کشف استعدادهای پنهان کودک
چگونه استعدادهای پنهان کودک را کشف کنید؟
استعداد بعضی از کودکان، کاملاً برای اطرافیان قابل مشاهده است، اما برخی دیگر ممکن است استعدادهای پنهانی داشته باشند که در قالب پرحرفی، خیالبافی، انرژی زیاد و یا حتی سوءرفتار، خودشان را نشان دهند. در این مقاله سعی میکنیم شما را با نشانههای استعداد پنهان کودک و شیوههای پرورش و شکوفایی آنها آشنا کنیم.
کودک به طبقهبندی اشیا علاقه زیادی دارد؟
جورابهایش را جفت میکند، ماشینهای اسباببازی را بر اساس رنگ، اندازه یا شکل در یک خط میچیند و یا ممکن است دوست داشته باشد اشیا مرتب و سازمانیافته باشند. در صورت وجود این نشانهها، کودک شما احتمالاً بهعنوان یادگیرنده دائمی شنیداری شناخته میشود و به این معنی است که یک متفکر تحلیلگر، بسیار منظم و دقیق در جزئیات است. او ممکن است به دنبال یافتن الگوهای گوناگون باشد که معمولاً از نشانههای اولیه استعداد ریاضی و علوم است.
برای پرورش این ویژگی کودک، بازیها و فعالیتهایی را پیدا کنید که شامل الگوها و جفت کردن هستند. انجام فعالیتهایی که مهارتهای ریاضی را تقویت میکنند و تجربیاتی که مورد علاقه دانشمند کوچک هستند هم میتوانند بسیار مفید باشند. کودک را مسئول انجام کارهایی بکنید که با علاقه کودک به طبقهبندی، در ارتباط باشند. برای این دسته از کودکان، جمعآوری اشیا، بسیار جالب است. بهتر است ظرفهای پلاستیکی در اختیار کودک قرار دهید تا بتواند اشیا کوچک مانند سنگ، صدف و هر چیز دیگری که دوست دارد را در آنها جمعآوری کند.
کودک بدون وقفه حرف میزند؟
احتمالاً کودک پرحرف شما توانایی کلامی پیشرفتهای دارد، داستانها و موضوعات مختلف را به هم ارتباط میدهد و اشکالات مختصر دستوری و تلفظی دارد. علاوه بر این، ممکن است بسیار سریع حرف بزند و تا وقتیکه به خواب نرفته است، از حرف زدن دست نکشد. کودک تمایل دارد کلام آخر را بگوید و شاید اینطور به نظر برسد که تلاش میکند شما را با استدلالش کاملاً قانع کند. مهارت کلامی میتواند یکی از نشانههای کودکان بااستعداد و کلید موفقیت در مدرسه و بسیاری دیگر از جنبههای زندگی باشد. کودکانی که از استعداد بالای قانع کردن و متقاعد کردن برخوردار هستند، احتمالاً مشاغلی مانند وکالت یا روزنامهنگاری را انتخاب میکنند.
برای تقویت این استعداد کودک، از او بخواهید داستانهایی را برایتان بگوید که بتوانید با کمک همدیگر به یک کتاب تبدیل کنید تا آن را با هم بخوانید. با کودک مصاحبه کنید و افکارش را در فایل تصویری یا صوتی ثبت کنید. به او کمک کنید برای اعضای خانواده یا دوستانش نامه بنویسد. فراموش نکنید بهموازات تشویق و تقویت مهارتهای نوشتن و حرف زدن، شنونده خوب بودن را هم به او آموزش دهید.
هر چند وقت یکبار از یک کتابخانه یا کتابفروشی دیدن کنید و کتابهایی پیدا کنید که کودک را به چالش میکشند. ممکن است کودک برخلاف همسالانش، بیشتر کتابهایی را ترجیح بدهد که کلمات بیشتری نسبت به تصاویر داشته باشد. به ایدهها و نظرات کودک گوش کنید، اما اگر کودک از حرف زدن خسته نمیشود، بهتر است برای این کار محدودیت زمانی در نظر بگیرید تا حداقل مدت زمان کوتاهی را در روز به سکوت اختصاص دهید!
