مقایسه میزان دی ان ای استخراج شده از میوه های مختلف و تاثیر پروتئاز گیاهی بر استخراج آن ها
دوازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده بروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: مقایسه میزان دی ان ای استخراج شده از میوه های مختلف و تاثیر پروتئاز گیاهی بر استخراج آن ها
نام ارائه دهنده/دهند گان: سارینا مجدی و مهدیس رضایی
زمینه و نوع پروژه: زیست
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبیرستان علامه جعفری
مقدمه
دی ان ای یا ریبو نوکلئیک اسید، یک ماده وراثتی در انسان ها و موجودات دیگر است. تقریبا همه سلول های موجود در بدن انسان دارای دی ان ای مشخصی هستند. اکثر دی ان ای در هسته سلول قرار دارد و بعضی هم در میتوکندری. اطلاعات در دی ان ای به عنوان کدی که شامل 4 باز آلی به نام است. هر کدام از این بازها دارای قند و فسفات هستند. از قرارگیری بازها، قند، فسفات و نوکلئوتید تشکیل می شود. نوکلئوتید ها در دو رشته بلندی آرایش یافته اند که این مارپیچ را به نام مارپیچ دوتایی یا هلیکس دوتایی می نامند.
مباحث مولکولی از اهمیت روز افزونی در مطالعات علوم مختلف زیستی برخوردار بوده و شاید بتوان گفت استخراجاسیدهای نوکلئیک اولین گام در انجام این مطالعات باشد. در اختیار داشتن دستور العمل های کارآمد به منظور نمونه گیری و دستورزی در انجام کارهای مولکولی در آزمایشگاه بسیار مهم است. در بسیاری از موارد استخراج مواد ژنتیکی با محدودیت هایی همراه می باشد که تغییر در ترکیب و پی اچ بافر استخراج توانسته است در بهبود کمیت و کیفیت دی ان ای استخراج شده موثر باشد و روش هایی که نیاز به تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی نداشته باشد و با هزینه کمتری بتوان دی ان ای قابل استفاده از لحاظ کمی و کیفی به دست آورد بسیار مورد اهمیت است.
هدف
هدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان دی ان ای استخراج شده از میوه های مختلف و تاثیر پروتئاز گیاهی بر استخراج آن ها بود. دانش آموزان روشی نو در استخراج ژن کشف کردند که بسیار می تواند کاربردی باشد. در حالی که روش استخراج ژن به روش کیت بسیار طولانی تر و به مدت حداقل روش ساده در این طرح مدت زمان را به کمتر از نیم ساعت کاهش داد. همچنین این روش نیاز به حمام آب یخ و حمام آب داغ را حذف نمود. روش مزبور می تواند در آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و مدارس به صورت همگانی مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این طرح استخراج دی ان ای میوه های مختلف شامل گوجه فرنگی، موز، کیوی، آناناس و توت فرنگی به روش ساده آشپزخانه ای در شرایط کاملا یکسان (شرایط دما، میزان حلال، مقدار میوه مورد استفاده، الکل و..) و سپس مقایسه میزان دی ان ای آن ها از لحاظ مقدار بود.
روش
دانش آموزان جهت دستیابی به اهداف پژوهش ابتدا میوه مورد نظر را تا جای ممکن له کردند. سپس آن را برای این که ناخالصی نداشته باشد از کاغذ صافی عبور دادند. مقداری مایع ظرفشویی را همراه با نمک و آب مخلوط کردند. مخلوط حاصل را با گیاه مورد نظر مخلوط کردند. در دو استوانه مدرج مایع به دست آمده را ریختند. در یکی از استوانه ها مقداری الکل ریخته و دی ان ای در بخش الکلی قابل مشاهده گردید. بعد از استخراج دی ان ای از میوه های مختلف، میزان آن ها از لحاظ کمیت مورد مقایسه قرار گرفت. جهت بررسی تاثیر دو میوه طبیعی شامل آناناس و کیوی به عنوان پروتئاز های طبیعی عصاره آن ها بعد از تخلیص و استخراج به نمونه دی ان ای های استخراج شده اضافه شد. سپس میزان دی ان ای استخراج شده قبل و بعد از اضافه کردن این دو میوه حاوی پروتئاز با نمونه شاهد فاقد این دو عصاره مورد مقایسه قرار گرفت.
مهارت های کسب شده
1. روش ایده یابی (بارش مغزی)
2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)
3. آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز
4. آشنایی با پروپوزال نویسی
5. آَشنایی با مقاله نویسی
6. آشنایی با تهیه پاورپوینت
7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات
8. آشنایی نحوه فیش برداری
9. مهارت ساخت پوستر علمی
10. مهارت انجام کارگروهی
تنظیم کننده: محبوبه همت