عدالت طلب ها؛ 6مین تیپ از نه گانه های شخصیت

در علم روان‌شناسی شناخت خود و ویژگی‌های رفتاری تحت عنوان شخصیت شناسی (اناگرام) از آن یاد می‌شود. اناگرام شخصیت‌ها را در 9 دسته طبقه‌بندی و ویژگی‌های متداولی که هر تیپ از خود در موقعیت‌های مختلف بروز می‌دهد را توصیف می‌کند.

تبیان به‌منظور واکاوی "چگونگی شکل‌گیری شخصیت انسان" و "تیپ‌های شخصیتی" با دکتر مهشید رضوی روضوانی روان‌شناس و مشاور خانواده، به سلسله گفتگوهایی دراین‌باره می‌پردازد. شما می‌توانید با دنبال کردن این مباحث تیپ شخصیتی خود را شناسایی و متناسب با خصوصیاتی که دارید آن را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار بگیرید.

تیپ های 9 گانه اناگرام خود در یک دسته بندی سه تایی قرار می گیرند. تیپ های شخصیتی 9-8-1 در گروه غریزی، شهودی و یا حرکتی قرار می گیرند. تیپ های 4-3-2 در گروه تیپ های هیجانی و تیپ های 7-6-5 درگروه تیپ های ذهنی قرار دارند. یکی دیگر از تیپ های گروه ذهنی و فکری تیپ 6 یا عدالت طلب و حق جو است.

عدالت طلب ها چگونه به زندگی نگاه می کنند؟

آنها دنیا را  جای ناامنی می دانند. اصولا یک نگرانی و نگاه منفی را همیشه به همراه دارند. دغدغه مهم تیپ 6ها این است که با توجه به دانش و اطلاعاتی که به دست می آورند سعی می کنند با این اطلاعات بیشتر، حوزه نگرانی هایشان را بهبود ببخشند.در نتیجه مهمترین مسئله آنها این است که دقیقا چه کار باید کنند، چگونه عمل کنند و مسائل را وارسی کنند تا خیالشان نسبت به نگرانی هایی که در محیط زندگی و محیط اطرافشان وجود دارد رفع شود. در واقع تیپ عدالت طلب به دنبال کسب امنیت است. برای او این مهم است که بتواند زندگی اش را به گونه ای پیش ببرد که خیالش  بابت همه چیز راحت باشد.

چرا به تیپ 6ها، عدالت طلب می گوییم؟

تفکر آنها این است که در زندگی باید همه چیز به درستی سر جای خودش به حق و به درستی قرار بگیرد. افراد با این تیپ شخصیتی، کاملا منصف هستند؛ یعنی همه چیز را با انصاف و عدالت دنبال می کنند. البته آنها از زاویه و نگاه خودشان مسائل را نگاه می کنند اما خصیصه شان این است که همه چیز را به حق و با انصاف ادا کنند. این احساس قلبی شان است که اگر راجع به کسی حرف یا صحبتی کنند واقعا آن چیزی که درست است را بیان می کنند. عدالت طلب ها در محیط زندگی، محیط کار، روابط شان و... منصفانه برخورد می کنند و اگر خطایی از خودشان  سر بزند آن را بیان می کنند. این تیپ شخصیتی در برخوردهای اجتماعی بسیار منصف عمل می کنند. به خصوص دغدغه های زیادی از نظر اجتماعی دارند. برای آنها مهم است که حقوق اجتماعی و زندگی اجتماعی توام با سعادت و آسایش برای همه افراد جامعه ادا شود.

تیپ 6 ها افراد مسئولی هستند؛ وقتی کاری به درستی  برای آنها توضیح داده شود  آن را درست انجام می دهند. آنها دارای ذهن تحلیل گر و دقیق هستند و در اصطلاح " مو را از ماست بیرون می کشند".

درارتباط با آنها چگونه باید رفتار کرد؟

 چون ریز بین، دقیق، آنالیزگر، با حساسیت فوق العاده عمل می کنند در ارتباط با آنها باید بسیار هشیار و با دقت عمل کرد. مراقب باشید که آنها ریز ریز رفتارها را بررسی می کنند. وقتی با شما ارتباط برقرار می کنند به دنبال این هستند که بفهمند پشت صحبت های شما چه چیزی وجود دارد. کمتر حرف می زنند اما خیلی آنالیز می کنند. پیوسته ذهن آنالیز گرشان در حوزه مسائلی که برایشان مهم است  و دغدغه هایی که برایشان نگرانی به همراه دارد را دنبال می کنند.

در برخورد با آنها باید دقت کرد تا به ذهن تحلیل گر که دغدغه مسائل امنیتی دارد و به نگرانی های او دامن زده نشود. به عنوان مثال ممکن است یک همسر تیپ 6 داشته باشید اگر پیوسته نگرانی های مالی، جسمانی، سلامتی، امنیتی که او با آن درگیر است را شما هم  دامن بزنید او آشفته تر خواهد شد چون خودش به این موضوعات بشدت می پردازد. این اشخاص در تصمیم گیری بشدت سخت هستند چرا که همیشه نگرانی و تردید دارند. یک موضوع را بررسی می کنند اما باز هم نگران هستند چرا که انگار همیشه یک اشکالی را بر موضوع می بینند.

