طراحی بازی رومیزی - جلسه اول

بازی های رومیزی قدمت بسیار زیادی دارند و از پیدایش آنها تا امروزه هزاران هزار بازی طراحی و تولید شده است که برخی از آنها از همان قدیم باقی مانده اند و هنوز بازی می شوند...

زمان تقریبی مطالعه :

تاریخ : دوشنبه 1398/11/07 ساعت 08:44

بازی های رومیزی قدمت بسیار زیادی دارند و از پیدایش آنها تا امروزه هزاران هزار بازی طراحی و تولید شده است که برخی از آنها از همان قدیم باقی مانده اند و هنوز بازی می شوند. مثلا همین شطرنج که الان برای خودش فدراسیون دارد و دیگر ورزش هم حساب می شود، بیش از 1500 سال قدمت دارد. شواهد باستانی وجود دارد از تاس های قدیمی در شکل های مختلف که به 5000 سال قبل از میلاد بر می گردند.
(برای اطلاع بیشتر از تاریخچه بازی های رومیزی اینجا کلیک کنید)

https://vaghtebazi.com/history_of_boardgame

چندین سال هم هست که وارد عصر طلایی بازی های رومیزی شده ایم و روز به روز طراحی و تولید این نوع بازی ها رشد بیشتری پیدا می کنند. در سال 2015 میلادی رشد این صنعت حدود 21 درصد بوده است که عدد قابل توجهی است و نشان از یک جهش جدی در این حوزه دارد.
پس دست بجنبانید و بازی رومیزی خود را هر چه زودتر طراحی کنید و اصلا از این که روزی بازی شما در قفسه های مغازه ها برای فروش قرار بگیرد، نا امید نشوید که اگر همت کنید و نکات مهم درسنامه ها را رعایت کنید، این ماجرا اصلا دور نیست.

چند نکته اول شروع دوره:
1- بازی هایی که در درسنامه ها معرفی می شوند را حتما در اینترنت جستجو کنید و سعی کنید با مطالعه و دیدن ویدئوهای مرتبط، با آن بازی آشنا شده و دستورالعمل بازی را یاد بگیرید.
2- در درسنامه ها سعی شده است بازی هایی که نمونه ایرانی آنها نیز در بازار وجود دارد معرفی شود ولی در برخی موارد نمونه ایرانی نیست و همان نسخه خارجی معرفی شده است یا اینکه قصد آموزشی در کار بوده است که بازی خارجی را معرفی کرده ایم.
3- سعی شده تصاویر بازی ها در درس نامه ها گذاشته شود ولی برای اینکه نمونه های بیشتری معرفی شود گاهی فقط به ذکر نام آنها اکتفا شده است.
4- نام بازی های رومیزی خارجی به گونه ای است که گاهی در جستجوی اینترنت ممکن است خود بازی را نیاورد و بهتر است همراه با نام بازی کلمه Board Game را هم جستجو کنید تا بازی را نمایش دهد.
5- سعی می کنیم در درس نامه ها برای کسانی که علاقه بیشتری به بازی های رومیزی دارند، اطلاعات تکمیلی را با ارجاع به سایت های دیگر در دسترس قرار دهیم.

دسته بندی های بازی های رومیزی
بازی های رومیزی را می توان از جهات مختلفی دسته بندی کرد و غالبا یک بازی صرفا در یک دسته بندی قرار نمی گیرد و می تواند در دسته بندی های مختلفی باشد. در اینجا چند نوع از دسته بندی های بازی را که بصورت کلی تری به بازی های رومیزی نگاه می کند، اشاره می کنیم:
الف) انواع بازی های رومیزی از لحاظ اجزای تشکیل دهنده:

بازی های مهره و صفحه ای (Board Games):
این نوع بازی ها شامل یک صفحه اصلی است که مهره های بازی روی آن قرار می گیرند یا حرکت می کنند و می تواند شامل کارت، تاس یا اجزای دیگری هم باشد. مانند ایروپولی، شطرنج، راز جنگل و ...

بازی های کارتی (Card Games):
اصلی ترین وسیله این نوع بازی ها کارت ها هستند که می توانند با قوانین مختلفی بازی شوند مانند بازی پایاپای، نیکیماک، اونو و ...

بازی های تاسی (Dice Games):
در این نوع بازی ها یک یا چند تاس نقش اصلی بازی را ایفا می کنند که روی آنها می تواند اعداد، علائم یا رنگ های مختلفی درج شده باشد. تاس ها لزوما 6 وجه نیستند و می توانند تعداد وجوه مختلفی داشته باشند. مانند گلوکوز، Role For It و ...

