Ph  آب نبات

شما آبنات های ترش که با خوردنش دهان چروک می شود را بیشتر دوست دارید یا آبنات و شکلات های شیرین؟ با انجام  آزمایش علمی زیر  با مشخصات شکلات ها آشنا خواهید شد. در این آزمایش با تعیین مرتبه هیدروژن هر آبنات می توانید آبناتی را که بالاترین ph را دارد، مشخص کنید.

مسئله: کدام آبنات بیشترین اسید را دارد؟

مواد لازم

آب نبات های ترش

آب نبات های شیرین (مثل اسمارتیز)

آب نبات شکلاتی (مثل اسنیکر)

آب مقطر

کاغذ تورنسل

نمودار رنگی ph

 قاشق و ظرف فلزی کوچک

اجاق گاز

دماسنج

کاردک مخصوص پخت و پز جهت پهن کردن و مالیدن آب نبات

دستکش ضد گرما

عینک های محافظ

مداد و دفتر

روش انجام آزمایش: روکش همه آب نبات ها را جدا کرده و آن ها را روی سطح صافی مرتب بگذارید. دوست دارید که کدام یک از آن ها را تست کنید؟

دفتر و مدادتان را آماده کنید و در مورد دو موضوع در این پروژه خوب فکر کنید و فکرتان را یادداشت کنید. درباره آب نبات و مقیاس ph

دانشمندان مقیاس ph را برای اندازه گیری میزان غلظت یون هیدوروژن مواد به کار می برند. مقیاس ph بین 1 تا 14 است که دانشمندان به طور قراردادی هر ماده که مقدار ph آن تا 7 را نشان دهد ماده اسیدی و بالاتر از آن تا 14 را ماده قلیایی در نظر می گیرند. به نظر شما کدام یک از آب نبات هایی که آماده کرده اید اسیدی است؟ و کدام یک بالاترین مقدار ph را دارد؟ جواب این دو سوال را به صورت پیشنهاد در دفترتان یادداشت کنید. این پیشنهاد همان فرضیه آزمایش شما به حساب می آید.

برای انجام آزمایش ابتدا باید آب نبات ها را ذوب کنید. از یک بزرگ تر کمک بگیرید و هر دو شما مجهز به دستکش و عینک محافظ باشید. با یکی از آب نبات ها آزمایش را شروع کنید، ترش، شیرین یا شکلاتی، آب نبات را در ظرف بگذارید و مقدار کمی (یکی دو قطره) آب مقطر به آن اضافه کنید. ظرف را روی اجاق گاز بگذارید و منتظر شوید تا آب نبات ذوب شود.

 آب نبات های سفت به زمان و گرمای بیشتری برای ذوب شدن نیاز دارند و آب نبات های شکلاتی به زمان کم تری. با رعایت نکات ایمنی دماسنج را در ظرف قرار بدهید. برای آب نبات های سفت وقتی دما به 300 درجه فارنهایت (148 درجه سانتی گراد) رسید و برای آب نبات های نرم تر وقتی دما به 115 درجه فارنهایت ( 46 درجه سانتیگراد) رسید با کمک بزرگتر ها ظرف را از روی اجاق بردارید.

سریعا کاغذ تورنسل را بردارید و آن را در ظرف آب نبات فرو ببرید. کاغذ تورنسل را بیرون آورید و منتظر بمانید. اولین رنگی که کاغذ تورنسل به خود می گیرد را با نمودار رنگی ph مقایسه کنید و با توجه به نمودار میزان ph آن را در دفتر تان بنویسید. این آزمایش را برای همه آب نبات ها انجام دهید. برای این که مطمئن شوید آزمایش ها را درست انجام داده اید و نتایج تان درست است برای هر نوع آب نبات (ترش شیرین و شکلاتی ) آزمایش را حداقل دو بار انجام دهید و میانگین عددی که برای هر نوع آب نبات به دست می آید را به عنوان نتیجه آزمایش بنویسید.

 حال باتوجه به نتایج تان بگوید که کدام یک از آب نبات ها اسیدی بود؟ ترش، شیرین یا شکلاتی

نتیجه: حتما در جواب سوال فوق آب نبات ترش را به عنوان آب نبات اسیدی معرفی خواهید کرد.

اما چرا؟

اجازه دهید نگاهی دقیق تر داشته باشیم. چه چیزی باعث ترشی مواد می شود؟ مزه ترش چیست؟ در واقع مزه ترش در تشخیص مواد اسیدی به ما کمک می کند. حال که می دانید کدام آب نبات اسیدی تر است، روکش بسته بندی آن را بیاورید و مواد ترکیبی آن را از روی بسته آن بخوانید. در مواد تشکیل دهنده آن حتما یکی از اسید ها را خواهید دید.

 فقط آب نبات های ترش دارای ph زیر 7 نیستند بلکه موادهای دیگری نیز اسید هستند. حتی آب نبات های شیرین و شکلاتی نیز اسیدی هستند. آیا می دانید غذاهایی که روزانه استفاده می کنیم بیشتر اسیدی هستند تا قلیایی؟ در آسپزخانه بچرخید و سعی کنید موادی که قلیایی هستند را پیدا کنید. با مطالعه بیشتر درباره ph مواد می توانید آزمایش های گسترده تری را انجام دهید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی