تبیان، دستیار زندگی

هدیه‌ ای از خورشید و شیر

یکی از مهم‌ ترین نشانه‌ های کمبود این ویتامین در سیستم اسکلتی بدن به شکل شکستگی‌ های تنشی استخوانی خود را نشان می‌ دهد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان
هدیه‌ ای از خورشید و شیر
ویتامین D یك ویتامین چندان باقاعده نیست و بسیاری از متخصصان آن را یك هورمون استروئیدی هم تلقی می‌كنند. میزان این ویتامین در مواد غذایی پایین بوده و در واقع منابع تامین آن متعدد است.
از مواد غذایی گرفته تا نور خورشید می‌تواند نیاز طبیعی بدن به این ویتامین را تامین كند.
تا پیش از شروع قرن تازه میلادی هیچ معیار درستی برای سنجش میزان ویتامین D در افراد وجود نداشت و پزشكان با قطعیت نمی‌توانستند كمبود آن و میزان شیوع آن را برآورد كنند اما در دو دهه اخیر با پیشرفت تكنولوژی امكان سنجش میزان ویتامین D در بدن افراد نشان داد كه كمبود آن در افراد زیادی و تقریبا در همه‌ كشورهای دنیا شایع است.
آزمایش خون در حال حاضر تنها راه تشخیص كمبود این ویتامین است. ولی به شكل كلی با مرور علایم و مشكلاتی كه كمبود این ویتامین ایجاد می‌كند، می‌توان نسبت به رفع و درمان آن اقدام كرد.

علایم و عوارض كمبود
ویتامین D در بسیاری از عملكردهای بدن و اندام‌ها نقشی اساسی دارد. اما كمبود آن در بخش‌های مختلف بدن می‌تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد كه در چند دسته تقسیم می‌شوند.
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. اگر افراد یک عارضه گوارشی داشته باشند که بر روی جذب چربی بدن شان اثر بگذارد، ممکن است در جذب ویتامین‌های محلول در چربی (نظیر ویتامین D) نیز اختلال داشته باشند.
این شامل عوارض روده‌ای چون کرون، سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک، بیماری التهابی روده است.
تعریق سر یکی از علائم اولیه در کمبود ویتامین D است. در واقع، پزشکان سوالات متعددی را در این زمینه از مادرانی که نوزادشان تازه متولد شده‌اند، می‌پرسند.
تعریق بیش از حد در نوزادان تازه متولد شده که به طور متداول ناشی از تحریک‌پذیری عصبی-عضلانی است، از علائم اولیه کمبود این ویتامین به شمار می‌رود.
یكی از مهم‌ترین نشانه‌های كمبود این ویتامین در سیستم اسكلتی بدن به شكل شکستگی‌های تنشی استخوانی خود را نشان می‌دهد.
كلسیم و ویتامین D هر دو برای تقویت استخوان ضروری هستند. مكانیسم عمل آنها هم این‌گونه است كه كلسیم نقش استخوان‌سازی دارد و ویتامین D به جذب كلسیم كمك می‌كند.
شكستگی‌های تنشی ناشی از كاهش تراكم استخوان است و نوعی شكستگی ناكامل است كه در اثر نیروهای كم بر استخوان‌های كم تراكم وارد می‌شود.
بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام شد در نیمی از بیماران مبتلا به شکستگی تنشی پس از انجام تست ویتامین معلوم شد که این افراد دچار کمبود ویتامین D هستند.
هم چنین افرادی كه احساس درد مزمن و ضعف عمومی می‌كنند باید به كمبود ویتامین D هم مشكوك باشند.
پژوهش گران دریافته‌اند که بین دردهای مزمن و کمبود این ویتامین‌ ارتباط وجود دارد و با یک درمان کم هزینه می‌توان این مشکل را برطرف کرد.
اگر زیاد مریض می‌شوید این فاکتور هم می‌تواند نشانه کمبود ویتامین D در بدن‌تان باشد. به گفته متخصصان ویتامین D پپتیدهایی را در سیستم ایمنی بدن فعال می‌كند که نقش آن ها واکنش به میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا است و در صورت كمبود این نوع ویتامین ضعف سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد.
ویتامین D درعین حال تنظیم ژن‌هایی که در تقویت رشد طبیعی پیاز مو نقش دارند را برعهده دارند، بنابراین ریزش مو هم می‌تواند یكی از نشانه‌های كمبود این ویتامین باشد.
ویتامین دی یکی از مواد مغذی است که روی رشد مو تاثیر می‌گذارد. اما در کنار آن ویتامین C و بیوتین هم نقش مهمی در تغذیه مو دارند و باعث می‌شوند مو قوت خود را حفظ کند و ریزش موها کاهش یابد.
به طور خلاصه،‌ نگه داشتن سطح این ویتامین‌ها در اندازه‌ی طبیعی خود، یکی از بهترین راه‌های مبارزه با ریزش مو بنا به دلایل تغذیه‌ای است.
آخرین نشانه كمبود ویتامین D هم یك مشكل روانی است. مطالعات جدید نشان‌دهنده ارتباط بین كمبود این ویتامین و افسردگی است.
برخی محققان معتقدند که در واقع قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بالا بردن خوش‌خلقی افراد افسرده نقش دارد. اما برخی متخصصان براین باورند که این ویتامین می‌تواند برای بیماران افسرده‌ای که از کمبود شدید آن رنج می‌برند مفید باشد.
سروتونین، هورمون مغزی که به میزان حوصله و خلق افراد بستگی دارد، در معرض نور روشن افزایش و در زمان نزول نور آفتاب کاهش می‌یابد.

