تبیان، دستیار زندگی

امام سجاد (ع) : همه آنها انعام و احسان از جانب توست ، و در همه آنها كوشش نمودن من در نافرمانيهايت بود ، بدكرداري من تو را از كامل گردانيدن احسانت بازنداشت ، من را آن همه احسان و نيكي از آنچه تو را به خشم مي آورد منع و جلوگيري ننمود ، تو از آنچه بجا مي آوري مورد سؤال و پرسش واقع نمي شوي ( كه چرا بدكرداري بنده تو را از احسان بازنداشت ، زيرا افعال تو از روي حكمت و مصلحت است )

كل ذلك انعاما و تطولا منك و في جميعة انهماكا مني علي معاصيك ، لم تمنعك اساءتي عن اتمام احسانك و لا حجرني ذلك عن ارتكاب مساخطك ، لا تسال عما تفعل .

امام سجاد (ع) : و به عظمت و بزرگيت قسم چون از تو ( نعمتي ) درخواست شده بخشيده اي ، ، و درخواست نشده ، به بخشش آغاز نموده اي ، و احسانت طلبيده شده اندك نداده اي ، و تو - اي مولي و آقاي من - امتناع نموده و نمي خواهي جز احسان و اكرام و نيكي كردن و نعمت بخشيدن را ، و من امتناع كرده و نمي خواهم مگر افكندن خود را بي تأمل و انديشه در محرماتت ، و تجاوز از حدود و احكامت ، و غفلت و بي خبري از تهديدت ، پس تو را است سپاس - اي خداي من - توانايي كه مغلوب نمي شود ، و مهلت دهنده اي كه شتاب نمي كند

و لقد سئلت فاعطيت ، و لم تسال فابتدات ، و استميح فضلك فما اكديت ابيت - يا مولاي - إلا احسانا و امتنانا و تطولا و انعاما ، و ابيت إلا تقحما لحرماتك ، و تعديا لحدودك ، و غفلة عن وعيدك ، فلك الحمد - الهي - من مقتدر لا يغلب ، و ذي أناة لا يعجل .

امام سجاد (ع) : اين جاي كسي است كه به فراواني نعمتها ( ي از جانب تو ) اقرار نموده ، و آنها را به تقصير و كوتاهي ( در شكر و سپاس ) برابر گردانيده ، و درباره خود به تضييع و تباه ساختن ( پيروي نكردن از اوامر و نواهي تو ) گواهي داده

هذا مقام من اعترف بسبوغ النعم ، و قابلها بالتقصير ، و شهد علي نفسه بالتضييع .

امام سجاد (ع) : بار خدايا پس من به وسيله منزلت بلند پايه محمد - صلي الله عليه و آله - و مقام گرامي علي - عليه السلام - به سوي تو تقرب مي طلبم ، و به سبب آنان به درگاهت رومي آورم كه من را از شر و بدي آنچه از شر آن پناه مي طلبند پناه دهي ، زيرا پناه دادن تو من را در برابر توانگريت بر تو دشوار نيست ، و تو را در برابر تواناييت به رنج نمي افكند ، و تو بر هر چيز توانايي

اللهم فإني اتقرب اليك بالمحمدية الرفيعة ، و العلوية البيضاء ، و اتوجه ، اليك بهما أن تعيذني من شر كذا و كذا ، فأن ذلك لا يضيق عليك في وجدك ، و لا يتكأدك في قدرتك ، و أنت علي كل شئ قدير .

امام سجاد (ع) : پس - اي خداي من - از رحمت و مهرباني و هميشگي توفيق و راهنمايي خود به من ببخش آنچه كه آن را نردبان قرار دهم كه به وسيله آن به سوي خشنوديت بالا روم ( آن را به دست آورم ) و از عقاب و كيفرت ايمن گردم ، اي مهربانترين مهربانان .

فهب لي - يا الهي - من رحمتك و دوام توفيقك ما اتخذه سلما اعرج به الي رضوانك ، و امن به من عقابك ، يا ارحم الراحمين .

امام سجاد (ع) : بار خدايا تو من را درست اندام ( بي عيب و نقص ) آفريدي ، و در كوچكي پروردي ، و بي رنج و كوشش من روزيم دادي

اللم إنك خلقتني سويا ، و ربيتني صغيرا ، و رزقتني مكفيا .

