گزارش سینمای ایران پشت صحنه فیلم « در آواز باران »

فیلم « در آواز باران » آخرین اثر هنری « ید الله صمدی » است که در حال ساخت است. ید الله صمدی فیلمهای خوبی در کار نامه خویش دارد که از آن جمله می توان به: « مردی که زیاد می دانست 1363، اتوبوس 1368، ساوالان 1368، آپارتمان شماره 13  1369، دو نفر و نصفی 1370 ، دمرل 1372،  معجزه خنده 1375، سارای  1376» اشاره کرد.

او در حال حاضر به کارگردانی فیلمی بنام « در آواز باران » با ژانری اجتماعی و با مضمون ازدواجهای سنتی پرداخته است. با هماهنگی قبلی با آقای صمدیان مدیر تولید پروژه « در آواز باران » قرار شد از پشت صحنه این فیلم گزارش تهیه کنیم:

ساعت 12 شب ، بعد از اتمام آخرین پلان – قبل از شام و تغییر صحنه - از فرصت استفاده کرده با او و اعضای گروهش به مصاحبه پرداختیم.

در میان بازیگران این سریال  « آقای پرویز پرستویی » نخستین کسی بود که با او به مصاحبه پرداختیم. ایشان از بازیگران با استعداد و هنرمند نمایش و سینما هستند که با بکارگیری حس دوگانه ای از طنز و نگرانی در چهره اش توانسته اثرهایی بدیع و پویا از خود بر جای بگذارد. که از میان آنها می توان به « دیار عاشقان ، شکار، حکایت آن مرد خوشبخت ، مار، لیلی با من است » اشاره کرد. و همچنین ایفای نقش او را به عنوان نویسنده ای متعهد ، در مجموعه « آپارتمان » متذکر شد. و حال حاضر ما صاحب بازیگری هستیم ، که می تواند تماشاگر را نسبت به نقشی که در لحظه ایفا می کند ، دچار توهم نماید.

حضور او در سه فیلم پر فروش سال 1377 (مرد عوضی ، آژانس شیشه ای و روانی) مهر تاییدی از سوی تماشاگران بر توان روز افزون او در ایفای نقش های متنوع است. او در ایفای نقش های متنوع و چالش های دلپذیرش با رضا کیانیان در فیلمهای « روبان قرمز و آژانس شیشه ای» غریزه خود جوش و احساس پرشعور خود را در انتخاب نقش و بسط طبیعت گرا ، نمایان می سازد. از فیلم « موج مرده » نیز نباید دور افتاد . در آن فیلم پرستویی نوعی نگاه غیرتمند و مردانه دارد.

آقای پرستویی برای فیلم « در آواز باران » چگونه دعوت به کار شدید؟

- بنده تجربه کاری با کارگردان نداشتم ولیکن فیلمهای خوبی مانند اتوبوس ، مردی که زیاد می دانست و آپارتمان شماره 13 را از ایشان شاهد هستیم . و من احساس کردم می توانم رابطه خوبی با ایشان داشته باشم و دعوت ایشان را پذیرفتم.

شما در این فیلم چه نقشی دارید وشخصیت شما در این کار چگونه است؟

- مبنای داستان قصه حول ازدواج سنتی می چرخد و به  شکلی در فیلم امتداد پیدا میکند که دو برادر هستند که قرار است دختر و پسرشان با هم ازدواج کنند اما مخالفتهای این دو برادر، مانع این ازدواج می شود. در این فیلم،  بنده نقش فرهاد، پسر عموی این خانواده را دارم.

تا الان که فکر می کنم بیش از 50% فیلم ضبط شده،  فکر می کنید تا چه حدی به نقش فرهاد نزدیک هستید؟

- در حال حاضر فیلم، آرام آرام رو به اتمام است. البته بنده سعی کردم در هر لحظه از بازی، با کارگردان هماهنگ باشم. تا در این ارتباط تنگا تنگ نقش، خوب از آب دربیاید. از طرفی هر بازیگری نیز خلوتی برای خود دارد که در آن خلوت نقش خود را باید پیدا کند و این نقش بخصوص (فرهاد) نقشی نیست که در جامعه دست نیافتنی باشد و البته بنده اعتقاد دارم؛ باید کار تمام بشود و آن موقع در نمای کلی مشخص می گردد که کار چگونه است و این فقط با عکس العمل تماشاچی مشخص می گردد و لاغیر .

