پاور بانک خورشیدی بسازیم _ جلسه هفتم

اهداف : آشنایی با اصول اتصال برد ها و اصول لحیم کاری
پیش نیاز : .................
وسایل مورد نیاز : دستگاه هویه – قلع کش _ سیم و روغن لحیم کاری _ برد جهت تمرین لحیم کردن
 
6-1) مقدمه :
منظور از لحیم کارى اتصال دو یا چند قطعه فلز به یکدیگر است. این عمل به وسیله آلیاژى از قلع و سرب گاهى همراه با سایر فلزات که آن ها را لحیم مى نامند انجام مى شود. براى انجام لحیم کارى ابتدا محل اتصال دو فلز را با وسیله اى در حدى گرم مى کنیم که دماى آن محل به نقطهٔ ذوب لحیم برسد و لحیم در محل اتصال ذوب شود.در نتیجه ، پس از سرد شدن محل اتصال دو قطعه به هم متصل مى شوند.
براى ایجاد اتصالات معمولاً از دو نوع لحیم کارى سخت و لحیم کارى نرم استفاده مى شود. در لحیم کارى سخت (خشن) درجه حرارت کار بالا است و در لحیم کارى نرم (سست) درجه حرارت کار نسبتاً پایین است.
 یکى از مهم ترین موادى که در عملیات لحیم کارى از آن است. (flux) استفاده مى شود روغن لحیم کارى تمام فلزاتى که مى خواهند به یکدیگر متصل شوند ممکن است در اثر عوامل جوى اکسید شوند و یا سطوح خارجى آن ها کثیف و آلوده باشد. براى از بین بردن این عوامل از مواد پاک کننده (روغن لحیم) استفاده مى شود. این مواد علاوه بر آن که آلودگى سطوح قطعات را پاک مى کنند مانع از اکسیده شدن محل اتصال در هنگام لحیم کارى نیز مى شوند، لذا تمام مواد پاک کننده اى را که قادرند ترکیباتى مانند اکسیدها را در خود حل کنند مى توان در شمار روغن هاى لحیم کارى به حساب آورد. به این روغن ها یا ساینده گویند. از معروف ترین (Corrosive) روغن هاى کروسیو روغن هاى کروسیو مى توان اسیدهاى معدنى، محلول آمونیاک و کلرید روى را نام برد.
روغن لحیم باید داراى ویژگی هایی به شرح زیر باشد:
الف) نقطه ذوب روغن لحیم باید کم تر و پایین تر از نقطه ذوب لحیم باشد تا زودتر ذوب شود و سطح فلز را پاک کند.
ب) روغن لحیم ذوب شده باید قدرت گسترش و نفوذ در سطح فلز را داشته باشد ولى نباید روى سطح فلز پخش شود.
پ) روغن لحیم نباید با فلزات به صورت ترکیب درآید.
ت) روغن لحیم باید اکسیدها را به آسانى در خود حل کند.
ث) اثر روغن لحیم باید تا پایان عمل لحیم کارى باقى بماند و درضمن عمل لحیم کارى از اکسید شدن سطح اتصال جلوگیرى کند .

6-2) هویه :
براى لحیم کارى دو یا چند قطعهٔ فلزى به یکدیگر باید ابتدا نقاط مور د نظر آن ها را گرم کرد و سپس عمل لحیم کارى را انجام داد. وسیله اى که حرارت مورد نیاز را براى لحیم کاری تهیه می کند هویه نام دارد .

