منابعی در نقد و اثبات بطلان زيديه و اسماعيليه و ساير فرق شيعه

كتبي در نقد و اثبات بطلان زيديه و اسماعيليه و ساير فرق شيعه معرفي كنيد؟

ابتدا مطالب مفيدي در رابطه با فرق شيعه خدمتتان ارائه مي شود، در انتها منابعي جهت مطالعه تقديم مي شود.:
معرّف مذهب شيعه مسأله خلافت بلافصل علي(ع) و فرزندان اوست و ملاك انشعابات اصلي در فِرَق شيعه نيز بايد همين امر دانسته شود؛ و ديگر اختلافات را نمي توان ملاك انشعاب اصلي فِرق شيعه دانست؛ بلكه ديگر اختلافات ، اگر تعيين كننده باشند، موجب پيدايش فِرق فرعي مي شوند. بر اين اساس مي توان گفت كه فرقه هاي اصلي شيعه عبارتند از: زيديه، كيسانيه، اماميّه(شيعه دوازده امامي)، اسماعيليه، فطحيه و ناووسيه. ولي از اين فرقه هاي شش گانه تنها سه فرقه باقي مانده اند كه عبارتند از: زيديه ، اسماعيليه و اماميه و سه فرقه ي ديگر منقرض شده اند. فرقه هاي ديگري نيز در مسأله امامت در تاريخ پديد آمده اند كه چند صباحي بيش نپاييده و خيلي زود منقرض شده اند؛ لذا علماي ملل و نحل هنگام پرداختن به فرق شيعه به آنها اعتناء نمي كنند.نخستين فرقه اي كه از مذهب شيعه منشعب شد كيسانيه است؛ كه پيروان مختار ثقفي هستند و از آنجا كه مختار در آغاز كيسان نام داشت ، كيسانيه ناميده شدند. اينها معتقدند كه محمد بن حنفيه(فرزند امام علي(ع)) نيز امام است. گروهي از آنها او را امام بعد از علي(ع) مي دانند و برخي ديگر او را امام بعد از امام حسين(ع) مي شناسند. برخي از آنها نيز محمد بن حنفيه را مهدي موعود مي پندارند و معتقدند كه وي در كوه رضوي ـ در نزديك مدينه ـ پنهان شده و روزي ظهور خواهد كرد. كيسانيه خود داراي سه فرقه ي فرعي به نامهاي مختاريه(كيسانيه خالص)، حارثيه و عبّاسيه مي باشد. زمان پيدايش اين فرقه زمان امامت حضرت زين العابدين (ع) مي باشد.زيديّه: اينها زيد بن علي(فرزند امام سجاد(ع) ) را امام چهارم مي دانند و امام سجاد را تنها به عنوان پيشواي علم و معرفت مي شناسند؛ چون به نظر اينها يكي از شرايط امام ، قيام مسلّحانه است و چون امام سجاد (ع) قيام مسلحانه نكرده است، لذا از نظر اينان امام محسوب نمي شود. پيدايش اين فرقه مصادف با امامت حضرت باقر (ع) و بعد از قيام زيد بن علي بوده است.فِرق فرعي زيديه عبارتند از: جاروديّه، سلمانيّه يا جريريّه، صالحيّه و ابتريّه.بزرگترين موج انشعاب فرقه هاي شيعه بعد از شهادت امام صادق(ع) شروع شد كه عبارتند از:1ـ ناووسيه: آنها معتقد بودند كه امام صادق(ع) امام آخر و مهدي موعود است اين فرقه منقرض شده است.2ـ فطحيه: اينها عبدالله افطح ، فرزند امام صادق(ع) را جانشين امام صادق(ع) مي دانستند. اين فرقه نيز بيش از هفتاد روز دوام نياورد. چون عبدالله افطح هفتاد روز بعد از امام صادق(ع) وفات كرد.3ـ سميطيه: اينها محمّد فرزند امام صادق(ع) را امام بعد از او مي دانستند اينها نيز چند صباحي بيش دوام نياوردند.4 ـ موسويّه يا مفضّله: اينها شاگردان خاصّ امام صادق(ع) بودند كه امامت موسي بن جعفر(ع) را قبول كردند و شيعه ي دوازده امامي امتداد اين فرقه است.5ـ اسماعيليه: اينها كساني هستند كه اسماعيل ، فرزند بزرگ امام صادق(ع) را امام مي دانستند. لازم به ذكر است كه اسماعيل در زمان حيات امام صادق (ع) از دنيا رفته بود.