به هم خوردن تعادل كلسیم خون
به هم خوردن تعادل كلسیم خون
calcium imbalance
كلسیم یكی از اجزای معدنی خون است كه به تنظیم ضربان قلب، انتقال پیام‌های عصبی، انقباض عضلات و تشكیل استخوان و دندان‌ها كمك می كند. افزایش یا كاهش غلظت كلسیم خون می تواند مشكلات جدی و گاهی تهدید كننده زندگی به بار آورد، به نحوی كه غشاهای تمام سلول‌های بدن، عضلات، استخوان‌ها، غدد پاراتیروئید و هورمون‌های پاراتیروئیدی (كه تنظیم كننده جذب و استفاده از كلسیم هستند) همگی تحت تأثیر قرار می گیرند.
كاهش غلظت كلسیم خون:
علایم شایع كاهش غلظت كلسیم خون:
اسپاسم، پرش، یا كرامپ عضلانی
بی حسی و سوزن سوزن در دست‌ها و پاها
نامنظمی ضربان قلب
علل كاهش غلظت كلسیم خون:
كاهش فعالیت غدد پاراتیروئید به علت بیماری یا آسیب به هنگام جراحی در گردن
دریافت ناكافی كلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی
سوءجذب از دستگاه گوارشی (معمولاً بدون علت مشخص)
پانكراتیت (التهاب لوزالمعده)
سوختگی یا عفونت شدید
كاهش غلظت منیزیم خون
عوامل افزایش دهنده خطر كاهش غلظت كلسیم خون:
مصرف بعضی از داروها، از جمله دیورتیك‌های تیازیدی و مسدود كننده‌های كانال كلسیمی
آسیب، سرطان، یا جراحی غده تیروئید یا غدد پاراتیروئید
افراط در مصرف الكل كه باعث نامناسب بودن تغذیه می شود.
افزایش غلظت كلسیم خون:
علایم شایع افزایش غلظت كلسیم خون:
افسردگی، دلیریوم (دلیریوم عارضه عصبی است كه با اختلال كامل در فعالیتهای مغزی مشخص شده و فرد آگاهی و توجه به محیط اطراف را از دست می دهد.) ، گیجی
تشنج و اغماء (تنها در بدترین موارد)
بی‌حالی و خواب آلودگی
استفراغ و اسهال
كم آبی بدن و تشنگی
نامنظمی ضربان قلب
كاهش فشار خون
علل‌افزایش غلظت كلسیم خون:
وجود شكستگی‌های متعدد و استراحت طولانی مدت در تخت
تومورهای خوش‌خیم یا بدخیمی كه استخوان را تخریب می كنند.
پركاری غدد پاراتیروئید
میلوم متعدد
عوامل افزایش‌دهنده خطر افزایش غلظت كلسیم خون:
تغذیه نامناسب، به‌خصوص مصرف بیش از اندازه محصولات لبنی یا آنتی‌اسیدهای حاوی كلسیم زیاد
عدم فعالیت یا استراحت طولانی مدت در رختخواب به هر علت
تزریق مكرر خون حاوی سیترات
بیماری مزمن كلیه
پیشگیری
- از آنتی‌اسیدهای حاوی كلسیم، به صورت مرتب استفاده نكنید.
- داشتن یك رژیم طبیعی و متعادل
- هیچ‌گاه الكل ننوشید.
عواقب مورد انتظار
اغلب موارد با درمان در عرض یك هفته معالجه می شوند، مگر اینكه علت به هم خوردن تعادل كلسیم خون، سرطان باشد.
عوارض احتمالی
شكستگی استخوان‌های ضعیف
سنگ كلیه (در موارد افزایش غلظت كلسیم خون)
زخم معده و اثنی‌عشر (در موارد افزایش غلظت كلسیم خون)
اصول كلی درمان
آزمایشات تشخیصی ممكن است شامل آزمایش خون از نظر سطح كلسیم، نوار قلب، و عكس برداری از استخوان‌ها باشد.
پیش از اینكه برنامه درمانی برای پیشگیری از عود مشكل طرح ریزی شود، باید علت زمینه ساز معلوم شود.
داروها
در حالت كاهش غلظت كلسیم خون، گلوكونات یا كربنات كلسیم وریدی
در حالت افزایش غلظت كلسیم خون، محلول سالین داخل وریدی و دیورتیك‌های قوس هنله (مثل فورسماید -لازیكس و اسید اتاكرینیك)
فعالیت
پس از شروع درمان، با رو به بهبود گذاشتن علائم، فعالیتهای عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
در موارد كاهش خفیف غلظت كلسیم خون، از مكمل كلسیمی و ویتامینD استفاده نمایید. شیر و محصولات لبنی نیز بیشتر مصرف كنید.
در موارد افزایش خفیف غلظت كلسیم خون، مصرف محصولات لبنی و آنتی‌اسیدهای حاوی كلسیم را محدود كنید.
در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید:
اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان علایم به هم خوردن تعادل كلسیم خون را دارید.
اگر پس از آغاز درمان، علائم بدتر شوند یا رو به بهبود نگذارند.
*مطالب مرتبط:
چگونه كلسیم لازم را تأمین كنیم؟