سرطان دهان
سرطان دهان
سيگار و الکل، به‌خصوص با مصرف هم‌زمان، احتمال بروز سرطان دهان را به‌شدت افزايش مي‌دهند.
سرطان دهان از جمله سرطان‌هاي خطرناک است که درصد بالايي از مرگ و مير را به همراه دارد و معمولا در افراد بالاي 40 سال ديده مي‌شود.
قبلا درصد شيوع اين سرطان در مردان بيشتر بود، اما امروزه، با افزايش رفتارهاي پرخطر نظير مصرف سيگار و الکل در بين خانم‌ها، اين سرطان تقريبا با شيوع مساوي در بين مردان و زنان ديده مي‌شود.
اغلب سرطان‌ها با پيشرفت و نفوذ به غدد لنفاوي، به نواحي ديگر بدن دست‌اندازي مي‌کنند و به دليل نزديکي دهان به غدد لنفاوي گردن، احتمال انتشار آن در کل بدن زياد است، اما در کنار تمام اين نکات خطرناک، يک نکته بسيار خوب و آرامش‌بخش وجود دارد و آن نکته اين است که سرطان دهان از زخم‌ها و لکه‌هاي سفيد يا قرمزي در دهان شروع مي‌شود که معمولا بدون درد هستند.
از آنجايي که محيط دهان به خوبي قابل مشاهده است، مي‌توانيم مراحل ابتدايي شروع سرطان را در دهان تشخيص دهيم. درمان سرطان دهان در مراحل اوليه، بسيار آسان و کم‌هزينه بوده و با شانس بهبود زيادي همراه است. به عبارتي اگر زود دست به کار شويم، مي‌توانيم بر سرطان دهان پيروز گرديم.
نمي‌خواهم سرطان بگيرم
عامل ايجاد سرطان در بدن انسان کاملا شناخته شده نيست، بنابراين نمي‌توانيد صد در صد جلوي ايجاد آن را در بدنتان بگيريد، اما با رعايت اين نکات، شانس ايجاد سرطان را تا حد زيادي در خود پايين مي‌آوريد. اين قواعد براي تمام سرطان‌ها و مخصوصا سرطان دهان صادق است.
چه‌قدر در روز از ميوه و سبزي تازه و غلات سبوس‌دار استفاده مي‌کنيد؟
مصرف بيش از 5 واحد ميوه و سبزي در روز بسيار مفيد است. غلات را با سبوس آن مصرف کنيد. از گوشت قرمز پرچرب کمتر استفاده کنيد.
فعاليت روزانه شما چه قدر است؟
شما بايد هفته‌اي 5 بار وهر بار 30 تا 45 دقيقه فعاليت بدني متوسط تا شديد داشته باشيد.
وزن شما چه‌قدر است؟
چاقي و اضافه وزن شما را درمعرض خطر سرطان قرار مي‌دهد.
آيا شما درگير عادات پرخطر هستيد؟
مصرف مداوم انواع سيگار و الکل، به خصوص اگر هم‌زمان باشند، شما را به شدت در معرض انواع سرطان‌ها، به خصوص سرطان دهان قرار مي‌دهند.
من را بشناس!
سرطان دهان معمولا از زخم‌ها، لکه‌ها و برجستگي‌هاي بدون علامت و بدون درد آغاز مي‌شود. سيگاري‌ها و مصرف کنندگان ساير فرآورده‌هاي تنباکو از جمله پيپ، قليان و تنباکوهاي جويدني و مصرف کننده‌هايي مواد مخدر استنشاقي، معمولا در صف اول مبتلايان به سرطان دهان قرار مي‌گيرند.
زخم‌هايي که بيش از 14 روز (دو هفته) در دهان باقي بمانند، مشکوک هستند و پيگيري بيشتر اين زخم‌ها بسيار ضروري است. سرطان دهان ممکن است در ناحيه حلق يا حنجره نيز ايجاد شود، بنابراين به تغييرات بلع و يا صداي خود دقت کنيد و اين تغييرات را دست کم نگيريد.
دهان خود را بيازماييد
ماهي يک بار، فقط چند دقيقه براي اين کار وقت بگذاريد. جلوي آينه بايستيد و در يک نور مناسب، دهان خود را معاينه کنيد.
برجستگي ها و زخم‌هايي که بيش از دو هفته باقي بمانند، لکه‌هاي سفيد، لکه‌هاي قرمز و زخم‌هاي خون‌ريزي دهنده، ممکن است از ضايعات پيش سرطاني باشند که بايد براي بررسي بيشتر آن ها، به پزشک مراجعه کنيد.
در مقابل آينه ، ناحيه دهان و گردن خود را به اين ترتيب معاينه کنيد:
لب خود را با دست بگيريد و به بيرون بکشيد و داخل لب‌ها را نگاه کنيد.
گونه و لب‌هاي خود را بين دو انگشت لمس کنيد تا مطمئن شويد توده‌ي سفتي وجود ندارد.
تمام نواحي لثه خود را به دقت بررسي کنيد.
به کمک يک پارچه خشک، نوک زبان خود را نگه داشته و تمام سطوح بيروني، داخلي و کناري زبان را بررسي کنيد.
مشاهده کف دهان را فراموش نکنيد.
زبان خود را با دو انگشت معاينه کرده و به دنبال توده‌هاي سفت بگرديد.
گردن و زواياي فک پايين را با دست لمس کرده و معاينه کنيد. توده‌هاي سفت لمس شده قابل تامل‌اند.
اختلال در بلع و تکلم، بي‌حسي زبان و ناحيه‌‌اي از دهان و اشکال در حرکت‌هاي زبان و فک را پيگيري کنيد.
سقف دهان و ناحيه کام نرم (زبان کوچک) را به خوبي بررسي کنيد.
فرين ميزانيان
هفته نامه سلامت
*مطالب مرتبط:
التهاب و قرمز شدن زبان (گلوسيت)
بخش تغذيه و سلامت تبيان