اثرات مادام‌العمر مسمومیت‌های غذایی

عوارض ناشی از مصرف غذای مسموم به چند روز تب، دل‌به‌هم‌خوردگی و دل درد خلاصه نمی‌شود و می‌تواند اثرات مادام‌العمر نگران‌کننده‌ای از حمله قلبی گرفته تا فشار خون و از دست دادن کلیه‌ها را شامل شود.

بسیاری از مردم، عوارض ناشی از مصرف غذای آلوده را چند روز تب، دل‌به‌هم‌خوردگی و دل درد می‌دانند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصرف غذای آلوده می‌تواند اثرات مادام‌العمر نگران‌کننده‌ای از افزایش شانس ابتلا به آرتروز گرفته تا افزایش فشار خون و از دست دادن کلیه‌ها داشته باشد.

به گزارش ساینتیفیک امریکن، یکی از قربانیان این مسمومیت‌های غذایی دینای 14 ساله است که از اولین سال‌های راه رفتن تا کنون به دلیل احساس درد شدید در زانوها و قوزک پایش سراغ ورزش نرفته و حتی از درد نیمه‌شب‌ها بیدار می‌شود.

دو متخصص اطفال و یک متخصصص بیماری‌های استخوانی، این دردها را دردهای دوران رشد تشخیص داده‌اند، چون تصور اینکه یک مسمومیت غذایی بتواند به آرتریت واکنشی منجر شود، هنوز برای بسیاری از پزشکان هم دشوار است.

دینا زمانی که 11 سال داشت، در تحقیقی با موضوع "بیماری‌های ناشی از غذا را متوقف کنیم" مربوط به سازمان STOP شرکت کرد که برای شناخت اثرات ناشی از عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی طراحی شده بود.

در این پرسش‌نامه، سئوالاتی در مورد دردهای مزمن که افراد گرفتار آن شده بودند نیز وجود داشت. دینا زمانی که تنها 3 سال داشت، مانند بیش از 50 نفر دیگر به دلیل مصرف طالبی آلوده به باکتری سالمونلا، دو هفته در بیمارستان بستری شده بود و پس از این مسمومیت به آرتریت واکنشی مبتلا شده بود.

خانواده او که مانند بسیاری از افراد نمی‌توانستند ارتباطی میان آرتریت و مسمومیت غذایی پیدا کنند، به سراغ یک متخصص بیماری‌های روماتیسمی رفتند. آزمون‌ها نشان می‌دادند دینا به آرتریت واکنشی مبتلا شده و هیچ توضیحی غیر از مسمومیت غذایی برای ابتلای او به این بیماری وجود ندارد. پرونده‌ پزشکی دینا نشان می‌داد او در دهمین روز بستری شدن در بیمارستان می‌لنگیده و از درد مفاصل شکایت کرده است.

مشکل رایج؟

تصور این‌که مسمومیت‌های غذایی می‌توانند یک عمر فرد را درگیر کنند، هولناک است، اما تا سال‌های اخیر هیچ پژوهشی برای شناخت اثرات این بیماری‌ها وجود نداشت و به تازگی چند تیم از محققان بررسی ارتباط میان این بیماری‌ها و مشکلات آتی را آغاز کرده‌اند.

کرک اسمیت از مرکز بهداشت مینه‌سوتا که این پژوهش‌ها را آغاز کرده می‌گوید: "مردم پیامدهای ناشی از مسمومیت‌ها و عفونت‌های غذایی را چند روزی اسهال و استفراغ می‌دانند، اما باید خودشان را برای بیماری‌های مزمنی آماده کنند که می‌توانند تمام زندگی آن ها را تحت‌الشعاع قرار بدهند".

این اثرات مادام‌العمر تنها در افرادی که به علت شدت مسمومیت بستری شده‌اند، دیده نمی‌شود، بلکه دوره کوتاه‌مدت تب و دل‌به‌هم‌خوردگی که بر اثر آلودگی فرد به باکتری سالمونلا یا شیگلا رخ داده نیز می‌تواند باعث ورم مفاصل، مشکلاتی در مجاری ادراری و حتی آسیب به چشم‌ها شود.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند عفونت ناشی از اشرشیا کلی می‌تواند باعث از کار افتادن کلیه و ظهور دیابت در فرد شود و ابتلا به عفونت‌های کامپیلوباکتری می‌تواند بیماری کولیت زخمی را که روده‌ها و به خصوص روده بزرگ را دچار التهاب مزمن می‌کند، درگیر کند. 

