روش هایی از جمع آوری اطلاعات

جمع آوری اظلاعات از راه مصاحبه

مصاحبه، ملاقاتی است برنامه ریزی شده که میان پژوهشگر و فرد یا افرادی که از موضوعی آگاه هستند صورت می گیرد. بعضی، مصاحبه را مطمئن ترین و بهترین روش جمع آوری اطلاعات از مسائل اجتماعی و انسانی می دانند. البته میزان موفقیت کار بستگی به مهارت مصاحبه کننده و مصاحبه شونده دارد.

مصاحبه دارای مزیت ها و محدودیت هایی است که بعضی از آن ها چنین است:

1-مصاحبه گفت و گویی رو در رو است. با جلب اعتماد طرفین و حسن تفاهم می توان پاسخ پرسش ها را صریح و دقیق به دست آورد.

2- اگر در پرسش ها یا پاسخ ها ابهامی وجود داشته باشد هنگام گفت و گو می توان رفع ابهام کرد.

3- به کمک وسایل مخابراتی می توان مصاحبه از راه دور را نیز انجام داد.

4-مصاحبه گر می تواند ضمن مصاحبه، از مشاهده ی حرکات و رفتارهای مصاحبه شونده، به طور مستقیم و غیر مستقیم به بعضی آگاهی های لازم دسترسی یابد.

5-مصاحبه با افرادی که سواد خواندن و نوشتن ندارند یا مشکلاتی در این راه دارند این امکان را به آن ها می دهد تا مطالب خود را بیان کنند.

6- می توان از وسایل ضبط صوت یا تصویر هم در مصاحبه استفاده کرد.

7- مصاحبه می تواند کوتاه باشد یا در جلسه های پی در پی ادامه یابد.

در برابر این مزیت ها، مصاحبه با محدودیت هایی نیز همراه است. از جمله آن که روش مصاحبه نسبت به پرسش نامه وقت گیر و معمولاً هزینه بر است. مثلاً با پرسش نامه می توان هم زمان از یک گروه پر جمعیت اطلاعاتی به دست آورد در صورتی که مصاحبه با آن ها روزها و هفته ها طول می کشد.

جمع آوری اطلاعات به روش آمارگیری

روش مارگیری شامل روش سرشماری عمومی و روش نمونه گیری است.

1- سرشماری عمومی: به دست آوردن اطلاعاتی از کل یک جامعه است. دولت ها معمولاً این اطلاعات را برای برنامه ریزی های بزرگ اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، بهداشتی و ... جمع آوری می کنند.

در ایران بر طبق قانون، هر ده سال، سرشماری عمومی صورت می گیرد. شروع این سرشماری ها از سال 1335 بوده است و تا کنون ادامه یافته و انجام گرفته است.

2-روش نمونه گیری: در این روش به جای آن که از کل یک جامعه اطلاعاتی به دست آوریم، برخی از آن ها را که نمونه ای از بقیه هستند بر می گزینیم و به مطالعه ی آن ها می پردازیم. روش نمونه گیری نسبت به روش سرشماری از نظر سرعت، هزینه و نیروی انسانی مزیت هایی دارد ولی درستی اطلاعات در سرشماری عمومی بیش تر است.