شگردهای سمپاشی خبری

خبرها برای مخاطبانشان هیچ راه فراری نمی‌گذارند از مهمانی‌ها گرفته تا رادیو شنیدن‌های ناخواسته در تاکسی و محل کار، حتی در مراکز خرید و کافه و رستوران هم ما در حال شنیدن اخبار هستیم.

مارک منسن نویسنده مقاله «چرا باید از خبرها دوری کنید؟» می‌گوید: «اخبار نسخه اجتماعی نخ دندان است سرگرم کننده نیست، اما به هر حال به عنوان نوعی تعهد برای جلوگیری از پوسیدگی نظم اجتماعی، هر روز این کار باید انجام شود».

اما سوال اینجاست که با وجود بمباران خبری آدم‌ها چقدر می‌توانند به دنبال راه چاره برای نظم و حل مشکلات باشند و اینکه دنیای اخبار چگونه می‌تواند با ترفندهای مخصوص به خودش در روان یک جامعه حال  بد و ناامیدی را تزریق کند

ترفند اول؛ تکرار فاجعه «ما بدبختیم!»

یکی از آثار مخربی که خبر به جا می‌گذارد  دیدن رویدادهای فاجعه بار( حملات تروریستی، تیراندازی به مردم و بلایای طبیعی) بارها و بارها در تلویزیون و از طریق رسانه‌ها است، حتی اگر هیچ تجربه مستقیمی از فاجعه نداشته باشند می توانند علائم شبه «پی‌تی‌اس‌دی» (نوعی اخلال روانی که پس از تجربه اتفاقی دردناک به وجود می‌آید) را از خود نشان دهند

ترفند دوم؛ نیمه خالی را بیشتر ببین!

در دنیای خبر یک واقعیت تلخ وجود دارد آن هم اینکه اخبار منفی و هولناک طرفدار بیشتری دارد.

مردم نسبت به رویداد‌های منفی بیش‌تر واکنش احساسی نشان می‌دهند و در این «سوگیری منفی»، توجه آن‌ها به آثار مستند مثل نشر فیلم و تصاویر بیشتر است.

همین هم باعث می‌شود تا یکی از شگردهای رسانه برای جذب مخاطب  پوشش خبری منفی  باشد. در این رویکرد  افراد مشکلات را بسیار بزرگتر از آن چیزی که هستند  باور می‌کنند .

ترفند سوم؛ سوگیری‌های به روز

رسانه‌های خبری، ما را از طریق تعصبات خاصی که در ذهنمان وجود دارد تحریک و درگیر می کنند. در«سوگیری به روز»، بیش‌تر  مردم به رویدادهایی که اخیراً رخ داده‌ تمایل نشان می‌دهند تا رویداد‌های گذشته یا آینده! یعنی هرچه خبرهای بد به زمان حال و اکنون نزدیکتر باشد مخاطبان بیشتری را درگیر می‌کند.

ترفند چهارم؛ داستان سرایی که واقعی نیست

خیلی از مردم دوست دارند خبرها و اطلاعاتی که به دستشان می رسد بر حسب یک ساختار داستانی منسجم و سریالی باشد به این صورت درگیر «سوگیری روایی»می‌شوند مثلا پیگیری کردن ماجرای یک قتل سریالی در صفحات حوادث روزنامه‌ها همیشه جزو پرطرفدارترین مطلب‌ها به شمار می‌رفته.

ترفند پنجم؛ سوگیری تاییدی

ترفند دیگر رسانه‌ها، مرتب کردن اطلاعات بر پایه باورهای پیشین و مطابقت داشتن با آن است که مهری بر «سوگیری تاییدی»می‌زند به طور مثال شخصی عقیده دارد افراد چپ‌دست خلاق‌تر از افراد راست دست هستند بنابراین هرگاه با این اشخاص روبه‌رو می‌شوند اهمیت بیشتری برای این شواهد قائل می‌شود زیرا از آنچه قبلا باور داشته پشتیبانی می‌کند.

در نتیجه رسانه‌های خبری با تقویت این سوگیری‌ها ما را در قلاب خود گیر می‌اندازند .با این کار مجبورمان می‌کنند اطلاعات بیشتری مصرف کنیم و به مفید بودن آن بی‌توجه باشیم به خصوص در جهان اینترنتی غیر متمرکز که  از هر ابزاری برای نفوذ بیشتر استفاده می‌کنند

خبری که فرم می‌گیرد

معمولا افرادی که برنامه های شبکه‌های متعصب و حامی یک حزب یا جناح خاص را تماشا می‌کنند (مثلا  بی بی سی یا اینترنشنال)، بیشتر در تله رسانه و اخبار اشتباه قرار می‌گیرند.

رسانه ها واقعیت را دستکاری و به آن شکل تازه ای می‌دهندو از میان این همه مطالب و اخبار، برخی از مسائل را برجسته‌تر می‌کنند.

تخریب جسم و روح  با خبرهای بد

خواسته و ناخواسته درگیرشدن با اخبار به سلامت روانی ما آسیب می‌زند. اخبار نه تنها حس بدبینی‌تان نسبت به جهان را افزایش می‌دهد بلکه شما را نسبت به زندگی خودتان هم بدبین می‌کند. استرس، تپش قلب، ناامیدی، نوسان فشار خون و علائم دیگر اضطراب از جمله آثار مخربی است که در بدن خود را نشان می‌دهد.

به طور خلاصه ما علاوه بر اینکه اطلاعات احساسات برانگیز و بی ربط زیادی داریم که هیچ فایده و کاربردی ندارند، پیش فرض‌های نادرستی هم درباره جهان، دیگران و همین طور خودمان داریم

این مسئله استرس و اضطراب ایجاد می‌کند و باعث می‌شود کمتر به دیگران اعتماد کنیم و در واقع می‌تواند آگاهی ما نسبت به دنیای اطرافمان را کاهش دهد.

فیلتر خبری

حالا که فرار از خبرها غیر ممکن به نظر می‌رسد دانستن برخی نکات علاوه بر آگاه سازی ما در برخی حوزه‌ها  این کمک را به ما می کند تا کمتر به دام حیله های رسانه ای بیفتیم.

خبرها از گذشته تا کنون مورد استقبال مردم بوده وهست، در مکان‌هایی که فضا برای مکالمه سخت و دشوار است، خبر کمک بزرگی به شروع صحبت می‌کند از آلودگی هوا گرفته تا گرانی و وضع مسکن و وام!

اما نکته ای که باید به آن توجه کرد آگاهی بخش بودن خبر است یعنی مردم بعد از خواندن یا شنیدن آن خبر، داده و اطلاعاتی بهشان اضافه شود در غیر این صورت این خبر فاقد ارزش و بی تاثیر خواهد بود

در دنیای خبر، افراد با توجه به شغل و یا علاقمندی هایی که دارند یک حوزه خبری را بیشتر از سایر اخبار دنبال می کنند مثلا  از دنبال کردن خبرهای اقتصادی و بورس و ارز دیجیتال گرفته تا  خبرهای مربوط به رشته های درسی که آگاهی از آن‌ها برای شغل و تحصیلشان مفید واقع می‌شود

در نتیجه اخبار از این نظر مهم هستند که ما را از همه اتفاقات مهمی که در جامعه و اطرافمان اتفاق می افتد و یا حوادث مهمی که در سطح جهانی اتفاق میفتد آگاه می کند و از این رو دنبال کردن اخبار می تواند بر زندگی و تصمیمات آینده ما بسیار تاثیر بگذارد.

---