افراد در معرض
معمولا افراد بالای 50 سال با افزایش سن دچار جذب كمتر ویتامین D پوستی از طریق آفتاب می‌شوند. به خصوص كه این افراد بیشتر اوقاتشان را در خانه سپری می‌كنند و كمتر در معرض آفتاب قرار دارند.
ویتامین D مانند هورمون ویتامین، محلول در چربی است.یعنی چربی بدن افراد مانند یک مخزن جمع کننده این ویتامین عمل می کند، لذا افراد چاق نسبت به افراد لاغرتر نیاز به ویتامین D بیشتری دارند.
افراد با پوست تیره هم نیازی 10 برابر افراد با پوست روشن به جذب ویتامین D از طریق نور خورشید دارند.کمبود این ویتامین می‌تواند به اختلالات متابولیسم استخوانی، بیماری قلبی - عروقی، دیابت و حتی سرطان منجر شود.

درمان
درمان کمبود این هورمون مصرف و تامین آن از منابع متعدد است. ویتامین دی را می‌توان بصورت خوراکی و یا تزریقی مصرف کرد. تزریق یک آمپول آن می‌تواند نیاز بدن را تقریبا تا شش ماه تامین کند.
یكی از راه‌های تامین ویتامین D از طریق تغذیه است. خوردن مواد غذایی که از نظر منابع ویتامین D غنی هستند، چه مواد غذایی‌ای که به طور طبیعی دارای این ویتامین هستند و چه مواد غذایی غنی شده با این ویتامین می‌تواند برای افراد مفید باشد.
این مواد غذایی شامل زرده‌ تخم‌مرغ، ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن، جگر گوساله یا برخی از انواع پنیر و هم چنین لبنیات، غلات، آبمیوه یا سایر نوشیدنی‌های گیاهی غنی شده (مانند شیر بادام) است.
استفاده از مکمل‌های غذایی ویتامین D دومین راهكار برای جبران كمبود ویتامین است. توصیه می‌شود که بزرگسالان زیر ۷۰ سال، در روز ۶۰۰ واحد ویتامین D مصرف کنند و افراد بالای ۷۰ سال نیز روزانه ۸۰۰ واحد دریافت کنند.
اما اگر این کمبود شدید باشد، ممکن است تا زمانی که مشکل بیمار برطرف شود، تا ۴۰۰۰ واحد در روز را تجویز شود.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز راه مناسب دیگری برای رساندن ویتامین D به بدن است.
اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه از کرم ضدآفتاب استفاده می‌کنند، در ابتدا ممکن است این کار برای‌ تان کمی دشوار باشد، ولی خوب است اگر بتوانید سه بار در هفته و هر بار ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید
این کار می‌تواند به شما کمک کند تا کمبود ویتامین خود را جبران کنید.
اگر ویتامین دی زیاد مصرف شود ممکن است علائم مسمومیت با آن ایجاد شود که مهم ترین آن افزایش سطح کلسیم خون و بروز علائمی مانند تشنگی، ادرار زیاد، تهوع و استفراغ، گیجی و سردرد است.


منبع: http://hamshahrionline.ir