دلایل کاهش وزن ناخواسته

به خاطر داشته باشید تمام موارد کاهش وزن به موضوعی جدی اشاره ندارند. این شرایط می‌تواند پس از یک تغییر در زندگی یا رویدادی استرس‌زا نیز رخ دهد. با این وجود، کاهش وزن ناخواسته ممکن است نشانه‌ای از شرایط پزشکی باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

از دست دادن ماهیچه

از دست دادن ماهیچه می‌تواند به کاهش وزن غیرمنتظره منجر شود. نشانه اصلی این شرایط ضعف ماهیچه‌ای است. همچنین، ممکن است یکی از اندام‌های شما کوچک‌تر از دیگری به نظر برسد.
بدن انسان از توده چربی و توده بدون چربی، که شامل ماهیچه، استخوان، و آب می‌شود، تشکیل شده است. اگر ماهیچه از دست دهید، کاهش وزن را نیز تجربه خواهید کرد.
عدم استفاده از ماهیچه‌ها برای مدت طولانی می‌تواند موجب این شرایط شود. از دست دادن ماهیچه بین افرادی که ورزش نمی‌کنند، به واسطه کار خود ساعت‌ها پشت میز می‌نشینند، یا نمی‌توانند از تختخواب خارج شوند، شایع‌تر است. به طور کلی، ورزش و تغذیه مناسب از این شرایط پیشگیری می‌کند.
از دیگر دلایل زوال ماهیچه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آسیب‌دیدگی‌ها مانند شکستگی‌های استخوان
افزایش سن
سوختگی‌ها
سکته مغزی
استئوآرتریت (آرتروز)
آرتریت روماتوئید
پوکی استخوان
بیماری ام‌اس
آسیب عصبی

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید یا تیروئید بیش فعال زمانی که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید ترشح می‌کند، شکل می‌گیرد. این هورمون‌ها بسیاری از عملکردها در بدن، از جمله سوخت و ساز را کنترل می‌کنند.
اگر به پرکاری تیروئید مبتلا باشید، سریع‌تر کالری می‌سوزانید، حتی اگر اشتهای خوبی داشته باشید. نتیجه نهایی می‌تواند کاهش وزن ناخواسته باشد.
از دیگر دلایل پرکاری تیروئید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ضربان قلب سریع و نامنظم
اضطراب
خستگی
عدم تحمل گرما
مشکلات خواب
لرزش دست
پریودهای سبک در زنان

از دلایل احتمالی پرکاری تیروئید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری گریوز
تیروئیدیت (التهاب تیروئید)
مصرف بیش از حد ید
مصرف بیش از حد داروی تیروئید
درمان پرکاری تیروئید به سن و شدت بیماری بستگی دارد. به طور کلی، این شرایط با تجویز داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، مسدودکننده‌های بتا، یا عمل جراحی درمان می‌شود.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که موجب حمله سیستم ایمنی به دیواره داخلی مفاصل می‌شود که بروز التهاب را در پی دارد. التهاب مزمن می‌تواند سوخت و ساز را تسریع کرده و وزن را کاهش دهد.
علائم آرتریت روماتوئید شامل تورم و درد مفصل می‌شوند. این بیماری به طور معمول مفاصل مشابه در هر دو سمت بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر به آرتریت روماتوئید مبتلا هستید، در صورت حرکت ندادن مفاصل برای یک ساعت یا بیشتر ممکن است با احساس سفتی در آن‌ها مواجه شوید.
دلیل دقیق آرتریت روماتوئید مشخص نیست، اما ممکن است با موارد زیر در ارتباط باشد:
سن
ژن‌ها
تغییرات هورمونی
سیگار کشیدن
دود سیگار
چاقی
درمان آرتریت روماتوئید به طور معمول با تجویز دارو صورت می‌گیرد.

