جاذبه

چگونه نیروی جاذبه را حس کنیم؟

این نیروی جاذبه است که سیاره ها را در مسیر خود نگه می دارد. هر چه سیاره از خورشید دورتر باشد، مدت زمان بیشتری طول می کشد تا به دور خورشید بچرخد. زمان لازم برای پیمودن یک دور کامل به دور خورشید را یک سال می گویند. برای آنکه این جاذبه میان خورشید و سیاره ها را حس کنید،

وسایل زیر را تهیه نمایید:

• طناب

• توپ

طناب را به توپ گره بزنید و آن را به دور سرتان بچرخانید. کششی که در حین انجام این کار در نخ ایجاد توسط دست شما ایجاد می شود، نقش نیروی جاذبه را بازی می کند. خورشید نیز چنین نیرویی را به سیارات وارد می کند با این تفاوت که دیگر نخی در کار نمی باشد. اگر طناب را رها کنید و به این شکل نیروی کشش را قطع کنید چه اتفاقی می افتد؟

جاذبه نه تنها باعث چرخش زمین به دور خورشید می شود، بلکه سبب می شود اجسام روی زمین نیز در جای خود بمانند. اگر نیروی جاذبه زمین وجود نداشت، میز ها و صندلی ها و آدم ها و حتی آب دریاها همگی در هوا شناور می شدند. آیا تا به حال دقت کرده این که جاذبه باعث می شود تمامی اجسام تمایل حرکت به سمت زمین را داشته باشند، مگر این که مانعی برای این کار وجود داشته باشد.

نیروی جاذبه در سیارات مختلف با تغییر اندازه سیاره تغییر می کند. به عنوان نمونه اگر فرض کنیم که جاذبه زمین یک باشد، آنگاه جاذبه زهره 0،92 ، جاذبه مریخ 0،38 و جاذبه مشتری 2،36 برابر زمین خواهد بود. به این معنی که اگر روی زمین وزن شما معادل 500 نیوتن باشد، در مریخ شما معادل 19 نیوتن و در مشتری 118 نیوتن خواهید بود!

اکنون سوالی که مطرح می شود این است:

آیا تاثیر جاذبه زمین برای اجسام مختلف یکسان است یا خیر؟ برای بررسی این موضوع وسایل زیر را فراهم کنید:

•  یک صندلی

•  دو عدد پرتقال

•  دو عدد توپ پینگ پنگ

در این آزمایش می خواهیم ببینیم که آیا سرعت سقوط اجسام مختلف یکسان است یا خیر؟

با احتیاط به روی صندلی رفته و دستان خود را دراز کنید. از دوستی بخواهید روی هر دستتان یک پرتقال و یک توپ پینگ را با احتیاط قرار دهد. حال یکباره و همزمان دست های خود را پایین آورده تا اجسام روی دستتان سقوط کنند. کدام یک زودتر به زمین می رسند؟ توپ یا پرتقال؟ بله اگر چند بار دیگر این آزمایش را تکرار کنید می بینید که هر بار هر دو با هم به زمین می رسند، بدون توجه به این که کدام یک سنگین تر است و کدام سبک تر. به این ترتیب مشاهده نمودید که سرعت سقوط اجسام به وزن آن ها بستگی ندارد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: سارا قیصری

تنظیم: اعظم اژدری

مطالب مرتبط:

بررسی رابطه خورشید، زمین و ماه

انرژی خورشیدی

معلق کردن توپ در هوا