دلایل ابتلا به سرطان غدد لنفاوی

دو نوع لنفوم شامل «هوچکین» و «غیر هوچکین» وجود دارند که انواع مختلفی از سلول‌های لنفوسیت را در بر می‌گیرند. با این وجود، برخی عوامل خطرآفرین شایع برای لنفوم وجود دارند که در ادامه با برخی از مهم‌ترین آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

سیستم ایمنی ضعیف

به گفته انجمن سرطان کانادا، سیستم ایمنی ضعیف خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین را افزایش می‌دهد. ممکن است از زمان تولد دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشید که این شرایط به نام نقص مادرزادی سیستم ایمنی شناخته می‌شود یا ممکن است در طول زندگی خود با تضعیف سیستم ایمنی مواجه شوید که به نام نقص اکتسابی سیستم ایمنی شناخته می‌شود.
از جمله عواملی که می‌توانند به سیستم ایمنی بدن آسیب برسانند می‌توان به HIV، اختلالات خودایمنی و برخی عفونت‌ها، مانند هپاتیت‌های B و C اشاره کرد.

اختلالات خودایمنی

شرایطی وجود دارند که در آن‌ها سیستم دفاعی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم حمله می‌کند. برای بیماران مبتلا به اختلالات خودایمنی ممکن است داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی تجویز شود که می‌تواند خطر لنفوم غیر هوچکین را افزایش دهد.
از جمله اختلالات خودایمنی که با لنفوم غیر هوچکین پیوند خورده‌اند می‌توان به سندرم شوگرن، که موجب خشکی چشم‌ها و دهان می‌شود و همچنین آرتریت روماتوئید، لوپوس، بیماری سلیاک، و تیروئیدیت هاشیموتو اشاره کرد.

برخی عفونت‌ها

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌توانند خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین را افزایش دهند. عفونت‌ها ممکن است به لنفوسیت‌ها آسیب رسانده یا به طور مداوم سیستم ایمنی را تحریک کنند، که آن را از ارائه عملکرد درست خود باز می‌دارد.
از عفونت‌هایی که ممکن است خطر لنفوم را افزایش دهند می‌توان به ویروس اپشتین بار، که می‌تواند موجب هر چیزی از گلودرد تا ضعف عضلانی شود، اشاره کرد. عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری به طور معمول با زخم‌های معده پیوند خورده‌اند، و هپاتیت‌های B و C اثر منفی بر کبد دارند. یک عفونت باکتریایی دیگر به نام کامپیلوباکتر ژژونی نیز می‌تواند موجب عفونت‌های گوارشی شود و با لنفوم بافت لنفاوی مرتبط با مخاط پیوند خورده است.

قرار گرفتن در معرض پرتوافشانی

پرتوافشانی به چند روش می‌تواند خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین را افزایش دهد. روش‌های درمانی شامل پرتوافشانی یکی از آن‌ها بوده و همچنین شیمی درمانی نیز می‌تواند خطر را افزایش دهد. دستگاه‌های پرتو اکس با کاربرد پزشکی نیز از دوزهای کم پرتوافشانی استفاده می‌کنند.
از موقعیت‌های کمتر شایع نیز می‌توان به قرار گرفتن در معرض پرتوافشانی ناشی از یک راکتور هسته‌ای آسیب دیده یا سلاح‌های اتمی اشاره کرد که می‌توانند خطر ابتلا به لنفوم را افزایش دهند.

درمان شپش

حشره کشی بدون نسخه به نام لیندان که اغلب برای درمان شپش به کار می‌رود با افزایش خطر ابتلا به لنفوم پیوند خورده است. در شرایطی که استفاده از این مواد شیمیایی در کشورهایی مانند انگلیس محدود شده است، اما همچنان نسبت به قرار گرفتن در معرض لیندان از طریق غذاهای وارداتی هشدار داده می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی حشره‌کش لیندان را به عنوان ماده‌ای سرطان‌زا اعلام کرده و نسبت به قرار گرفتن در معرض آن و افزایش 60 درصدی خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین هشدار داده است.

آفت‌کش‌های دیگر

لیندان تنها محصولی نیست که با افزایش خطر ابتلا به لنفوم پیوند خورده است. یکی از پراستفاده‌ترین آفت‌کش‌ها به نام دی کلرو دی فنیل تری کلرواتان یا ددت ممکن است با افزایش خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین مرتبط باشد.
یک ماده شیمیایی دیگر به نام «عامل نارنجی» نیز ممکن است مسئول برخی موارد لنفوم باشد. با این وجود، شواهد در این زمینه یکدست نیستند و به پژوهش‌های بیشتر برای مشخص شدن رابطه احتمالی بین آفت‌کش‌ها و سرطان نیاز است.