کودک خیالباف است؟
کودک همهچیز را دستکاری میکند؟
او بهشدت دوست دارد کشف کند که اشیا مختلف، چگونه کار میکنند و به این دلیل ممکن است اجزای وسایل گوناگون را باز کند و تلاش کند تا شیوه کارکرد آن را کشف کند و دوباره آنها را روی هم سوار کند. او عاشق ساختن برج با بلوکهای خانهسازی است و از بازی کردن با ماشینها لذت میبرد. این ویژگیها نشانگر این است که کودک شما احتمالاً یک یادگیرنده دیداری-فضایی است. کودکانی که از سرهم کردن لذت میبرند، احتمالاً در آینده مکانیک، مهندس، معمار، مخترع یا دانشمند میشوند.
در صورت مشاهده این خصوصیات در کودک، بهتر است اسباببازیها و بلوکهای خانهسازی در اختیار کودک قرار دهید تا کودک فرصت خلق، نابودی و خلق مجدد داشته باشد. او را تشویق کنید تا با جعبههای خالی مواد غذایی یا هر چیز دیگری که در خانه پیدا میکند، کاردستی درست کند. او را به مراکز و زمینها بازی ببرید که امکان اکتشاف از طریق دستورزی وجود دارد. از هر فرصتی برای نشان دادن و معرفی اشیا مکانیکی مانند چراغ راهنمایی و رانندگی به کودک استفاده کنید. این دسته از کودکان به این دلیل که علاقه زیادی به کشف و دستکاری اشیا دارند، ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند و به همین دلیل باید همیشه مواظب باشید تا به وسایل برقی یا اشیای خطرناک نزدیک نشوند.
با وجود این ویژگیها، احتمالاً کوچولوی رویایی شما بدون تمرکز به نظر برسد، اما شاید زمانش را به رویابافتن در مورد ایدههای بزرگش اختصاص میدهد. اینگونه رفتارها، اغلب نشانگر قدرت خلاقیت زیاد و علامت استعداد کودک است. زندگی روزمره ممکن است به نظر این متفکران خیالپرداز، بسیار خستهکننده به نظر برسد و به همین علت و برای گریز از واقعیتی که دوست ندارند، به دنیای خیال پناه میبرند.
این دسته از کودکان بهاحتمال زیاد در آینده به کارهای خلاق مانند هنرپیشگی، نویسندگی، فیلمسازی یا طراحی لباس یا طراحی داخلی و بهطورکلی فعالیتهایی که با هنر در ارتباط هستند، مشغول خواهند شد و تفکرات خلاقشان را برای حل مسئله در مسیرهای تازه در هنر و علم به کار میگیرند.
خلاقیت کودک را مورد تشویق قرار دهید و برای پرورش این هنرمند کوچولو، ابزار لازم را در اختیارش قرار دهید. باهم ساز بزنید و آواز بخوانید و پروژههای علمی ساده ترتیب دهید. او را همراه خودتان به کنسرت موسیقی ببرید، به داستانهای خیالیاش گوش کنید و برای نشان دادن عملکرد کودک، برایش تماشاچی جمع کنید! بازدید از موزه به همراه سایر اعضای خانواده هم از فعالیتهایی است که میتواند بسیار مفید و لذتبخش باشد.
کودک به حل جورچین (پازل) علاقه زیادی دارد؟
او به شکل اغراقآمیزی عاشق حل کردن انواع مختلف جورچینها است. به نظر میرسد که کودک در حین بازی با جورچین، آزمون و خطای کمی انجام میدهد و قطعه مناسب را تقریباً با تلاش اول در جای مناسب قرار میدهد. این استادان حل کردن جورچین، یادگیرندگان دیداری-فضایی هستند. آنها بیشتر بهصورت تصویری میاندیشند و میتوانند بهخوبی اجزا مختلف را در کنار یکدیگر قرار دهند. معمولاً این کودکان میتوانند در آینده، کارآگاه، باستانشناس یا محقق شوند.
برای بهبود عملکرد این کودکان، تا جایی که امکان دارد جورچین و جدول و داستانهای معمایی در اختیارشان قرار دهید و علاوه بر اینها، بازیهای مرتبط با چینش منظم اشیا و یا اسباببازیهایی که برای حل مسائل فضایی ساخته شدهاند هم برای کودک از اهمیت زیادی برخوردارند.
کودک نمیتواند آرام بگیرد؟
کودک، خود را در قبال همهچیز، مسئول میداند؟
کودک، عقاید محکمی درباره شیوه انجام کارهای مختلف دارد و علاقه دارد خودش را در بازیها و بهطورکلی در هر فعالیتی نشان دهد. این دسته از کودکان، معمولاً بهطور ذاتی رهبر هستند و این ویژگی در مدرسه، ورزش و بسیاری دیگر از جنبههای زندگی برای آنها پرفایده است. کودک مسئول، اغلب برای دیگران الهامبخش است و پیچیدگیها و مشکلات را از زاویه دید متفاوتی میبیند. این کودکان معمولاً بهترین عضو گروه هستند. از آنجا که قدرت رهبری در مشاغلی مانند تجارت، سیاست، نمایندگی و سازماندهی عمومی، از اهمیت بالایی برخوردار است، این کودکان بهاحتمال بیشتری به این حرفههای مشغول خواهند شد.