هویۀ ساده : هویه ساده از سه قسمت تشکیل شده است.
الف) سر هویه، که شبیه چکش و از جنس مس است.
ب) دسته هویه که مفتولى از آهن است.
ج) دسته چوبى هویه که در انتهاى دسته فلزى قرا ر دارد.
هویه ساده به وسیله حرارت گاز گرم میشود و مورد استفاده قرار مى گیرد. این نوع هویه امروزه تقریباً منسوخ شده است.
                                                                       7-1 قسمت های مختلف یک هویه
6-3 ) طریقه لحیم کاری:
برای این که یک اتصال خوب و مناسب از نظر استحکام مکانیکی و هدایت الکتریکی برقرار شود باید سیم ها و عناصرى را که مى خواهید به یکدیگر متصل کنید به طور جداگانه حرارت دهید و صبر کنید تا درجه حرارت محل اتصال افزایش یابد سپس سیم لحیم را روى اتصال گرم شده قرار دهید تا ذوب شود و بتواند محل تقاطع دو سیم یا محل اتصال عناصر را کاملاً بپوشاند. هویه را به طور پىدرپى از سطح کار جدا نکنید، زیرا این عمل علاوه بر صرف وقت زیاد موجب لحیم بد در محل اتصال می شود، یعنى در این حالت لحیم در محل اتصال به طور کامل پخش نمی شود و یک اتصال با لحیم کارى سرد به وجود مى آید.
اکثر قطعات الکترونیکی مانند آی سی ها در مقابل افزایش حرارت مقاوم نیستند. این قطعات در اثر حرارت ناشى از لحیم کارى ممکن است آسیب ببینند. براى لحیم کارى این عناصر، باید زمان اعمال حرارت در خلال لحیم کارى دقیقاً تنظیم شود. باید در هنگام لحیم کارى پایه این قطعات را با پنس یا دم باریک، یا هر وسیله فلزى دیگر که سبب انتشار حرارت مى شود نگه دارید.
                                                                                   7-2 نحوه لحیم کاری قطعات الکترونیکی
6-4 ) قلع کش :
قلع کش وسیله اى است که با آن مى توان لحیم را از محل اتصال جدا کرد. قلع کش ها در انواع مختلفى ساخته مى شوند.
قلع کش پیستونى: این قلع کش داراى سیلندر و پیستون است. با فشار دادن روى دسته قلع کش، پیستون به داخل سیلندر وارد شده و در نقطه انتهایى قفل مى شود. براى برداشتن قلع، ابتدا با هویه لحیم (قلع) محل اتصال را ذوب کرده و نوک قلع کش پیستونى را به آن نزدیک مى کنند، سپس با فشار دادن روى دکمه، فنر آزاد شده و پیستون به عقب کشیده مى شود و لحیم را به داخل سیلندر مى مکد.
                                                                                   7-3 دو نمونه قلع کش
6-5 ) فیبر مدار چاپی :
دلایل استفاده از فیبر مدار چاپی: در گذشته برای ساختن یک مدار الکترونیکی ابتدا نقشه مدار را روی فیبر مخصوص قرار می دادند، سپس جای پایه های المان های الکترونیکی را روی فیبر سوراخ میکردند و پایه ها را طبق نقشه از زیر با سیم به هم اتصال می دادند. این عمل به علت اشغال جای زیاد، وجود سیم های متعدد و عبور سیم ها از روی یکدیگر، پارازیت زیادی را درمدار به وجود می آورد. امروزه به علت پیشرفت علم الکترونیک و پیچیده تر شدن مدارات الکترونیکی این طریقه سیم کشی دیگر استفاده ای ندارد و از مدار چاپی استفاده می شود. در یک مدار چاپی عناصر روی یک طرف فیبر قرار می گیرند و خطوط ارتباطی به وسیله لایه نازک مسی که در طرف دیگر فیبر وجود دارد برقرار می شود، استفاده از مدار چاپی حجم مدار را کوچک می کند، علاوه بر این که در این روش می توان ضخامت و فواصل خطوط عبور جریان را به طور دقیق ترسیم کرد و مانع ایجاد ظرفیت خازنی پراکنده شد. به طور کلی مزایای مدار چاپی در مقایسه با مدارهای سیم کشی به شرح زیر است:
_ از شلوغ شدن اتصالات و سیم کشی ها جلوگیری می شود.
_  اندازه مدارها کوچک می شود.
 _ به هنگام تعمیر مدار دنبال کردن خطوط به سهولت انجام می شود.
_ مونتاژ مدار سریع و آسان و مقرون به صرفه است.
 _ تکثیر و تولید زیاد لوازم الکترونیکی آسان تر است.
 مزایای فوق سبب شده است که تمام کارخانه های تولیدکننده لوازم الکترونیکی از مدار چاپی استفاده کنند.
                                                                                   7-4 یک نمونه فیبر مدار چاپی
تکلیف : .................
کار عملی : سعی کنید به وسیله لحیم کاری :
الف ) با دوقطعه سیم زاویه 30 درجه بسازید .
ب) با چهار قطعه سیم یک مربع بسازید .
محل اردو : .......................                        
منابع مطالعه : ..............................

تنظیم کننده: محبوبه همت

مطالب مرتبط:
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه اول
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه دوم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه سوم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه چهارم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه پنجم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه ششم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه هفتم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه هشتم