پسری نه ساله دارم که دروغگو شده و هر خرابکاری که میکند با اینکه میدانم مسببش او بوده ولی به ما دروغ می گوید و تقصیر را گردن خواهرش میاندازد. نمی دانم چگونه با او برخورد کنم تا این اخلاق بدش را ترک کند و دیگر دروغ نگوید؟
کودکان دروغگو متولد نمیشوند و دروغگویی آنها برای آسیب رساندن یا فریب دادن دیگران نیست. اغلب دروغگویی کودکان به دلایل زیر است:
جلبتوجه اطرافیان:
چنانچه کودکی در خانواده یا مدرسه مورد بیتوجهی اطرافیان قرار گیرد، برای نشان دادن خود و جلبتوجه آنان ممکن است به گفتن دروغ در زمینههای گوناگون متوسل شود.احساس کمبود نسبت به دوستان و اطرافیان:
ممکن است برای جبران کمبودها در زمینهٔ های گوناگون نظیر شغل والدین، محل سکونت، وضع تغذیه، دوستان و تفریحات و سفرها بهدروغ متوسل شوند و درون آشفته و نگران خود را بهوسیله دروغ بهطور موقت تسکین دهند.ترس:
اگر کودک به سبب راستگویی تنبیه شود، در آینده برای نجات و رهایی از مجازات بهدروغگویی متوسل میشود. باید اذعان کرد که سختگیریهای افراطی و برخوردهای خشن والدین و مربیان با کودک از علل مهم دروغگویی کودک محسوب میشود.رفتار اشتباه والدین:
گاهی نحوه بیان و برخورد والدین و مربیان با کودک او را به دروغ گفتن وامیدارد و به او دروغگویی را میآموزد. بهعنوانمثال والدین به کودکی که مرتکب عمل خلافی شده است اصرار میورزند که او این کار را انجام نداده است بلکه دیگری مثلاً همسایه یا دوست یا برخی موجودات خیالی مسبب آن بودهاند. در این حالت والدین علاوه بر آنکه کودک را دروغگو بار میآورند او را به گریز از قبول مسئولیت رفتارش نیز وامیدارند.انتظار و توقع بیشازحد از کودکان:
انتظار و توقع بیشازحد از کودکان و مقایسه آنان با دوستان و همکلاسیها در زمینههای گوناگون از دیگر عوامل دروغگویی کودکان است. در این صورت کودک از طریق دروغ میتواند هم بر احساس حقارت خود بهطور موقت غلبه یابد و هم والدین را راضی و خشنود سازد و نظر آنان را بهسوی خود جلب کند.بیشتر بخوانید
زمانی که کودک خرابکاری کرد خونسرد باشید و بدانید حفظ خونسردی باعث شکلگیری ویژگی راستگویی در کودک میشود.
همچنین زمانهایی را صرف گفتگو با فرزندتان و گوش نمودن به احساساتش کنید تا او برای جلبتوجه متوسل بهدروغگویی نشود.
چگونه با کودک دروغگو برخورد کنیم؟
- در رابطه با اهمیت راستگویی و عواقب دروغگویی به کودک توضیح دهید و به او بگویید با دروغ گفتن اعتماد آدمها نسبت به یکدیگر از بین میرود.به او بگویید حتی اگر کار اشتباهی انجام داده راستش را بگویید زیرا ارزش راستگویی خیلی بیشتر از دروغگویی است.
- زمانی که کودک خرابکاری کرد خونسرد باشید و بدانید حفظ خونسردی باعث شکلگیری ویژگی راستگویی در کودک میشود.
- هرگز کودک را تنبیه نکنید. کودکانی که از تنبیه میترسند بیشتر دروغ میگویند.
- زمانی که کودک راست میگوید او را تشویق کنید تا بفهمد با راستگویی هم میتواند نیازهایش را برطرف کند.
- به کودک بیاموزید که چگونه در مواجهه با مشکلات تصمیمگیری کند. مثلاً زمانی که اسباببازیاش را خراب یا گمکرده است راهحل پنهانکاری نیست و باید بتواند مشکل به وجود آمده را مدیریت و حل کند.
- اگر بزرگترها راست بگویند و از دروغ گفتن پرهیز کنند کودکان نیز بیشتر متوجه اهمیت راستگویی میشوند. کودکان نکات تربیتی را در عمل و رفتار والدین میجویند و یاد میگیرند.