اسماعيليّه نيز فرقه هاي فرعي زيادي دارد كه عبارتند از:1ـ اسماعيليه خالص: اينها گفتند اسماعيل نمرده بلكه غايب شده است و روزي ظهور خواهد كرد.2ـ مباركيّه: اينها به مرگ اسماعيل اعتراف دارند ولي معتقدند كه امامت بعد از امام صادق(ع) از اسماعيل به فرزندش محمّد منتقل شده و در نسل او ادامه يافته است.3ـ قرمطيّه: اينها از مباركيه منشعب شده و معتقدند كه در مورد امامت اسماعيل بداء حاصل شده و امامت او به فرزندش رسيده است و محمد بن اسماعيل نمرده بلكه او هفتمين و آخرين امام است.اسماعيليه را باطنيه، سبعيه، تعليميه، مُلحده و مزدكيّه نيز گفته اند. فاطميان، نزاريّه، مستعليه و آقاخانيّه نيز از فرقه هاي اسماعيليه به شمار مي روند. اسماعيليه تاريخ مبسوطي دارد كه جهت آگاهي از آن بايد به كتب مفصل رجوع شود.مشهورترين و پرطرفدارترين و مدلّل ترين مذهب شيعه، شيعه اماميّه يا اثنا عشريّه است كه به دوازده امام معصوم اعتقاد دارند و امروزه لفظ شيعه به نحو مطلق به اين فرقه ي حقّه اطلاق مي شود.برخي از اصحاب ملل و نحل فرقه هاي غلات(فرقه هايي كه در مورد اهل بيت(ع) غلو مي كنند) را هم از فِرق شيعه شمرده اند؛ ولي حقّ اين است كه اينها كافر بوده از جرگه ي مسلمين خارجند ؛ لذا آنها را نمي توان جزء فرقه هاي مسلمين شمرد.شيعيان حدود ۱۶ درصد از كل جمعيت مسلمانان را تشكيل مي‌دهند. بزرگترين فرقه ي شيعه، شيعه جعفري يا شيعه اثناعشري يا شيعه اماميّه است كه در اغلب كشورها كما بيش حضور دارند ولي بيشتر جمعيّت آن در كشورهاي جمهوري اسلامي ايران، عراق، جمهوري آذربايجان، لبنان، افغانستان، پاكستان و كشورهاي حاشيه ي خليج فارس زندگي مي‌كنند.بر اساس آمار سيا ورلد فكت‌بوك، ۸۹ درصد مردم ايران، ۶۰ تا ۶۵ درصد مردم عراق، ۳۰ درصد مردم كويت و ۱۶ درصد مردم امارات متحده عربي را شيعه ي دوازده امامي تشكيل مي دهد. امّا آمار دقيقي از شيعيان لبنان، آذربايجان، عربستان سعودي، بحرين و قطر و ساير كشورها در دست نيست. همچنين طبق آمار، ۲۰ درصد مردم پاكستان شيعه هستند كه بخشي از آنها بخصوص در كشمير، اسماعيلي مي باشند. بخشهايي از تركيّه و سوريّه نيز علوي هستند كه نوعي گرايش شيعي است.دومين فرقه ي مهمّ شيعه از نظر جمعيّت و تأثيرات فرهنگي، شيعه اسماعيلي است كه به عنوان اقليتي ديني در بيش از بيست و پنج كشور، در آسيا، آفريقا، اروپا و آمريكاي شمالي پراكنده هستند؛ مهمترين تجمّع آنها در مناطقي از ايران ، عراق ، شام، يمن ، بحرين، افغانستان و شمال آفريقا مي باشد.سومين فرقه ي موجود شيعه در عصر حاضر زيديّه است كه عمدتاً در اطراف خليج فارس سكني دارند و محلّ تجمع اصلي آنها ظاهراً در كشور يمن مي باشد.امامت امامان يكي پس از ديگري را از ابتدا امامان در روايات مختلف بيان كرده بودند و اسامي آنها را بيان كرده بودند لذا امامت آنها از قبل مشخص شده بود و به يك نوع از قبل تعيين شده بوده است. عصمت امام هم از راه هاي زيادي اثبات مي شود كه بايد به ادله آن مراجعه كرد.اسلام هم دين صلح است هم دين مقابله با دشمن و دفاع از حريم دين و قرآن لذا در جايي كه حاكم و ولي فقيه اسلامي تشخيص به صلح دهد همان درست است و اگر تشحيص به دفاع و جنگ دهد مصلحت اسلام همان خواهد بود. امامان نيز به صلاح و تشخيص و وظيفه اسلامي و ديني خود قيام كرده و يا صلح مي كردند.
جهت مطالعه بيشتر رجوع شود به: فرق و مذاهب كلامي ، استاد علي رباني گلپايگاني.تاريخ شيعه و فرقه هاي اسلام، دكتر محمّد جواد مشكورتاريخ شيعه، علامه محمد حسين مظفّرتاريخ انديشه هاي كلامي در اسلام، عبدالرحمن بدوي، بنيادهاي كيش اسماعيليان، برنارد لوئيس.

---

منبع:پرسمان