آداب توشه برداشتن در سفر و آداب صرف كردن آن
از حضرت صادق (ع) منقول است كه چون به سفر روید، سفره با خود بردارید و طعامهاى نفیس در آن سفره بگذارید.
از حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم منقول است كه از شرف آدمى آنست كه هرگاه به سفرى رود توشه خود را نیكو گرداند.
در حدیثحسن منقول است كه صفوان از حضرت صادق (ع) پرسید: من اهل خود را با خود به حج مىبرم؛ خرجى خود را در كمر خود ببندم؟ حضرت فرمود: بلى، پدرم مىگفت: «از قوت مسافر آنست كه نفقه خود را حفظ كند».
در حدیث دیگر منقول است كه دیگرى به آن حضرت عرض كرد: دراهمى (درهمها، سكهها) كه در آن صورتها نقش كردند با خود دارم و آن را در همیان (کیسه پول) مىكنم و در كمر مىبندم در حالت احرام. فرمود: باكى نیست. خرجى تو است و اعتماد تو بعد از خدا بر آنست.
در حدیث معتبر منقول است كه حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم به حضرت امیرالمؤمنین (ع) وصیت نمود: یا على! هرگز تنها به سفر مرو، كه شیطان با یك كس است و از دو تا دورتر است. یا على! شخصى كه تنها به سفر مىرود گمراه است و دو كس كه مىروند دو گمراهند و سه كس مسافرانند.
در روایت دیگر منقول است كه شخصى به خدمتحضرت صادق (ع) آمد. آن حضرت پرسیدند: در راه كى مصاحب تو بود؟ گفت: تنها بودم. فرمود: اگر من پیشتر تو را مىدیدم تو را نیكو تأدیب مىكردم كه چگونه باید سفر رفت. پس فرمود: یك كس شیطان است و دو تا شیطانند و سه نفر مصاحباناند و چهار نفر رفیقاناند.
به سند معتبر از حضرت موسى بن جعفر منقول است كه هر كه به سفرى رود، بگوید: «ما شاء الله لا حول و لا قوة الا بالله اللهم انس وحشتى و اعنى على وحدتى و ادغیبتی. »
در حدیث معتبر از حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم منقول است كه رفیق به هم رسان، پس به سفر برو. و فرمود: دو كس با هم رفیق نمىشوند مگر آن كه محبوبترین ایشان نزد خدا و آن كه ثوابش بیشتر است، آنست كه بیشتر با رفیقش مدارا مىكند.
در حدیث دیگر فرمود: بهترین رفیقان و مصاحبان نزد خدا چهار نفرند و هیچ گروهى زیاده از هفت كس نمىشود مگر آن كه صداهایشان بسیار است. پس از این احادیث معلوم شد كه اقل رفیقان سه نفرند و اكثر ایشان هفت، و آن كه زیاده از هفت خوب نیست در رفیقان هم توشه و هم سفره.
از حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم منقول است كه سنت است كه رفیقان هم توشه، اول خرجىهاى خود را به درآورند و بر روى یكدیگر بگذارند، كه این بیشتر باعث خشنودى خاطر و نیكى اخلاق ایشان مىشود.
از حضرت امیرالمؤمنین (ع) منقول است كه مصاحبت مكن در سفر با كسى كه فضیلت تو را بر خود نداند، آن قدر كه تو از فضیلت او بر خود مىدانى.
از حضرت صادق (ع) منقول است كه مصاحبت و رفاقت كن با كسى كه تو به او زینت یابى و مصاحبت مكن با كسى كه او به تو زینت یابد، یعنى تو كسب علم و كمالات از او توانى نمود.
در حدیث دیگر از شهاب منقول است كه گفت: به خدمت حضرت صادق عرض كردم: شما مىدانید حال و توانگرى مرا و احسانى كه با برادران خود مىكنم. پس با جماعتى از ایشان رفیق مىشوم در راه مكه و بر ایشان توسعه مىكنم و بسیار خرج مىكنم. فرمود: اى شهاب! چنین مكن. اگر تو دست به خرج كردن بگشایى و ایشان هم بگشایند، به ایشان ضرر مىرسد و پریشان مىشوند و اگر تو بكنى و ایشان نكنند، باعث مذلت ایشان است. پس رفاقت با جماعتى بكن كه مثل تو باشند در توانگرى و توانایى.
در روایت دیگر از حضرت امام محمد باقر (ع) منقول است كه اگر مصاحبت كنى، با مثل و مانند خود مصاحبت و رفاقت بكن و با كسى رفیق مشو كه خرج تو را كشد، كه این موجب خوارى مؤمن است.
از حضرت امام صادق (ع) منقول است كه حق مسافر بر رفیقان، آنست كه چون بیمار شود، سه روز براى او توقف كنند.
در حدیث دیگر منقول است كه از حضرت امام محمد باقر پرسیدند: جماعتى كه با یكدیگر رفیق مىشوند و در میان ایشان مالدار و پریشان هست، آیا آن مالدار خرج آنها را مىتواند كشید؟ فرمود: اگر آنها به طیب (رضایت) خاطر راضى باشند باكى نیست.
در روایت دیگر منقول است كه از حضرت صادق (ع) پرسیدند: شخصى رفیق مىشود با جماعتى مالدار و مالش از آنها كمتر است و آنها خرج خود را بیرون مىآورند و او مثل آنها خرج نمىتواند كردن. فرمود: من دوست نمىدارم كه خود را ذلیل كند. با كسى رفیق شود كه مثل او باشد. در احادیث معتبره منقول است كه از ما نیست كسى كه با مصاحبانش نیكو مصاحبت نكند و با رفیقانش نیكو رفاقت نكند و كسى كه نمك خورد و حق نمك را رعایت نكند.
منابع:
سایت حوزه
سایت غدیر
کتابخانه اینترنتی تبیان
سایت ایکنا
تهیه و تنظیم برای سایت تبیان: زهره پری نوش
