خوشبوکننده‌ های هوا بی ‌خطر نیستند

تا به حال برای خوش‌ بو کردن هوای خانه از اسپری ‏های خوش‌بوکننده استفاده کرده ‏اید؟ زمانی که دست تان را روی اسپری فشار می ‏دهید و مواد شیمیایی مصنوعی را در هوای خانه پخش می‏ کنید، به این موضوع فکر می کنید که استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی در فضای بسته خانه ممکن است چه مشکلاتی ایجاد کند؟

در سال‏ های اخیر خوشبوکننده‏ های هوا بیشتر از قبل مورد استفاده قرار می‏ گیرند، طوری که در بسیاری از فروشگاه‏ های بزرگ، قفسه‏ ای به این محصولات اختصاص دارد و انواع و اقسام این محصول با عطرها و بوهای مختلف از انواع گل و میوه تا بوی وانیل و کاکائو به چشم می خورد. در این بین، خوش‌بوکننده‏ های اسپری شکل، به خاطر راحتی مصرف و بوی بیشتری که دارند بیشتر مورد استفاده قرار می ‏گیرد.

واقعیت این است که با بالا رفتن فروش و مصرف این محصولات، افراد در خانه، محل کار، مکان‏ های عمومی و خانه اقوام و دوستان با ترکیبات شیمیایی موجود در خوش‌بوکننده‏ ها مواجه می‏ شوند.

سوال این جاست که آیا استفاده از این خوشبوکننده‏ ها ممکن است به سلامت آسیب برساند و مشکلاتی به وجود آورد؟

محققان دانشگاه واشنگتن برای یافتن پاسخ این سوال تحقیقاتی انجام داده‏اند. آن ها پس از بررسی نتایج یافته‏ های خود درباره استفاده از این محصولات هشدار داده‏اند.

محققان درباره خوش‌بوکننده‏ ها چه می‌ گویند؟

محققان دانشگاه واشنگتن دو مطالعه اپیدمیولوژیک درباره تاثیرات منفی خوش‌بوکننده‏های شیمیایی انجام داده ‏اند. آن ها در هر مطالعه از بیش از هزار نفر درباره تاثیرات منفی خوش‌بوکننده‏ها مانند مشکلات تنفسی و سردرد پس از استنشاق خوش‌بوکننده‏ها پرسش هایی کرده و نتایج را مورد بررسی قرار داده اند. نتایج جالب توجه بود. در بررسی اول بیش از 17 درصد از افراد عادی و 29 درصد از افرادی که مبتلا به آسم و تنگی نفس بودند، اعلام کردند که پس از تماس و اشتنشاق خوش‌بوکننده‏ها دچار ناراحتی شدند. در مطالعه دوم نیز این میزان به ترتیب 20 و 37 درصد بود.

درصد بیشتر در افراد مبتلا به آسم و تنگی نفس دور از انتظار نیست. به گفته پژوهشگران مواد شیمیایی موجود در خوش‌بوکننده‏های مصنوعی می‏ تواند برای افراد مبتلا به آسم، تنگی نفس و بیماری ‏های تنفسی مانند آمفیزم و برونشیت مزمن مشکلاتی ایجاد کند. برخی افراد مبتلا به این بیماری ‏ها به ترکیباتی که به‌ طور غیرطبیعی به هوا اضافه می‏ شود، به شدت حساس هستند و واکنش‏ های آلرژیک نشان می‏ دهند. به همین علت پژوهشگران هشدار داده ‏اند که افراد مبتلا به مشکلات تنفسی به هیچ وجه در خانه از این مواد استفاده نکنند. به علاوه این محققان به افرادی که مبتلا به آلرژی هستند نیز توصیه می ‏کنند از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی استفاده نکنند، زیرا افراد مبتلا به آلرژی دچار التهاب مخاط ریوی می ‏شوند و تماس با خوش‌بوکننده‏ها ممکن است این التهاب را تشدید کند.

تردید و تهدید

تحقیقات پژوهشگران دانشگاه واشنگتن میزان و درصد مشکلات را پس از تماس و مواجهه با خوش‌بوکننده‏ها بیان کرد، اما مطالعات علمی‏ کنترل شده هنوز به ‌طور قطع نشان نداده است که خوش‌بوکننده‏ها می ‏توانند مشکلاتی ایجاد کنند. البته مطالعاتی نشان داده است که استفاده از خوش‌بوکننده‏ها در اتاق خواب افراد مبتلا به آسم، و تماس و استشاق مواد شیمیایی موجب تشدید و بروز حملات آسمی می‏ شود. تا کنون آزمایش مستقیمی ‏در این باره روی انسان انجام نشده است، اما به نظر می ‏رسد یافته‏ های تحقیق انجام شده روی موش ‏های آزمایشگاهی درباره انسان نیز صدق کند و نتایج مشابهی داشته باشد.

مطالعه‏ ای که نتایج آن در آرشیو سم شناسی سال 2007 منتشر شد نشان داد، مواد شیمیایی فرار که یکی از ترکیبات اصلی خوش‌بوکننده‏ها هستند، موجب بروز مشکلات تنفسی در موش‏های آزمایشگاهی می ‏شوند. به علاوه مطالعه ‏ای که در سال 1997 در مجله بهداشت محیط منتشر شد، نیز نشان داد تماس و مواجهه با خوش‌بوکننده‏های جامد در موش‏ های آزمایشگاهی علاوه بر مشکلات و التهابات تنفسی، مشکلات عصبی نیز ایجاد خواهد کرد.

با این وجود هنوز تحقیقات و مطالعات بیشتری لازم است تا مشکل ‏زا بودن خوش ‌بو کننده به اثبات برسد.

در هر صورت اگر یکی از افراد خانواده ‌تان دچار مشکلات تنفسی و بیماری‏ های ریوی مانند آسم، برونشیت و آمفیزم است، یا پس از استنشاق خوش‌بوکننده‏ها دچار مشکل می‏ شود، بهتر است از این محصولات استفاده نکنید و با استفاده از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی خود، افراد خانواده و مهمانان ‏تان را در معرض خطرات احتمالی قرار ندهید.

مجبور نیستید از خوش ‌بو کننده استفاده کنید

به عقیده کارشناسان بهداشت استفاده از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی در خانه ضروری نیست و اگر افراد اصول بهداشتی را رعایت کنند و خانه‏ شان را همیشه تمیز نگه دارند، لازم نیست برای خنثی کردن بوهای بد از خوش‌بوکننده‏های شیمیایی استفاده کنند.

واقعیت این است که خوش‌بوکننده‏ها هوا را تمیز نمی‏ کنند، بلکه مواد شیمیایی قوی موجود در آن ها سبب می ‏شود بوهای نامطبوع به مشام نرسد. پوشاندن و خنثی کردن بوهای بد با مواد شیمیایی موجب می‏ شود که مشکل اصلی برطرف نشود.

در صورت وجود بوی بد در خانه بهتر است پنجره را باز کنید تا هوای تازه جریان پیدا کند و علت اصلی ایجاد بوی بد را شناسایی کرده و آن را برطرف کنید.

* مطالب مرتبط:

آلاینده های هوای خانه

تاثیر آلاینده‌های خانه بر سلامتی

چه بوی خوبی !