یا سرگرمی هایی كه توسط خود كاربر انتخاب شود موجب افزایش تعامل می گردد. به عنوان مثال قرار دادن یك نقشه كلی و یا موتور جستجوی قوی برای یافتن مطالب مورد نظر از جمله موارد معرفی شده است.

ذهن یادگیرنده را درگیر كنید.

محتوای آموزشی باید به گونه ای طراحی شوند كه یادگیرنده علاوه بر این كه از استاد و یا راهنمای خود كمك می گیرد از دانش قبلی خود نیز استفاده كند به نحوی كه ذهن او درگیر حل مسائل شود. وجود موتور جستجو كه در قسمت قبل ذكر شد نیز این درگیری را افزایش می دهد چرا كه باعث می شود یادگیرنده به دنبال مطالب بیش تری برای حل مسائل خود باشد و منجر به افزایش تعامل كاربر با سیستم می شود.

فائزه خاموشی

بخش آموزش مجازی تبیان