تبیان، دستیار زندگی
رواج حجاب در بین زنان قوم یهود، مطلبی نیست كه كسی بتواند آن را مورد انكار یا تردید خود قرار دهد. مورّخین، نه‏تنها از مرسوم بودن حجاب در بین زنان یهود سخن گفته‏اند، بلكه به افراطها و سخت‏گیریهای بی‏شمار آنان نیز در این زمینه تصریح كرده‏اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حجاب در ادیان الهی

حجاب

قسمت دوم : یهودیان با حجاب

اشاره

از بررسی و مقایسه حد و كیفیت حجاب در ادیان چهارگانه استنباط می‏گردد كه حجاب در ادیان دیگر، نسبت به اسلام از شدّت بیشتری برخوردار بوده است. این مقاله به بررسی تطبیقی حجاب در ادیان مختلف می پردازد

آنچه گذشت: حجاب در آیین زرتشت

حجاب در شریعت یهود

رواج حجاب در بین زنان قوم یهود، مطلبی نیست كه كسی بتواند آن را مورد انكار یا تردید خود قرار دهد. مورّخین، نه‏تنها از مرسوم بودن حجاب در بین زنان یهود سخن گفته‏اند، بلكه به افراطها و سخت‏گیریهای بی‏شمار آنان نیز در این زمینه تصریح كرده‏اند. در كتاب «حجاب در اسلام»، آمده است: «گرچه پوشش، در بین عرب مرسوم نبود و اسلام، آن را به‏وجود آورد، ولی در ملل غیر عرب، به شدیدترین شكل، رواج داشت. در ایران و در بین یهود و مللی كه از فكر یهود پیروی می‏كردند، حجاب، به مراتب شدیدتر از آنچه اسلام می‏خواست وجود داشت. در بین این ملتها وجه و كفّین (= صورت و كف دستها) هم پوشیده می‏شد. حتی در بعضی از ملت‏ها سخن از پوشیدن زن و چهره زن نبود، بلكه سخن از قایم كردن زن بود و این فكر را به صورت یك عادتِ سفت و سخت درآورده بودند».1

ویل دورانت، كه معمولاً سعی می‏كند موارد برهنگی یا احیاناً تزیینات و آرایش‏های زنان هر قوم را با آب و تاب نقل كند تا آن را طبیعی جلوه دهد، در این مورد می‏گوید: «در طول قرون وسطا، یهودیان همچنان زنان خویش را با البسه فاخر می‏آراستند، لكن به آنها اجازه نمی‏دادند كه با سر عریان به میان مردم روند. نپوشاندن موی سر، خلافی بود كه مرتكب را مستوجب طلاق می‏ساخت. از جمله تعالیم شرعی یكی آن بود كه مرد یهودی نباید در حضور زنی كه موی سرش هویداست، دست دعا به درگاه خدا بردارد».2 او در توصیف زنان یهودی می‏گوید: «زندگی جنسی آنان علی‏رغم تعدّد زوجات، به طرز شایان توجّه، منزه از خطایا بود. زنان آنان دوشیزگانی محجوب، همسرانی ساعی، مادرانی پُرزا، و امین بودند و از آنجا كه زود وصلت می‏كردند، فحشا به حدّاقل، تخفیف پیدا می‏كرد».3

در كتاب مقدّس یهودیان، موارد متعدّدی یافت می‏شود كه به طور صریح و یا ضمنی، حجاب و پوشش زن و مسائل مربوط به آن، مورد تأیید قرار گرفته است. در برخی از آنها لفظ «چادر» و «برقع» به كار رفته است كه نشانگر كیفیت پوشش زنان آن عصر است. اینك به پاره‏ای از آن موارد اشاره می‏گردد.

گرچه پوشش، در بین عرب مرسوم نبود و اسلام، آن را به‏وجود آورد، ولی در ملل غیر عرب، به شدیدترین شكل، رواج داشت. در ایران و در بین یهود و مللی كه از فكر یهود پیروی می‏كردند.

پوشش كامل در مقابل نامحرم:

در «سفْر پیدایش» تورات، چنین می‏خوانیم: و رفقه، چشمان خود را بلند كرد و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد. زیرا كه از خادم پرسید: «این مرد كیست كه در صحرا به استقبال ما می‏آید؟». و خادم گفت: «آقای من است». پس بُرقعِ خود را گرفته، خود را پوشانید.4

حجاب

عدم تشبّه مرد و زن به یكدیگر

در «تورات» آمده است: «متاع مرد، بر زن روا نباشد و مرد، لباس زن نپوشد؛ زیرا هر كه این كُند، مكروه یهوه (خدای تو) است».5

