قرض دادن؛ از شروط تا قواعد حقوقی

قرض دادن؛ کاری که ممکن است برای بسیاری یادآور تجربه ناخوشایندی باشد و در تصور بسیاری دیگر به مثابه دامی تلقی شود که پشیمانی به بار می‌آورد اما چه چیزی باعث ریشه‌دار شدن چنین کلیشه‌ای در جامعه شده و چنین اقدام انسان دوستانه‌ای که حتی از توصیه‌های مهم دین هم به شما می‌رود در جامعه کمرنگ شود تا جایی که برای عده‌ای، اصطلاحا نه ثواب کردن بلکه کباب شدن به شمار رود؟

در وهله اول به نظر می‌رسد که بی توجهی به شرط و شروطی که هم قانون و هم شرع برای قرض دادن به آن‌ها تاکید کرده، عامل اصلی تغییر نگرش عمومی افراد نسبت به این امر و حتی پشیمانی به بار آمدن در تجربه قرض دادن به شخص خاصی باشد. در واقع اگرچه در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست اما برای انجام هر کار نیک و پسندیده‌ای هم باید حداقل عقلانیت را در نظر گرفت و با آگاهی از شرایطی که برای انجام آن کار وجود دارد پا پیش گذاشت.

مازاد پولتان را قرض بدهید

بر اساس قواعد اقتصادی باید پولی را قرض داد که در حال حاضر و تا آینده نزدیک به آن نیاز نخواهید داشت. برای مثال اگر موجودی حساب شما 10 میلیون تومان است و آخر ماه باید 8 میلیون تومان برای اجاره‌خانه بپردازید. اتفاقا صمیمی‌ترین دوستتان هم 6 میلیون تومان پول قرض می‌خواهد و قول داده تا آخر ماه پس بدهد. در اینجا عقلانیت حکم می‌کند که برای قرض دادن پیش قدم نشوید چرا که ممکن است بنا به شرایطی نتواند طلب شما را تسویه کند. بنابراین همیشه برای قرض دادن روی مازاد پولتان حساب باز کنید.

قواعد حقوقی را جدی بگیرید

همانطور که گفته شد برای انجام کار نیک هم باید عقلانیت را در نظر گرفت تا پشیمانی به بار نیاورد. یکی از مصادیق عقلانیت، ایجاد تضمین است چرا که کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند. برای اینکه بتوانید مدرکی از طلبتان به فرد مقروض داشته باشید بهتر است به این نکات حقوقی توجه کنید:

متنی را با دست خط فردی که به او قرض می‌دهید تنظیم کنید. در این متن، باید مبلغ پرداخت شده به عدد و به حروف و همچنین تاریخ پرداخت و دریافت نوشته شود. به لحاظ حقوقی شما می‌توانید جریمه تاخیر در پرداخت را هم در این نوشته ذکر کنید و در حضور دو شاهد مرد این نوشته امضا و اثرانگشت شود. دریافت چک یا سفته هم از دیگر قواعد حقوقی برای قرض دادن است.

اما چند نکته...
مبلغی که می‌خواهید قرض بدهید را صرفا به حساب خود فرد مقروض واریز کنید و نه حتی به حساب همسر فرد چرا که اگر مدرکی برای پس گرفتن طلبتان نداشته باشید، فرد مقروض ممکن است منکر بدهی خود شود و مسئولیت آن را گردن فرد دیگری بیاندازد.

هرگز برای قرض دادن چک نکشید چرا که چک در ادبیات حقوقی به معنای این است که شما به طرف مقابل بدهکار هستید و جای حقوقی بدهکار و طلبکار را عوض می‌کند در حالیکه شما طلبکار هستید.

حتی اگر بر اساس اصول حقوقی هم پیش نرفتید، در بازپس گرفتن طلب خود به مسائل اخلاقی پایبند باشید و آبروی او را امانت خود بدانید. همچنین اگر فرد مقروض نتوانست در مهلت مقرر بدهی را با شما تسویه کند و شما به پول خود نیاز نداشتید کمی به او مهلت بدهید و خود را در شرایط او بگذارید.

---