برای تقویت این ویژگی کودک، به او اجازه بدهید هدایت مسیر را در دست بگیرد، مثلاً ممکن است بخواهد شما را در مسیر پیادهروی هدایت کند. به او فرصت بدهید مسئولیت پروژههای خانگی مانند مرتب کردن خانه یا مرتب کردن کفشها را به عهده بگیرد. اجازه دهید وسایل اتاقش را به شیوه خودش مرتب کند و از او برای حل مشکلات خانواده کمک بخواهید. مثلاً به او بگویید "ما همیشه برای رسیدن به کلاس ورزش دیر میکنیم، راهحلی به نظرت میرسد که به سروقت رسیدنمان کمک کند؟!"
نیاز کودک به رهبری را اقناع کنید، اما درعینحال به او بفهمانید که وقتی نوبت به مسائل بزرگسالان میرسد، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید. علاوه بر این، کودک را با مفاهیمی از قبیل رعایت نوبت و گوش دادن آشنا کنید.
او دوست دارد همهچیز را با عجله انجام دهد و از هر چیزی که حرکت میدهد، لمس میکند، احساس میکند و بهطورکلی با بدنش در ارتباط است، لذت میبرد. این دسته از کودکان یادگیرندههای فیزیکی یا جنبشی-بدنی هستند که اطلاعات را جذب میکنند و فعالیتهایی را ترجیح میدهند که با حرکت و عمل همراه هستند. آنها ممکن است به فعالیتهای ورزشی که به مهارتهای حرکتی ظریف نیاز دارند، بیشتر تمایل داشته باشند و در آینده به سمت مشاغلی میروند که مجبور نباشند پشت میز بنشینند، مانند معلمی یا جنگلبانی و یا ممکن است از مهارتهای پیشرفته دست برای مشاغلی مانند سرآشپزی استفاده کنند.
برای پرورش این استعداد کودک، باید فعالیتهای فیزیکی را در برنامه روزانه او قرار دهید و از آنجا که این کودکان از انجام فعالیتهای حرکتی تکراری، بهآسانی خسته میشوند، فعالیتها را بهصورت چرخشی انجام دهید تا جذابیتشان را از دست ندهند. برای کودکانی که دوست دارند از دستانشان بیشتر استفاده کنند، پروژههای نقاشی، مجسمهسازی، نخ کردن مهره و ... ترتیب دهید.
یک برنامه خواب منظم و آرامشبخش برای این کودکان، از اهمیت ویژه و بالایی برخوردار است. سعی کنید یک تا دو ساعت قبل از خواب، یک میانوعده سبک مانند شیر و غلات کامل در نظر بگیرید و بعد از آن یک حمام گرم و یک داستان زیبا میتواند بهخوبی کودک را برای خواب آماده کند. گوش دادن به یک موسیقی آرامشبخش در تاریکی هم میتواند به تجدید قوای کودک کمک کند.
قادر به کشف استعداد کودک نیستید!؟
حتی اگر هیچکدام از این نشانهها را در کودک مشاهده نمیکنید، باز هم برای کشف استعدادهای پنهان کودک آماده باشید. احتمال دارد با گذشت زمان، ویژگیهای منحصربهفرد او، توجه شما جلب کند. پرسیدن بازخورد افراد دیگر در خصوص زندگی کودک میتواند بینش تازهای به شما بدهد. ممکن است مربی مهدکودک، هنگام درست کردن کاردستی با کودک، متوجه توانایی خاصی در او شود و یا پرستارش متوجه چالاکی او در پارک و زمین بازی شده باشد و یا حتی پدربزرگ، علاقه خاص او به طبیعت را کشف کرده باشد.
با مشاهده و کشف حوزههای استعداد طبیعی کودک میتوانید به او کمک کنید تا دیده، شنیده و فهمیده شود، اما به یاد داشته باشید درعینحال که برای دستیابی کودک به استعدادهای بالقوهاش تلاش میکنید، هدف نهایی شما باید عشقورزی بیقید و شرط به کودک به خاطر خودش باشد.