مسابقات هوا فضا

گرایش: گلایدر

گلایدر به معنای سر خوردن و گلایدر به مدل هایی از هواپیما گفته می شود که بدون داشتن موتور، پس از پرتاب قادر باشد مدتی پرواز کند. (هواپیمای بدون موتور)

تاریخچه ی ساخت گلایدر از تاریخ پیدایش و سیر تکاملی هواپیما مجزی نیست. بشر همواره تلاش کرد تا هواپیمایی مناسب با نیازهای ماموریتی خویش طراحی کرده و بسازد. هواپیمایی برای حمل مسافر, پرنده ای برای جاسوسی, جنگنده ای برای دفاع از حریم هوایی و . . . هواشناسی نیز ماموریتی قابل اهمیت بوده که برای انجام آن راه های فراوانی پیشنهاد و طراحی شده است. یک هواپیمای بدون موتور به راحتی می تواند ازعهده این ماموریت برآید. بنابراین در برخی از نیازهای بشر به پرنده های دست ساز خویش، سیستم پیش برندگی کارایی خویش را از دست داده و وجودش لازم نخواهد بود. حتی تفریح با این نوع خاص از هواپیما(گلایدر) امکان پذیر می باشد.

شرکت هواپیماسازی شوایزر (Schweizer) ،که از قدیمی ترین شرکت های هواپیمایی در دنیا می باشد و شصت و هفتمین سال عمر خود را طی می کند، سازنده ی یکی از نخستین گلایدر ها در سال 1930 می باشد.

مسابقات گلایدر در دو نوع ساده و سازه ای برگزار می شود:

گلایدر ساده

گلایدر ساده هواپیمای مدل پروازی است که با نیروی پرتاب دست یا به وسیله ی پرتاب گرها رها می شود و مسافتی را طی می کند.
1 گلایدر می تواند از اجناس معمول و منطقی و غیر مضر ساخته شده باشد.
2  طول بال گلایدر نباید بیش تر از 1 متر باشد.
3 استفاده از کیت های RTF و هر گونه کیت آماده ممنوع است.
4 از هیچ گونه نیروی پیش رانی غیر از دست (مانند موتور کشی، جتکس و سوختی) برای پرتاب نمی توان استفاده کرد.
5 استفاده از انواع لانچرها ممنوع است.
6 مسیر طی شده برای امتیازدهی در راستای یک خط مستقیم است. انحراف، مانور، بازگشت و . امتیازی ندارد.
7 به ازای هر متر مسافت طی شده، امتیاز در نظر گرفته می شود.
 
گلایدر سازه ای

1 - گلایدر باید در بال و بدنه دارای ساختار منطقی باشد.
2 - گلایدر نباید از هیچ گونه نیروی پیش ران به غیر از نیروی پرتاب با دست بهره ببرد.
3 - استفاده از کیت های RTF و هر گونه کیت آماده ممنوع است.
4 - استفاده از کیت های ( ARF کیت قطعات) با تشخیص هیئت داوری مبنی بر ARF بودن، بلامانع است.
5 - گلایدر نباید از 400 گرم سنگین تر باشد. به ازای هر 5 گرم وزن بیش تر (تا سقف 700 گرم)1 امتیاز از امتیاز نهایی تیم کم می شود.
6- مسیر طی شده برای امتیازدهی در راستای یک خط مستقیم است. انحراف، مانور، بازگشت و . امتیازی ندارد.
7- حداقل طول پروازی برای احتساب امتیاز، 5 متر است. گلایدر با برد کم تر از 5 متر، از لیست رکوردها حذف می شود.
8 - به ازای هر متر مسافت طی شده امتیاز در نظر گرفته می شود.
9- به ازای هر متر انحراف از خط مستقیم تعیین شده امتیاز منفی در نظر گرفته می شود.

مسابقات هوافضا

گرایش: موشک آبی

موشک آبی وسیله ی جذاب و مهیجی است که ساخت آن ساده و در هر فضای بازی قابل پرتاب است. یک موشک آبی در پرواز تحت تأثیر 4 نیرو قرار می گیرد؛ وزن، نیروی پرتاب، نیروهای آیرودینامیکی پسار و برآر. انواع بسیار گوناگونی از موشک های مدل وجود دارد و هر کسی با خلاقیت و لوازم در اختیارش می تواند موشکی جدید را طراحی و پرواز دهد. تنها کافی است به یک سری اصول پروازی و فنی دقت شود. در ادامه سعی می کنیم تا این نکات را فرا بگیریم.