افراد تیپ 6 نیز مانند تیپ 5ها با هر کسی معاشرت نمی کنند و اصولا افراد زیادی را نمی پذیرند.  انگشت شمار افراد را انتخاب می کنند.کسانی را انتخاب می کنند که نسبت به آنها به اندازه کافی اطمینان و اعتماد کسب کرده باشند. شما به راحتی نمی توانید از نظر ذهنی آنها را باز کنید یا با یک استدلال ساده نمی توانید ذهن بسیار تحلیل گرشان را متقاعد سازید.  اگر شما یک استدلال برایشان بیاورید آنها می توانند استدلال های زیادی برای شما بیاورند. از این رو ما اعتقاد داریم که تیپ های عدالت طلب بسیار مستعد کارهایی مثل حقوق و قضاوت هستند، چون این افراد در تحلیل، استدلال و ریز بینی مسائل  به قدر کافی دقت به خرج می دهند.

این اشخاص را در جمع ها پر شور نمی بینید و  در یک گوشه به تحلیل رفتارهای افراد می پردازند. خیلی نمی توانید وارد حریم یک فرد تیپ 6 شوید مگر اینکه به اندازه کافی به او نزدیک شده باشید و او به شما اجازه دهد. از این رو آدم ها برای این تیپ شخصیتی به دو صورت طبقه بندی می شوند، یا عده ای که خیلی به آنها نزدیک هستند مثل پدر و مادر، خواهر و بردار، همسر و یا دوست خیلی نزدیک به تعداد اندک؛ یعنی افرادی که به آنها اطمینان دارند و می توانند ارتباطشان را با آنها کامل کنند. عده ای آدم هایی که دور هستند و اصلا کاری با آنها ندارند و فضایی به جز ضرورت های ارتباطی با آنها برقرار نمی کنند. از این رو خیلی با آنها نمی توان ارتباط نزدیک و عاطفی برقرار کرد چرا که بسیار خویشتن دار هستند. تیپ 6ها معمولا با نگرانی ها و بدبینی ها یشان به قدر کافی برای ارتباط عامل بازدارندگی ایجاد می کنند.

تیپ 6ها را می توان به دو گروه تقسیم کرد: یک دسته تیپ 6 های فوبیک که ترس زیادی دارند و  تیپ 6های آنتی فوبیک که رفتار 180 درجه متفاوت از خود نشان می دهند. با وجود  تمام نگرانی هایی که از نظر جسمانی، مالی، امنیتی و اجتماعی دارند می توانند رفتار متفاوتی نشان دهند که از یک شخصیت جسور و شجاع دیده می شود. اگر این اشخاص تردید و شک هایشان زیاد شود به سطوح و لایه های ناسالم تیپ شخصیتی خودشان می روند و زندگی کاملا برایشان با سختی و فشار زیاد همراه خواهد شد. این گونه نیست که یک شخصیت تیپ 6 فوبیک  در سطح ناسالم و آنتی فوبیک در سطح سالم باشد. بلکه یک شخصیت فوبیک و آنتی فوبیک هر کدام می توانند لایه های مختلفی داشته باشند که هیچ کدام بر دیگری ارجح نیست.

ما اعتقاد داریم همه تیپ های شخصیت باید از سطوح  پایین تر به سطوح و لایه های بالاتر دست پیدا کنند. آنچه توضیح می دهیم راجع به میانگین افراد است اما هر کدام از رفتارهای متمایل به ناسالم به سمت سالم باید سوق پیدا کنند. حق و عدالت طلبی نقطه مثبت این شخصیت است و ترس ناامیدی  شک و دودلی ضعف های یک تیپ 6 است که باید  جایگزین آن همان انصاف و عدالت و راستی و ایمان شود.  در مورد همه تیپ ها همین گونه است؛ اگر  هر تیپ تلاش کند از این سطح و لایه به سطح بالاتر دست پیدا کند دیگر او را یک تیپ نگران و مضطرب، پریشان، دودل نمی بینید بلکه همواره  براین نگرانی ها مسلط می شود و با اعتماد و ایمان و اطمینان حرکت  می کند. یکی از صفات متعالی یک تیپ 6 که در واقع عدالت طلبی است می تواند به  حق اتفاق بیفتد، تحقق ایمان و توکل به نحو عالی و متعالی است که باید اتفاق بیفتد اما برعکس و رو به نزول آن ترس، اضطراب، تردید، نگرانی، تشویش است که می تواند در او شکل بگیرد. هر چقدر تجربه ،دانش، آگاهی و اطمینان او بالاتر برود به نقطه عالی و متعالی خودش نزدیک تر می شود.