نزول عذاب در اثر آرایش دختران یهود برای بیگانگان

در «تورات» می‏خوانیم: «و خداوند می‏گوید از این جهت كه دختران صهیون متكبّرند و با گردن افراشته و غمزات چشم، راه می‏روند و به ناز می‏خرام‏اند و به پاهای خویش، خلخال‏ها را به صدا می‏آورند * بنابراین، خداوند فَرقِ سر دختران صهیون را كَلْ خواهد ساخت و خداوند، عورت ایشان را برهنه خواهد نمود * و در آن روز، خداوند زینت خلخال‏ها و پیشانی‏بندها و هلال‏ها را دور خواهد كرد*و گوشوارها و دستبندها و روبندها* و دستارها و زنجیرها و كمربندها و عطردان‏ها و تعویذها را* و انگشترها و حلقه‏های بینی را * و رداها و شال‏ها و كیسه‏ها را * و آینه‏ها و كتانهای نازك و عمامه‏ها و بُرقعها را * و واقع می‏شود كه: به عوض عطریات، عفونت خواهد شد و به عوض كمربند، ریسمان و به عوض موهای بافته، كَلی و به عوض سینه‏بند، زنّار پلاس و به عوض زیبایی، سوختگی خواهد بود * مردانت به شمشیر و شجاعانت در جنگ خواهند افتاد * و دروازه‏های وی، ناله و ماتم خواهند كرد و او خراب شده، بر زمین خواهد نشست».6

در طول قرون وسطا، یهودیان همچنان زنان خویش را با البسه فاخر می‏آراستند، لكن به آنها اجازه نمی‏دادند كه با سر عریان به میان مردم روند. نپوشاندن موی سر، خلافی بود كه مرتكب را مستوجب طلاق می‏ساخت.

در تورات، از چادر و برقع و روبنده‏ای كه زنان با آن، سر و صورت و اندام خویش را می‏پوشانده‏اند، صریحاً نام برده شده است، كه نشانگر كیفیت پوشش زنان است. برای نمونه در كتاب «روت» می‏خوانیم: «بوعز گفت: زنهار كسی نفهمد كه این زن به خرمن آمده است. و گفت: چادری كه بر توست، بیاور و بگیر. پس آن را بگرفت و او شش كیل جو پیموده بر وی گذارد و به شهر رفت».7 در مورد عروس یهودا می‏خوانیم: «پس رخت بیوگی را از خویشتن بیرون كرد. بُرقعی به رو كشید و خود را در چادری پوشید و به دروازه عینایم كه در راه تمنه است، بنشست».8

لزوم پوشاندن سر از نامحرمان:

ویل دورانت می‏نویسد: اگر زنی به نقض قانون یهود می‏پرداخت، چنان‏كه مثلاً بی‏آن‏كه چیزی بر سر داشت به میان مردم می‏رفت، و یا در شارع عام نخ می‏رشت، یا بر هر سنخی از مردان، درد دل می‏كرد، یا صدایش آن‏قدر بلند بود كه چون در خانه‏اش تكلّم می‏نمود، همسایگانش می‏توانستند سخنان او را بشنوند، در آن صورت، مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه‏ای او را طلاق دهد.9 او همچنین می‏نویسد: ... و به استعمال سرخاب و سرمه، نكوهیده می‏شمردند. موافق بودند كه مرد، باید برای پوشاك زن خویش سخاوتمندانه خرج كند؛ لكن غرض آن بود كه زن، خود را برای شوهر خویش بیاراید نه برای سایر مردها.10 در كتاب «حكمة الحجاب و ادلة وجوب النّقاب»، برای تأیید این‏كه منشأ حجاب زنان یهودی، وجوب حجاب در شریعت موسی(ع) بوده، به داستان حضرت موسی و دختران شعیب اشاره شده است كه در آن، حضرت موسی به آنان امر كرد تا پشت سر او حركت كرده و از پشت سر، او را به منزل پدرشان هدایت كنند.11

در شماره های آتی این مطلب را با عنوانین زیر پی بگیرید:

حجاب در شریعت مسیح

حجاب در شریعت اسلام

پژوهشگر: سعید عسگری

تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه – حسین عسگری


1. حجاب در اسلام، ابوالقاسم اشتهاردی، ص 50.

2. تاریخ تمدن، ویل دورانت، ج 12، ص 62.

3. همان، ص 63.

4. سفر پیدایش، باب 24، فقره 64 و 65. به گفته مرجع مذهبی یهودیان ایران «خاخام اوریل داودی»، منشأ و وجوب حجاب در شریعت یهود، مستند به همین فقره است.

5. تورات، سفر تثنیه، باب 22، فقره 5.

6. تورات، كتاب اشعیاء نبی، باب سوم، فقره 16 - 26.

7. تورات، كتاب روت، باب دوم، فقره 8 - 10.

8. تورات، سفر پیدایش، باب 38، فقره 14 و 15.

9. تاریخ تمدن، ویل دورانت، ج 12، ص 30.

10. همان، ص 31.

11. ر. ك: حكمة الحجاب وادلة وجوب النقاب، ص 252.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.