جالب است بدانید این میکروارگانیسم‌ها بسیار متداول هستند و در گوشت، ماکیان، تخم‌مرغ‌، غذاهای دریایی، میوه، سبزیجات و حتی غذاهای فراوری شده وجود دارند.

هنوز کسی نمی‌تواند ارتباط دقیق میان مسمومیت‌ها یا عفونت‌های غذایی را با بیماری‌های مزمنی مثل مشکلات کلیوی، فشار خون بالا و حمله قلبی تشریح کند، اما جمع‌آوری اطلاعات در مورد قربانیان این بیماری‌ها و آغاز کمک‌های پزشکی مرتبط می‌تواند از شدت آسیب‌های بعدی در این افراد بکاهد.

در حال حاضر سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به سازمان STOP اجازه داده است میزان فراوانی مشکلات ناشی از این بیماری‌ها را بررسی کند. نتایج این بررسی که با حمایت مالی FDA همراه خواهد بود، می‌تواند به سازمان‌های بهداشتی در شناسایی قربانیان این بیماری‌ها و آغاز درمان‌های پیشگیرانه کمک کند.

مسمومیت غذایی با باکتری ها

اکثر مسمومیت های غذایی یا به علت عدم رعایت بهداشت در هنگام درست کردن غذا ایجاد می‌شوند، یا به علت عدم پخت کافی آن صورت می‌گیرد. آشپزهایی که بعد از رفتن به توالت، دست خود را نمی‌شویند، سبب انتقال میکروب های روده‌ای و حتی هپاتیت نوع A به سایر افراد می‌شوند. اکثر مسمومیت های غذایی بعد از دو یا سه روز بهبود می‌یابند.

سه نوع باکتری می‌توانند سبب مسمومیت غذایی شوند: استافیلوکوک، سالمونلا و ایکولای.

مسمومیت غذایی با استافیلوکوک: بعد از 2 تا 6 ساعت که از خوردن غذای حاوی میکروب استافیلوکوک گذشت، نشانه‌های مسمومیت آشکار می‌شود که عبارتند از: تهوع، استفراغ و اسهال، شکم درد، سردرد و در مواردی شوک.

مسمومیت غذایی با سالمونلا: نشانه‌های مسمومیت غذایی با سالمونلا بعد از یک تا دو روز خود را نشان می‌دهند و عبارتند از: تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد، سردرد ، تب و در مواردی شوک.

مسمومیت غذایی با ایکولای: "اشرشیا کلای" یا "ایکولای" یک باکتری است که می‌تواند دستگاه‌های مختلف بدن را درگیر ‌کند. شایع‌ترین عفونت‌ها در دستگاه ادراری و دستگاه گوارش ایجاد می‌شوند، مثلا یک گونه از آن مسبب ایجاد "اسهال مسافران" است و بیماری زمانی ایجاد می‌شود که غذا یا آب آلوده به ذرات میکروسکوپی (که در اغلب موارد از مدفوع حیواناتی مثل گاو منتقل می‌شود) مورد استفاده قرار گیرد.

اغلب عفونت‌ها در طی 24 تا 48 ساعت اول ورود میکروب‌ها به بدن، علائم خود را آشکار می‌کنند، در واقع مسمومیت با ایکولای معمولا پس از 3 تا 4 روز آشکار می‌شود و در بعضی افراد تا 8 روز بعد هم امکان بروز دارد.

مهمترین علامت مسمومیت، تهوع و سپس استفراغ است و به دنبال آن دل پیچه است و اسهال (گاهی خونی)، تب و دردهای شکمی بروز می‌کند.

فرآوری: معصومه آیت اللهی

بخش سلامت تبیان

خبرآنلاین - محبوبه عمیدی

دانشنامه رشد

مجله تابان