امام سجاد (ع) : بار خدايا من در كتاب تو ( قرآن مجيد ) كه فرو فرستادي ، و بندگانت را به آن مژده دادي يافتم كه فرموده اي : ( " سوره 39 ، آيه 53 " يا عبادي الذين اسرفوا علي انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ، ان الله يغفر الذنوب جميعا يعني ) اي بندگان من كه بر نفسهاي خود ( به گناهان ) اسراف كرده و از حد تجاوز نموده اند از رحمت و بخشش خدا نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را ( به شرط توبه ) مي آمرزد . و پيش از اين از من سر زده آنچه ( گناهاني كه ) تو دانسته اي ، و آنچه تو ، به ( زشتي و كيفر ) آن از من داناتري ، پس واي به رسوايي من از آنچه نامه ( ثبت اعمال به امر و فرمان ) تو درباره من شمرده ( نوشته ) است

اللهم إني وجدت فيما انزلت من كتابك ، و بشرت به عبادك أن قلت : يا عبادي الذين اسرفوا علي انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ، إن الله يغفر الذنوب جميعا ، و قد تقدم مني ما قد علمت و ما أنت اعلم به مني ، فيا سوأتا مما احصاه علي كتابك .

امام سجاد (ع) : پس اگر نبود جاهايي كه اميدوارم از عفو و گذشتت كه هر چيزي را فرامي گيرد خود را از دست مي رهانيدم ( هلاك و تباه مي ساختم ) و اگر كسي مي توانست از پروردگارش ( مالك خود ) بگريزد هر آينه من به گريختن از تو ( كه مالك حقيقي هستي ) سزاوارتر بودم ، و تويي كه رازي در زمين و آسمان بر تو پوشيده نيست و آن را ( روز قيامت ) حاضر و آشكار مي نمايي ، و از هر جزا دهنده و حسابگري بي نيازي

فلولا المواقف التي أوءمل من عفوك الذي شمل كل شي ء لالقيت بيدي ، و لو أن احدا استطاع الهرب من ربه لكنت أنا أحق بالهرب منك ، و أنت لا تخفي عليك خافية في الارض و لا في السماء إلا أتيت بها ، و كفي بك جازيا ، و كفي بك حسيبا .

امام سجاد (ع) : بار خدايا تو جوينده مني اگر فرار كنم ، و دريابنده مني اگر بگريزم ، پس اينك منم در پيشگاهت فروتن ، خوار ، بيني بر خاك نهاده ، اگر من را عذاب و كيفر كني پس من سزاوار آنم ، و آن - اي پروردگارم - از جانب تو عدل و داد است ، و اگر از من درگذري پس از قديم و ديرينه گذشتت من را فراگرفته ، و عافيت و تندرستيت را بر من پوشانده اي ( من را از هر سختي و گرفتاري نجات داده اي )

اللهم إنك طالبي إن أنا هربت و مدركي إن أنا فررت ، فها أنا ذا بين يديك خاضع ذليل راغم ، إن تعذبني فإني لذلك اهل ، و هو - يا رب - منك عدل ، و إن تعف عني فقديما شملني عفوك ، و البستني عافيتك .

امام سجاد (ع) : پس از تو درخواست مي نمايم - بار خدايا - قسم به نامهاي پنهان شده ات ( نامهايي كه علم آن را به خود اختصاص داده اي ، پيغمبر - صلي الله عليه و آله - فرموده : خداوند را چهار هزار نام است ، هزار نام را كسي جز خدا نمي داند ، و هزار نام را كسي جز خدا و فرشتگان نمي داند ، و هزار نام را كسي جز خدا و فرشتگان و پيغمبران نمي داند ، و چهارمين هزار را مؤمنين مي دانند ، پس سيصد نام از آن هزار نام در تورية است ، و سيصد در انجيل ، و سيصد در زبور ، و يكصد در قرآن نود و نه نام آشكار و " يكي اسم اعظم " از آنها پنهان است ، هر كه آنها را بشمارد " معاني آنها را بداند چنان كه از شيخ صدوق - عليه الرحمه - نقل شده " داخل بهشت شود ) و به جمال و نيكوييت كه پرده ها ( انوار عزت و جلال و عظمت و بزرگواريت ) آن را ( از نظر خلايق و آفريده شدگان ) پوشيده است كه رحم و مهرباني كني اين جان بي تاب و اين استخوان ضعيف و ناتوان را كه توانايي گرمي آفتابت را ندارد پس چگونه گرمي آتش ( دوزخ ) تو را توانايي دارد ؟! و ( شنيدن ) آواز رعد و غرش ابرت را توانايي ندارد پس چگونه ( تحمل سختي ) بانگ خشمت ( دوري از رحمتت ) را توانايي دارد ؟ !

فأسالك - اللهم - بالمخزون من أسمائك ، و بما وارته الحجب من بهائك ، إلا رحمت هذه النفس الجزوعة ، و هذه الرمة الهلوعة ، التي لا تستطيع حر شمسك ، فكيف تستطيع حر نارك ؟ ! و التي لا تستطيع صوت رعدك ، و كيف تستطيع صوت غضبك ؟!