دیابت

یکی دیگر از دلایل کاهش وزن ناخواسته دیابت نوع 1 است. در دیابت نوع 1 سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. بدن بدون انسولین نمی‌تواند از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کنید. این شرایط به گلوکز خون بالا منجر می‌شود.
کلیه‌ها گلوکز استفاده نشده را از طریق ادرار دفع می‌کنند. ترک قند به معنای ترک کالری‌ها از بدن است.
دیابت نوع 1 موجب موارد زیر نیز می‌شود:
تکرر ادرار
کم‌آبی بدن
خستگی
تاری دید
تشنگی بیش از حد
گرسنگی بیش از حد
درمان دیابت نوع 1 شامل استفاده از انسولین، نظارت بر قند خون، اصلاحات در رژیم غذایی و انجام ورزش می‌شود.

افسردگی

کاهش وزن ممکن است یکی از عوارض جانبی افسردگی باشد. افسردگی می‌تواند در فعالیت‌های روزانه انسان مانند حضور در محل کار یا مدرسه اختلال ایجاد کند.
افسردگی بخش‌هایی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد که بر اشتها نیز کنترل دارند. این می‌تواند به کم‌اشتهایی و در نهایت کاهش وزن منجر شود.
در برخی افراد، افسردگی ممکن است اشتها را افزایش دهد. علائم این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.
از دیگر علائم افسردگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
غم و اندوه پایدار
بی‌علاقگی به سرگرمی‌ها
انرژی کم
تمرکز ضعیف
بیش از حد زیاد یا کم خوابیدن
افکار خودکشی یا مرگ
تحریک‌پذیری
رفتاردرمانی، روان درمانی، و داروهای ضدافسردگی برای درمان این شرایط مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بیماری التهابی روده

کاهش وزن غیرمنتظره ممکن است نشانه‌ای از بیماری التهابی روده باشد. بیماری التهابی روده اصطلاحی است که برای برخی اختلالات التهابی مزمن دستگاه گوارش بکار می‌رود. بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دو مورد شایع هستند.
التهاب مزمن ناشی از بیماری التهابی روده بدن را در یک وضعیت کاتابولیک قرار می‌دهد که به معنای استفاده مداوم انرژی توسط بدن است.
بیماری التهابی روده در سطوح گرلین، هورمون گرسنگی، و لپتین، هورمون سیری، اختلال ایجاد می‌کند. این می‌تواند به کم‌اشتهایی و کاهش وزن منجر شود.
از دیگر علائم بیماری التهابی روده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اسهال
معده درد
نفخ
مدفوع خون آلود
خستگی
این علائم با مصرف برخی مواد غذایی تحریک می‌شوند. اگر به بیماری التهابی روده مبتلا هستید، بهتر است این مواد غذایی را شناسایی کرده و از مصرف آن‌ها پرهیز کنید. درمان بیماری التهابی روده به طور معمول شامل پشتیبانی غذایی، دارو، و در برخی موارد عمل جراحی می‌شود.

بیماری مزمن انسدادی ریه

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یک بیماری ریوی پیشرونده است. این شرایط شامل آمفیزم و برونشیت مزمن می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه هر دو مورد را دارا هستند.
آمفیزم به آرامی به کیسه‌های هوا در ریه‌ها آسیب وارد کرده و تنفس را دشوار می‌کند. برونشیت مزمن موجب التهاب مسیرهای هوایی می‌شود که هوا را به ریه‌ها می‌رسانند. این موجب تولید مخاط، سرفه، و مشکلات تنفسی می‌شود.
بیماری مزمن انسدادی ریه در مراحل اولیه خفیف است. برخی افراد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، اما از نشانه‌هایی که ممکن است پدیدار شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تنگی نفس
خس‌خس سینه
تنگی قفسه سینه
سرفه خفیف، با یا بدون خلط
در مراحل پیشرفته‌تر، بیماری مزمن انسدادی ریه می‌تواند موجب کاهش وزن شود. دشواری در تنفس موجب کالری سوزی بیشتر می‌شود. به گفته کلینیک کلیولند، فرد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه در مقایسه با فردی سالم ممکن است به 10 برابر کالری بیشتر برای تنفس نیاز داشته باشد. همچنین، بیماری می‌تواند موجب ناراحتی هنگام غذا خوردن و تنفس در یک زمان شود.
از دیگر علائم بیماری مزمن انسدادی ریه شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تورم در بخش‌های مختلف پاها
استقامت ماهیچه‌ای پایین
خستگی
دلیل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه سیگار کشیدن است. مواجهه بلندمدت با تحریک‌کننده‌هایی مانند آلودگی هوا و گرد و غبار نیز می‌تواند به این بیماری منجر شود. درمان بیماری مزمن انسدادی ریه شامل داروهایی از قبیل بازکننده‌های برونش، و درمان‌های مخصوص ریه، مانند اکسیژن درمانی می‌شوند.

اندوکاردیت

اندوکاردیت موجب التهاب دیواره داخلی قلب انسان یا اندوکارد می‌شود. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که میکروب‌ها - به طور معمول باکتری‌ها - وارد جریان خون شده و در قلب جمع می‌شوند.
بیشتر افراد مبتلا به اندوکاردیت دارای تب هستند. این می‌تواند با کم‌اشتهایی همراه باشد. همچنین، افزایش دمای بدن سوخت و ساز و چربی سوزی را افزایش می‌دهد که کاهش وزن را در پی دارد.
از دیگر علائم اندوکاردیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
صدای غیرطبیعی قلب
سرفه، با یا بدون خون
شکم درد
سینه درد
دشواری در تنفس
تعریق شبانه
کمردرد
سردرد
نقاط قرمز یا بنفش روی پوست
اندوکاردیت بیشتر افرادی که دارای دریچه‌های قلب آسیب دیده، دریچه‌های قلب مصنوعی، یا نقایص مادرزادی قلبی هستند را تحت تأثیر می‌دهد و در قلب‌های سالم به ندرت رخ می‌دهد. درمان این شرایط شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و عمل جراحی می‌شود.

بیماری سل

یکی دیگر از دلایل کاهش وزن ناخواسته بیماری سل است. این بیماری واگیردار به طور معمول ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کاهش وزن و کم‌اشتهایی از علائم اصلی بیماری سل هستند، اما دلیل این بیماری همچنان به طور دقیق مشخص نشده است.
بیماری سل از طریق هوا گسترش می‌یابد. شما می‌توانید بدون این که بیمار باشید به این بیماری مبتلا شوید. اگر سیستم ایمنی بدن توانایی مبارزه با آن را داشته باشد، باکتری غیرفعال می‌شود. این شرایط به نام سل پنهان شناخته می‌شود.
با گذشت زمان، باکتری می‌تواند دوباره فعال شود. از علائم بیماری سل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سرفه‌های بد که سه هفته یا بیشتر ادامه دارند
سینه درد
سرفه همراه با خون یا خلط
خستگی
تعریق شبانه
لرز
تب
برخی افراد در معرض خطر سل فعال قرار دارند. این افراد شامل آن‌هایی می‌شوند که از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستند، به ویژه اگر با شرایط زیر مواجه باشند:
وزن کم بدن
دیابت
اختلال سوء مصرف مواد
سیلیکوزیس
لوسمی
بیماری هاجکین
اچ‌آی‌وی
پیوند عضو
بیماری سل به طور معمول با یک دوره مصرف آنتی بیوتیک ها برای شش تا نه ماه درمان می‌شود.

سرطان

سرطان یک اصلاح کلی برای بیماری‌هایی است که موجب تقسیم و تکثیر سلولی سریع و غیرعادی می‌شوند. به گفته انجمن سرطان آمریکا، یکی از نخستین نشانه‌های کاهش وزن ناخواسته سرطان است. این شرایط بین افراد مبتلا به سرطان پانکراس، ریه، معده، و مری شایع است.
سرطان التهاب را افزایش می‌دهد. این شرایط زوال ماهیچه‌ای را تسریع کرده و در هورمون‌های تنظیم کننده اشتها اختلال ایجاد می‌کند. یک تومور در حال رشد ممکن است میزان انرژی که بدن در حالت استراحت مصرف می‌کند را نیز افزایش دهد.
از علائم اولیه سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تب
خستگی
درد
تغییرات پوستی
بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند موجب این علائم شوند. گاهی اوقات سرطان موجب بروز هیچ نشانه‌ای نمی‌شود.
درمان سرطان به نوع آن بستگی دارد. به طور معمول، روش‌های درمانی شامل عمل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و ایمنی درمانی می‌شوند.

بیماری آدیسون

بیماری آدیسون زمانی شکل می‌گیرد که سیستم ایمنی بدن به غدد آدرنال حمله می‌کند. در این شرایط، غدد آدرنال نمی‌توانند هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آلدوسترون را به میزان کافی تولید کنند. کورتیزول عملکردهای بسیاری را در بدن تنظیم می‌کند که سوخت و ساز و اشتها نیز از آن جمله‌اند. سطوح پایین کورتیزول ممکن است به کم‌اشتهایی و کاهش وزن منجر شود.
از دیگر علائم بیماری آدیسون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فشارخون پایین
خستگی مزمن
ضعف ماهیچه‌ای
هوس‌های غذایی شور
هایپرپیگمنتاسیون
بیماری آدیسون نادر است و درمان آن شامل داروهایی می‌شود که فعالیت غدد آدرنال را تنظیم می‌کنند.
اچ‌آی‌وی
اچ‌آی‌وی به سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های T حمله می‌کند. این شرایط مبارزه با عفونت‌ها را برای بدن دشوار می‌کند. در صورت عدم درمان، اچ‌آی‌وی به سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز منجر می‌شود. مراحل پیشرفته بیماری اغلب موجب کاهش وزن می‌شوند.
علائمی مانند گلودرد، زخم‌های دهانی، و خستگی می‌توانند غذا خوردن را دشوار و ناخوشایند کنند. همچنین، اچ‌آی‌وی خطر عفونت‌های ثانویه را افزایش می‌دهد که میزان انرژی بدن در حالت استراحت را افزایش می‌دهد.
از دیگر علائم اچ‌آی‌وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تب
لرز
راش‌های پوستی
تعریق شبانه
تورم غدد لنفاوی
دردهای ماهیچه‌ای
علائم اچ‌آی‌وی به فرد و مرحله عفونت بستگی دارند. درمان ضدویروس برای درمان اچ‌آی‌وی و توقف گسترش ویروس استفاده می‌شود و ممکن است کاهش وزن را بهبود ببخشد.

نارسایی احتقانی قلب

کاهش وزن می‌تواند یکی از عوارض نارسایی احتقانی قلب باشد. این شرایط زمانی شکل می‌گیرد که قلب نمی‌تواند با خون کافی پر شود، قلب نمی‌تواند با نیروی کافی خون را پمپ کند یا هر دو. این بیماری می‌تواند یک یا هر دو سمت قلب را تحت تأثیر قرار دهد.
اگر به نارسایی احتقانی قلب مبتلا باشید، ممکن است دستگاه گوارش به میزان کافی خون دریافت نکند. این شرایط می‌تواند به بروز حالت تهوع و احساس سیری سریع منجر شود. افزون بر این، تنفس هنگام غذا خوردن ممکن است دشوار شود.
التهاب در بافت آسیب دیده قلب سوخت و ساز را تسریع می‌کند که کاهش وزن ناخواسته را به همراه دارد.
از علائم نارسایی احتقانی قلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تنگی نفس
سرفه مداوم
تورم
خستگی
ضربان قلب سریع
داروهای مختلفی برای درمان نارسایی احتقانی قلب وجود دارند، از جمله مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدودکننده‌های بتا و ادرارآورها. در برخی موارد ممکن است به انجام عمل جراحی نیاز باشد.

---

منبع: عصر ایران