بازی های کاغذ و قلمی (Paper and Pencil Games):
در این نوع بازی ها عناصر اصلی بازی را کاغذ و یک ابزار نوشتنی مانند مداد، خودکار، ماژیک و ... تشکیل داده و براساس قوانین بازی بازیکنان روی کاغذ مواردی را ترسیم می کنند یا می نویسند. مانند خط-نقطه، XO و ...

بازی های نقش آفرینی (Role-Playing Games):
در این بازی ها، هر بازیکن کنترل یک یا چند شخصیت را به عهده می گیرند و عملکرد آنها را از طریق گفتار یا نوشتار توصیف می کنند. بازیکنان بر اساس قوانین کلی بازی و خلاقیت خود می توانند موفقیت یا شکست شخصیت های خود را رقم بزنند. مانند بازی های Dungeons & Dragons و ...

بازی های استراتژیک (Strategy Games):
بازی های استراتژیک بر پایه مهارت تصمیم گیری طراحی می شوند که هر بازیکن در نوبت خود باید به صورت منطقی و اختیاری تصمیماتی را بر اساس شرایط لحظه ای بازی و پیش بینی آینده اتخاذ نماید. مانند کشورگشا، ریسک و ...

بازی های کاشی محور (Tile-based Games):
پایه اصلی بازی های کاشی محور، تعدادی کاشی هستند که می توانند روی یک زمین بازی از پیش طراحی شده بازی شوند یا زمین بازی نداشته باشند. این گونه بازی ها با افزودن یا کاستن یک عده کاشی روی زمین انجام می شوند. مانند تنگرام، تاکتیک، دومینو، Scrabble

نکته: هر بازی می تواند در چند دسته قرار بگیرد ولی یکی از دسته ها پر رنگ تر است. به طور مثال بازی گلوکز هم بازی تاسی است و هم بازی کارتی یا بازی کشورگشا علاوه بر اینکه بازی مهره و صفحه ای است یک بازی استراتژیک هم هست.

ب) انواع بازی از لحاظ شانسی بودن:
بازی ها از تلفیق دو جنبه می توانند به 4 دسته مختلف تقسیم شوند:
- قطعیت یا تصادف:
بازی ای که در آن شانس نقشی ندارد و همه حرکات بر اساس اختیار کامل بازیکنان انجام می پذیرند بازی های قطعی (deterministic games) هستند و به بازی هایی که در سیر بازی شانس می تواند ظهور بروز کند، مانند تاس انداختن، کارت کشیدن و ... بازی های تصادفی(stochastic games) گفته می شود.

- اطلاعات کامل یا ناقص:
در صورتی که بازیکنان تمام اطلاعات لازم را در طول بازی چه در مورد خودشان و چه در مورد بازیکنان دیگر در اختیار داشته باشند آنگاه بازی با اطلاعات کامل صورت می پذیرد و در صورتی که نیاز به اطلاعاتی داشته باشند که از ابتدا در اختیارشان نباشد و در طول بازی آنها را از روش های مختلف کسب نمایند، آنگاه بازی با اطلاعات ناقص می باشد.

ترکیب دو جنبه فوق می تواند 4 دسته بازی را بسازد:
· قطعی با اطلاعات کامل: مانند مثلا بازی شطرنج که هیچ شانسی در بازی دخیل نیست و شما تمامی مهره های خود و حریف و نحوه حرکت آنها و نوع حرکتشان را کاملا اطلاع دارید.

· قطعی با اطلاعات ناقص: مانند بازی Battleship که شانس در آن دخیل نیست ولی شما از جانمایی مهره های حریف اطلاعی ندارید و بر اساس قوانین بازی باید آنها را حدس بزنید.

· تصادفی با اطلاعات کامل: مانند بازی ایروپولی که حرکت بازیکنان با تاس است و کارت هایی که بر داشته می شود نیز شانسی است ولی همه بازیکنان از نوع حرکت، تعداد خانه هایی که حریف حرکت می کند یا اطلاعات کارت هایی که در دست دارد اطلاع دارند.
· تصادفی با اطلاعات ناقص: مانند بازی Scrabble که یک بازی کلمه سازی است و حروفی که بر می دارند شانسی است و از سوی دیگر حروف خود را به دیگر بازیکنان نشان نمی دهند که اطلاعات آنها را ناقص می کند.

	اطلاعات کامل	اطلاعات ناقص
قطعی	شطرنج - خط-نقطه - ابلون - پنتاگو - هگزاگون	فتح و پرچم - فکر وبکر - شاه دزد وزیر
تصادفی	ایروپولی - تخته نرد - منچ - هامپوئیل	استوژیت - اونو - راز جنگل - کاشی چین