خواص نعناع
خواص نعناع
نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ كه سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی های خوراكی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند كه ساقه جدید را درست می كنند. بنابراین اگر شما فقط یك ساقه نعناع در باغچه خود بكارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می گویند.
نعنایی كه به عنوان سبزی خوردن مصرف می كنیم، با نعنایی كه به صورت خودرو در كوه می روید متفاوت است. البته از نظر شكل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای كوهی قوی تر است.
البته خوردن نعنایی كه پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می شود.
در مواردی كه ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی كند، بلكه درمان كننده ی ناراحتی معده هم می باشد.
نعنای كوهی یا نعنای فِری، از نظر كاربرد و خواص از نعنای معمولی كه پروزش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است.
این گیاه در دامنه ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در كرم هایی كه برای پوست ساخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه، گل های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه ی آن است.
تركیبات
نعنا دارای ماده ای به نام منتول است كه احساس خنكی در دهان ایجاد می كند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35 تا 55 درصد تغییر می كند كه البته اگر نعناع دیر كنده شود، مقدار منتول آن تا حدود 30 درصد پایین می آید.
خواص درمانی
* نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می كنند كه مصارف طبی مختلفی دارد.
* نعنا باد شكن است و گاز معده و روده را از بین می برد.
* تقویت كننده معده و بدن است.
* نعناع مسكن، آرام بخش و قاعده آور است.
* برای بی خوابی، كم خوابی و ناراحتی های شبانه یك داروی موثر است.
* استفاده از نعنا، درد شكم را برطرف می كند.
* نعناع برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید می باشد.
* نعناع ناراحتی های عصبی را برطرف می كند.
* برای تسكین درد دندان، نعناع را در دهان گذاشته و بجوید.
* آشامیدن دم کرده نعناع و یا عصاره نعناع خونریزی سینه را قطع می كند.
* كمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می برد.
* نعناع كرم های روده و معده را می كشد.
* برای از بین بردن سكسكه و دل به هم خوردگی و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.
* نعناع ادرار را زیاد می كند.
* یك فنجان دم کرده گرم نعناع سینه را آرام می كند.
* برای رفع قولنج و دردهای روده، معده و هضم نشدن غذا، دم کرده نعنا بنوشید.
* برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعناع غرغره كنید.
* نعناع معرق است، بنابراین تب را پایین می آورد.
* در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم کرده نعناع بشویید.
* نعناع بهترین دوست كبد است. كبد را تمیز كرده و صفرا را رقیق می كند و كلسترول خون را پایین می آورد. برای این مورد دم کرده نعنا را قبل از غذا بنوشید.
رفع سردرد با نعناع
* برای رفع سردردهای میگرنی می توانید با مخلوط کردن مواد زیر، پمادی تهیه كنید و در نقطه ای كه درد می كند، بمالید.
اسانس نعناع 3 گرم
روغن زیتون 2 گرم
لانولین 5 گرم
* برای رفع سردرد از كمپرس نعناع استفاده كنید. به این ترتیب كه 10 قطره روغن نعناع را با یك لیوان آب سرد مخلوط كرده و در یك كاسه بریزید.
سپس یك پارچه كه به اندازه پیشانی باشد در آن فرو برده و آب اضافی آن را بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها قرار دهید تا سردرد برطرف شود.
ضدعفونی کردن بینی با نعناع
برای ضد عفونی كردن بینی، با مخلوط کردن 1 گرم اسانس نعناع و 40 گرم روغن بادام شیرین، محلولی تهیه كنید و پنج قطره در هر سوراخ بینی بچكانید.
رفع خارش با نعناع
اگر بدن شما خارش دارد مقدار 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته، خوب با هم مخلوط كرده و در محل خارش بمالید.
تسکین آرتروز با نعناع
اگر از بیماری روماتیسم و آرتروز رنج می برید، از روغن نعناع استفاده كنید، به این صورت كه 2 قطره روغن نعناع را با یك قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط كرده و محل های دردناك را با آن ماساژ دهید.
اسانس نعناع
یكی از فرآورده های نعناع، اسانس آن است كه از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعنا تحت اثر بخار آب تهیه می شود و دارای 50 تا 70 درصد منتول می باشد.
اسانس نعناع كه در كشور انگلستان تهیه می شود، شهرت خاصی دارد.
این اسانس به عنوان تقویت كننده معده، بادشكن، ضد عفونی كننده، رفع دل پیچه ی بچه ها و اسهال به كار می رود.
برای استفاده از اسانس نعنا كافی است كه مقدار یك تا سه قطره از آن را با یك لیوان آب مخلوط كرده و بنوشید.
موارد احتیاط
* اسانس نعناع را نباید به مقدار زیاد به كودكان و نوزادان خوراند، زیرا روی حركات تنفسی و قلب اثر می گذارد و ممكن است خطرناك باشد.
* اگر اسانس نعناع به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می شود و حركات دودی معده را از بین می برد.
* نعناع با تمام فوایدی که دارد، اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریك می كند.
لذا اگر شما روزی دو تا سه فنجان دم کرده نعنا می نوشید، بهتر است بعد از دو هفته نوشیدن، چند روزی مصرف آن را قطع كرده و دوباره شروع كنید.
منابع: http://www.irteb.com/herbal/plantbank-Peppermint.htm
http://www2.irib.ir/Amouzesh/h/page_sh.asp?key=3&ov=94
http://www.teabenefits.com/herbal-tea-benefits/spearmint-tea-benefits.html
کتاب زبان خوراکی ها
*مطالب مرتبط:
درمان و پیشگیری از سرماخوردگی با محصولات نعناع