 

این افراد در زندگی مشترک و نسبت به اعضای خانواده به انصاف حق طرف مقابل را بیان می کنند و در یک طیف بزرگتر یک فرد در اجتماع و مسائل حقوق اجتماعی برایش مهم است. اما این نکته نباید دور از ذهن بماند که این صفت عالی در افراد تیپ 6 متناسب با ارزش ها، باورها، عقاید و آنچه در مطالعات و شناخت شان بدست می آید به موضوع می پردازند، یعنی اگر مایل باشند هر چیزی را درست ادا کنند در عین حالی که تمایل ذاتی شان این است که به درستی انصاف را دنبال کنند اما ممکن است دانسته ها و اطلاعات به قدر کافی جواب ندهد. مثال زدیم که شغل قضاوت و وکالت برای یک تیپ 6 شغل بسیار مناسبی است برای اینکه این فرد به دلیل ساختار ذهنی که دارد قادر است که مطالعه و این بررسی را درست انجام دهد و این دانش را باید به قدر کافی هم کسب کرده باشد تا بتواند احقاق حق کند.

در مورد تیپ6 می توان لفظ شک و تردید را به آنها اطلاق کرد و این ضعف آنهاست؛ وقتی می خواهند کار حقوق و قضاوت را دنبال کنند این بسیار  مهم است که به حق و درست ادا کنند اما همواره این نگرانی های خودش که منجر به شک و تردید می شود برایش وجود دارد اما هر چه آگاهی و  دانش را بالاتر ببرد میل اش  به صادر کردن یک رای محکم و احقاق حق به درستی اتفاق می افتد.

والدین تیپ 6 چگونه هستند؟

 یک مادر تیپ 6 همه نگرانی هایش را به بچه اش منتقل می کند و همه مسائلی که برای او مهم است را مطرح می کند. اما این فرد تیپ 6 هر چقدر که شجاع تر  و اگاهی هایش و اطلاعاتش بیشتر می شود سعی می کند این نگرانی ها را مدیریت کند تا مبادا این احساس ناامنی ها به فرزندش منتقل شود. یک مادر تیپ6 با همه نگرانی هایی که می تواند نسبت به فرزندش داشته باشد اما با ذهن استدلالگر قوی اش وقتی به قدر کافی پاسخ بگیرد و به قدر کافی اطلاعاتش را بالا ببرد می تواند آن امنیتی که برای خودش و  فرزندش می خواهد را ایجاد کند. کسب تجربه از نگرانی ها، افزایش اطلاعات وکمک دیگران در مجموع می تواند به تیپ6 کمک کند که نگرانی هایش کاهش بیابد.

والدین تیپ 6 کاملا افرادی مسئول هستند که آنها را خوب می شناسند و به خوبی هم عمل می کنند. یک پدر تیپ 6 با توجه به اینکه در چه سطح و چه لایه ای  از رفتارش عمل می کند می تواند همه نگرانی ها و شک و تردیدهایش را منتقل کند. یک پدر قطعا به دخترش چهارچوب مشخص برای تردد می دهد، چون همواره نگران یکسری از رفتارها در بیرون است و این نگرانی نسبت به تیپ های دیگر بیشتر است او همین رفتار را به شکل دیگری  نسبت به پسرش هم اعمال می کند چرا که برای او امنیت جانی واجتماعی مهم است و طوری که دغدغه این امنیت و ترس و نگرانی دارد با آن ذهن تحلیل گر طبیعتا یک سخت گیری و کنترل گری ها و جدیّت ها و برنامه های مشخصی را برای فزرندانش  تعیین می کند.

نگاه یک پدر تیپ 6 یا پدر تیپ 1 متفاوت خواهد بود. گرچه ممکن است او هم  نگرانی هایی داشته باشد اما متفاوت است. نگرانی هایی یک شخص عدالت طلب با نگرانی های ذهنی همراه است و زمانی کنترل و رفع می شوند که خودش به این اطمینان برسد. او احساس مسئولیت می کند که رابطه اش را با فرزندش که  به او نزدیک است حفظ کند اما در عین حال نگرانی هایش هم همچنان وجود دارد.  خیلی فضا را باز نخواهد کرد و میدان عمل را باز نمی کند چون ممکن است نتواند پاسخ گو باشد و نتواند به قدر کافی نگرانی هایش را حل کند به همین دلیل آن حوزه ای را در نظر می گیرد  که قابل ارزیابی و بررسی است و کنترل به نحوی اتست که بتواند مسئولیت اش  را پاسخ گو باشد.

برای تغییر والدین تیپ 6 باید به آنها زمان بدهیم تا بتوانند نگرانی هایشان را رفع و کنترل کنند. فرزندان به خصوص در سن بلوغ که میل به کارهای متفاوت و تجربه های جدید را دارند ازوالدین تیپ 6 خود شکایت می کنند. در واقعیت این والدین نگرانی های خودش را دارد و با استدلال هم آنها را توضیح می دهد اما برای پیشبرد این وضعیت باید این را در نظر بگیرند که فرزندان مایل به کسب تجربیات جدید هستند و باید بتوانند در این شرایط خودشان را مدیریت کنند و نیازهای آنها و کسب تجربه و شناخت جدید و ورود به محیط های دیگر را برای فرزندان بپذیرند و بتوانند خودشان را با توجه به شرایط موجود برای پاسخ گویی آماده کنند.

---