این وسیله ی پرنده از محفطه ی لوله ای شکل به عنوان بدنه استفاده می کند که باید تحمل فشار هوا را داشته باشد. بطری نوشابه موردی بسیار خوب برای این کار است. برای این که شکل یک موشک را در انتها داشته باشیم تعدادی باله نیز به آن می چسبانیم.

موشک آبی برای پرتاب به پرتاب کننده یا لانچر نیاز دارد. اگرچه پرتاب کننده ها در انواع مختلفی از شکل و سایز وجود دارند، در شکل یک سکوی پرتاب کلی نشان داده شده. پرتاب کننده پایه ای دارد که موشک را هنگام پرتاب پشتیبانی می کند.
 
لوله پرتاب کننده به صورت عمودی روی پایه نصب شده است و قبل از پرتاب داخل موشک قرار داده می شود. لوله پرتاب کننده توسط اتصال دهنده هایی به پمپ هوا ( مثلا تلمبه ی دوچرخه که هوا را فشرده می کند) متصل شده است. پمپ جهت بالا بردن فشار هوای داخل بدنه موشک استفاده می شود تا نیروی پرتاب موشک را تأمین کند. هوای فشرده با خارج شدن از نازل موشک باعث بالا رفتن موشک می شود.

موشک یا همان موشک آبی در دو نوع پرتابی و چتردار ساخته می شود که ذیلا مشخصات آنها به تفکیک ارایه می گردد:

موشک آبی پرتابی
1 - موشک آبی برای پرتاب فقط باید از نیروی پیش ران هوای فشرده و آب استفاده کند  (فقط آب خالی)
2 - موشک آبی محدودیت اندازه و وزن ندارد
3 - موشک آبی شرکت کننده باید دست ساز  بوده و از کیت های آماده ساخته نشده باشد
4 - ساخت و داشتن سکوی پرتاب امتیاز اضافه به هم راه دارد و مقدار آن به مکانیزم و کارایی لانچر بستگی دارد  اعطای امتیاز منوط به استفاده از لانچر است  هر لانچر برای یک تیم امتیاز به همراه دارد حداکثر امتیاز لانچر 30 امتیاز می باشد
5 - شکستن، باز شدن قطعات، خرابی و لوازم و موشک شرکت کننده در حین مسابقه، قبل و یا بعد از مسابقه به عهده ی شرکت کننده است و وقت اضافه تر از زمان مسابقه داده نمی شود
6 - مسیر طی شده برای امتیازدهی در یک راستای مستقیم الخط است  انحراف، مانور، بازگشت و امتیازی ندارد
7 - به ازای هر متر مسافت طی شده 1 امتیاز در نظر گرفته می شود
8 - به ازای هر 3 متر انحراف 1 امتیاز منفی در نظر گرفته می شود
 
موشک آبی عمود پرتاب با چتر نجات
1-  موشک آبی برای پرتاب فقط باید از نیروی پیش ران هوای فشرده و آب استفاده کند  (فقط آب خالی)
2 - موشک آبی محدودیت اندازه و وزن ندارد
3 - موشک آبی و سیستم چتر نباید از کیت های آماده باشد  بلکه دست ساز باید باشد
4 - ساخت و داشتن سکوی پرتاب امتیاز اضافه به همراه دارد و مقدار آن به مکانیزم و کارایی لانچر بستگی دارد  اعطای امتیاز منوط به استفاده از لانچر است  هر لانچر برای یک تیم امتیاز به همراه دارد  حداکثر امتیاز لانچر 30 امتیاز می باشد
5 - شکستن، باز شدن قطعات، خرابی و لوازم و موشک شرکت کننده در حین مسابقه، قبل و یا بعد از مسابقه به عهده ی گروه شرکت کننده است و وقت اضافه تر از زمان مسابقه داده نمی شود
6 - امتیازدهی به مدت زمان از لحظه ی پرتاب تا لحظه ی برخورد به زمین است
7 - فقط گروه هایی که چترنجات شان باز شود در لیست مسابقه در نظر گرفته می شوند
8-  به ازای هر ثانیه ماندن در آسمان 1 امتیاز در نظر گرفته می شود
9- اگر موشک خارج از محدوده شعاعی تعیین شده در روز مسابقه برای فرود، به زمین نشست، پرتاب باید مجدد انجام شود

برترین های گرایش هوافضای دهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی در جدول زیر معرفی می گردد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: یگانه داودی

تنظیم: مرجان سلیمانیان