تبیان، دستیار زندگی

در مدرسه با دانش آموزان گفت و گو و كارِگروهی را تمرین كنیم

مرتضی حاجی، وزیر اسبق آموزش و پرورش در سال های 1380 تا 1384 و مدیرعامل كنونی موسسه همشهری به دعوت مركز اطلاع رسانی روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش در ویژه برنامه "مهمان آشنا"، در استودیو الفبا حاضر شد و درباره موضوع "گفتگو و مدارا" در آموزش و پرورش صحبت كرد. متن این گفتگو به شرح زیر است:
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان
در مدرسه با دانش آموزان گفت و گو و كارِگروهی را تمرین كنیم
حاجی درباره وظیفه اصلی معلمی ابراز داشت: متاسفانه برداشت درستی در ارتباط به وظیفه معلم وجود ندارد و باید پرسیده شود، آیا معلم فردی است كه دانش هایی را به دانش آموز منتقل می كند؟ یا مربی است كه دانش آموز را برای زندگی آینده و در تمامی جهات آن، زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آماده كند؟
تلقی نادرست از وظیفه معلم سبب شده است تا فكر نشود كه این آموخته ها چه تاثیری در زندگی دانش آموزان دارد، تمركز نشود.
وی در پاسخ به این پرسش كه آموزش و پرورش چه وظایفی در زمینه ایجاد فضای گفتگو دارد، گفت: در گذر زمان مقدار زیادی این ضرورت احساس شده و تغییر در مناسبات رفتاری معلم و كلاس رخ داده است و نسبت به زمانی كه ما مدرسه می رفتیم رفتارها عوض شده است. این تغییر نگرش در خانواده ها نیز بوجود آمده است و تفاوت نگرش در خانواده ها نسبت به دوره كودكی و نوجوانی ما كاملا مشهود است. هر چند این تغییرات مثبت وجود داشته است، اما نسبت به آنچه كه باید برسیم هنوز فاصله دارد.
در این زمینه لازم است معلم ها به طور ویژه‌ آموزش معلمی را بیبنند و بنظرم این تربیت با آنچه كه در تربیت معلم ها آموزش داده می شود، فرق دارد. در تربیت معلم ها اكنون بخش عمده ای از آموزش ها دانش هایی هست كه  معلم به دانش آموزان بایست منتقل كنند مانند ریاضی، فیزیك، شیمی و ....، درحالی كه این آموزش ها را افراد می توانند در جاهای دیگر و در كلاس‌های دانشگاه‌های دیگر ببینند. دانشگاه تربیت معلم حتما بایست دانشگاهی باشد كه اختصاصا روی مهارت های معلمی، به معنای مربی و تربیت گر بودن تمركز كند.
 نیاز داریم كه چیدمان كلاس هایمان را تغییر دهیم، كلاس هایی كه دانش آموزان به نحوی نشسته اند كه انگار دارند فیلم نگاه می كنند و دونفری كه نشسته اند اگر با هم حرف بزنند مزاحم نفر دیگر می شوند، از بین برود. در حالی كه این چیدمان می تواند بصورت دایره ای و گرد باشد، آن موقع گفتگو بوجود می آید و اگر دو نفر با هم حرف بزنند مزاحم دیگران نمی شوند. در كلاس های درس، دانش آموزان را جدا جدا از هم می نشانیم و از آن ها كارهای تك نفره می خواهیم و بعد انتظار داریم كه بچه ها بلد باشند كه كار جمعی انجام دهند. می توانیم در چیدمان  دایره ای بحث های مختلف را به دانش آموزان بدهیم تا گروهی مساله را حل كنند. در جامعه همه آدم ها مثل هم نیستند، ضریب هوشی، اخلاق و روابط اجتماعی افراد با هم متفاوت است و ما می توانیم با شبیه سازی كارهای گروهی در كلاس واقعیت های جامعه را در آن پیاده كنیم. وقتی افراد با توانایی های مختلف را كنار هم قرار دهیم، وقتی بتوانند توانایی های خود را به هم عرضه كنند و روی هم اثر بگذارند این افراد به توانایی خواهند رسید و توانایی جمعی شان بیشتر از  توانایی فرد فردشان خواهد شد.


منبع: پایگاه جامع اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش