کیفیت زیارت شهدای کربلا به روایت «ناحیه مقدسه»

 «حجت الاسلام سید مجتبی فلاح» در گفت وگو با خبرنگار مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان درباره «زیارت ناحیه مقدسه» که به نوعی سوگواره امام حسین(ع) است، اظهار کرد: در موضوع زیارت ناحیه مقدسه وقتی منابع را مورد توجه قرار می دهیم، دو زیارت با این عنوان نظر را جلب می کند. نخست زیارتی که مرحوم «ابن المشهدی» در «المزار الکبیر» از «ابومیسور بن عبدالمنعم بن نعمان معادی» که مشهدی وی را به عنوان شخص صالحی معرفی می کند، نقل کرده است.
کارشناس مهدوی اضافه کرد: وی از زبان ابومیسور آورده که: «در سال 252 قمری از جانب ناحیه مقدسه برای بنده به دست «محمد بن غالب اصفهانی» توقیعی صادر شد که بنده در آن زمان جوان بودم، از امام(ع) اجازه زیارت امام حسین(ع) و شهدا را می خواستم و از جانب امام(ع) این زیارت برای من صادر شد.»
وی با اشاره به نکاتی که در این نقل وجود دارد، تاکید کرد: مهم آنکه بنابر نقل «ابومیسور» این زیارت در سال 252 هجری صادر شده یعنی سه سال قبل از ولادت امام مهدی(عج) در سال 255، بنابراین زیارت نخستی که به نام ناحیه مقدسه در منابع یافت می شود به احتمال قوی از ناحیه امام عسکری(ع) بوده نه حضرت حجت(عج). البته این زیارت هم با توجه به Hنکه در زمان حصر امام عسکری(عج) انشاء شده بسیار مهم و محتوایش بسیار غنی است.
فلاح درباره محتوای این زیارت بیان کرد: بر اساس این زیارت که ظاهراً از جانب امام عسکری(ع) صادر شده، در کیفیت زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) و شهدای کربلا آمده: وقتی خواستید شهدای کربلا را زیارت کنید، پایین پای حضرت سیدالشهداء(ع) رو به قبله بایستید که آنجا قبر مطهر حضرت علی اکبر(ع) است و پایین پای حضرت علی اکبر(ع) بیشتر شهدای کربلا مدفون اند، لذا شیعیان و محبان اهل بیت(ع) باید در تشرفات به کربلای معلی به این جایگاه و رعایت احترام آن توجه داشته باشند. به عبارت دیگر، بنابر این روایت علاوه بر جایگاهی که در کربلا برای شهدا هست و ضریح دارد، باید پایین پای حضرت علی اکبر(ع) هم مورد احترام قرار بگیرد.
وی درباره دیگر مضامین زیارت ناحیه ای که از جانب امام عسکری(ع) برای ابومیسور صادر شده، ابراز کرد: در این زیارت اسامی یاران امام حسین(ع) ذکر و به آنها سلام داده می شود؛ علاوه بر این، شرح حال مختصری از زندگانی آن شهدا بیان و به قاتلان ملعون شان نیز اشاره می شود.
کارشناس مهدوی ادامه داد: برای مثال بعد از سلام دادن به حضرت علی اکبر(ع) و حضرت علی اصغر(ع)، قاتلان شان هم مورد اشاره و لعن قرار می گیرند.
وی بیان کرد: در فراز نخست این زیارت شریف شهدایی از بنی هاشم، در فراز بعدی غلامان اهل بیت و در فراز سوم یاران امام حسین(ع) مورد توجه قرار گرفته و به وجود مطهرشان سلام داده می شود. درباره بنی هاشم ابتدا به حضرات علی اکبر و علی اصغر علیهماالسلام، سپس به فرزندان امیرالمومنین(ع) یعنی عباس بن علی(ع)، جعفر بن علی(ع)، عبدالله بن علی(ع)، عثمان بن علی(ع) و محمدبن علی(ع)، پس از آنها به فرزندان امام مجتبی(ع)، سپس فرزندان جعفر طیار(ع) و بعد از آنها به فرزندان عقیل سلام و درود فرستاده می شود.
فلاح تاکید کرد: پس از بنی هاشم، غلامان و خادمان اهل بیت و سپس یاران امام حسین(ع) که از مسلم بن عوسجه آغاز می شوند، مورد سلام و احترام قرار می گیرند.
کارشناس مهدوی با بیان اینکه ویژگی های برشمرده شده برای یاران امام(ع) در فرازهای پایانی این زیارت بسیار قابل تامل است، گفت: در فراز پایانی که امام عسکری(ع) می فرماید: «خدای تبارک و تعالی این شهدا را به مرحله کشف القطاع رساند (یعنی پرده از مقابل دیدگان شان کنار رفت و ملکوت عالم را مشاهده کردند)» سپس می فرماید: «زمینه برای شما فراهم شد و به طور تام و تمام از خدا پاداش گرفتند (چون در ابتلائات صبر و به پای حجت خدا وفاداری کردند)، و نسبت به حق کندرو نبودند».
وی در پایان خاطرنشان کرد: مهم آنکه در دوره ای که همه برای مال و منصب و ترس از حکمرانان سستی کردند، شهدای کربلا موقع شناس بوده و به درستی عمل کردند، وگرنه خیلی ها بعد از عاشورا خواستند جبران کنند اما نتوانستند. این همان نکته ای است که مقام معظم رهبری درباره اش فرمودند: انسان های بصیر واکنش شان در فتنه ها به موقع و بجا است. چنان که در ماجرای فتنه 88 واکنش مردم در 9 دی به موقع بود.

---

منبع: خبرگزاری شبستان