سابقه خانوادگی

پیوندی ارثی با خطر ابتلا به لنفوم ممکن است وجود داشته یا نداشته باشد. در شرایطی که برخی بیماران مبتلا به لنفوم به این موضوع اشاره داشته‌اند که یکی دیگر از اعضای خانواده آن‌ها به این بیماری مبتلا بوده است، شواهدی دال بر این اینکه لنفوم ارثی است، وجود ندارد.
با این وجود، شرایطی که سیستم ایمنی را در معرض خطر قرار می‌دهند، می‌توانند ارثی باشند و پیش‌تر اشاره شد که سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند خطر ابتلا به لنفوم را افزایش دهد.

تری کلرو اتیلن و لنفوم

تری کلرو اتیلن یک حلال شیمیایی است که شاید با خطر لنفوم غیر هوچکین پیوند خورده باشد. حتی قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض این ماده می‌تواند موجب علائمی مانند سرگیجه و سردرد شود.
همچنین، یک بررسی شامل چند مطالعه اپیدمیولوژیک نیز نشان داد که‌تری کلرو اتیلن می‌تواند از دلایل ابتلا به برخی انواع سرطان، از جمله سرطان دستگاه لنفاوی، کلیه، کبد و رحم باشد.

عادات غذایی

به گفته انجمن سرطان کانادا، پژوهشگران همچنان در تلاش برای ایجاد پیوندی محکم بین لنفوم غیر هوچکین و رژیم غذایی هستند و مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که مصرف زیاد گوشت، لبنیات و چربی‌های اشباع می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند که مصرف کم سبزی‌ها با خطر لنفوم غیر هوچکین پیوند خورده است. با این وجود، پیوند بین لنفوم غیر هوچکین و رژیم غذایی بسیار پیچیده است. به طور کلی، بهتر است یک رژیم غذایی متعادل حاوی گوشت‌های بدون چربی، میوه‌ها، سبزی‌ها، و غلات کامل را دنبال کنید.

اضافه وزن یا چاقی

برخی انواع سرطان بین افراد چاق شیوع بیشتری دارند. چاقی می‌تواند به واسطه دنبال کردن یک رژیم غذایی ضعیف و ورزش نکردن خطر ابتلا به لنفوم را افزایش دهد.
در شرایطی که برخی مطالعات ارتباط بین چاقی و لنفوم را نشان داده‌اند، اما برخی مطالعات دیگر هیچ پیوندی را نشان نداده‌اند. به طور کلی، حفظ یک سبک زندگی سالم شامل وزن سالم، ورزش منظم، و ترک سیگار می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات سلامت را کاهش دهد.

رنگ مو

افرادی که موی خود را در دهه 1970 یا پیش از آن رنگ کرده‌اند به واسطه مواد موجود در رنگ مو با خطر اندکی بیشتر برای ابتلا به لنفوم نسبت به دیگران مواجه هستند.
رنگ موهای جدید ممکن است امن‌تر باشند، اما ارائه پاسخ قطعی در این زمینه به سال‌ها زمان نیاز دارد. با این وجود، خطر ابتلا به لنفوم به واسطه استفاده از رنگ مو و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی خاص احتمالاً اندک است.

شغل شما

به گفته انجمن سرطان کانادا، مطالعات نشان داده‌اند که برخی مشاغل در معرض خطر بیشتری برای لنفوم قرار دارند. از آن جمله می‌توان به کشاورزی، جنگلداری، چاپ، جوشکاری، و فعالیت در صنعت لاستیک اشاره کرد. با این وجود، به پژوهش‌های بیشتری در این زمینه برای بررسی دقیق‌تر شرایط نیاز است.

عوامل دیگر

در شرایطی که برخی از عوامل خطرآفرین مذکور تحت کنترل انسان قرار دارند، برخی دیگر این‌گونه نیستند. از آن جمله می‌توان به سن اشاره کرد. در شرایطی که کودکان و بزرگسالان می‌توانند به لنفوم مبتلا شوند، احتمال ابتلا به این بیماری در بزرگسالان بالای 60 سال بیشتر است.
همچنین مردان اندکی بیشتر از زنان مستعد ابتلا به لنفوم هستند، اگرچه برخی انواع لنفوم بیشتر در زنان دیده می‌شود. افزون بر این، افراد سفید پوست در آمریکا نسبت به سیاه پوستان یا آسیایی‌های ساکن این کشور بیشتر مستعد ابتلا به لنفوم هستند.

---

منبع: عصر ایران