به کدامیک از نقشهایتان احساس نزدیکی بیشتری می کنید؟

- نمیتوانم کارهایم را تفکیک کنم: اغلب کارهای بنده خوب بوده و جواب خوبی داده است و فکر می کنم موفق بوده ام. من همیشه سعی می کنم که خودم انتخاب کنم و پیش از هر چیزی به تماشاگر احترام بگذارم -آنهم از نوع خاص- به همین دلیل اغلب اوقات جواب مثبت و خوبی داده است.

ولیکن میتوانم به:« لیلی با من است ، مرد عوضی، آژانس شیشه ای ، مومیایی 3 ، و  موج مرده با (اینکه کم لطفی هایی زیادی در حقش شد)» اشاره کنم و یکسری کارهایی نیز هست که هنوز پخش نشده است.

من یک بازیگر هستم و با نقشهایم زندگی می کنم و وظیفه دارم نقشهایم را خوب دریافت کنم و آنها را تا آنجایی که قدرت ادراکم اجازه می دهد، بفهمم.

با کدامیک از کارگردانان ایران راحت کار کردید و فکر می کنید، توانسته اید ارتباط  بهتری با اوبرقرار سازید؟

- بنده با تمام کارگردانان خوب کار کرده ام و معتقدم هر چه سنخیت بین کارگردان و بازیگر بیشتر باشد بهتر جواب خواهد داد و همینطور بالعکس. ولیکن می توانم به بهترین آنها اشاره کنم؛ حاتمی کیا، میر باقری، مجید جوانمرد و ...

اما در مجموع سینما، یک تجربه است و بنده هم که یک بازیگر تمام عیار و خوب و حرفه ای نیستم و اگر فیلمی را بازی کردم و بازتاب خوبی داشت، ملاک بر این نیست که من قوی کار کردم. اما همیشه سعی کردم که اگر کار ضعیف هم داشتم ، جواب پس بدهم و به نوعی، در مقابل ابهامات نقشهایم پاسخگو باشم . بنده یک منتقد خیلی سختگیر هستم و به همین دلیل یک باریک بینی و سختگیری خاصی نسبت  به انتخاب نقشهایم دارم و تماشاگران ایرانی و ملت ما نیز منتقدانی با شعور و متفکر هستند.

در مورد سینمای جهان به کدام کارها علاقه دارید؟

- بنده به فیلمهای قدیمی خیلی بیشتر علاقه دارم تا فیلمهای جدید. بازیگران قدیم مثل«مارلو براندو، را برت دونیروآل پاچینو » و ... را بیشتر می پسندم. می توانم این گونه بگویم که

فیلمهای قدیمی و سینمای قدیم را بدلیل ماندگار بودنش دوست دارم.

در پایان توضیحی اگر دارید بفرمایید؟

- خیر، فقط آرزوی سلامتی و شادکامی و موفقیت برای این سایت وخصوصا بخش هنری دارم و امیدوارم بتوانید از طریق این سایت، در راه  اعتلای فرهنگ این مرز و بوم سهم بزرگی  داشته باشید.

از نسل با فرهنگ بازیگرانی که در دهه 30 کار نمایش را با تئاتر آغاز کرده اند، می توان به آقای «جمشید مشایخی» اشاره کرد. نقشهای مهم و تاثیر گذار ایشان در فیلمهای «روز واقعه ، سرب ، گاو» توان واقعی او را به نمایش می گذارد. کارنامه هنری وی با فیلمهای «سلطان صاحبقران و هزار دستان» به اوج رسیده و بازی او در فیلم «کمال الملک» ایشان را به اوج هنرمندی می رساند.

آقای مشایخی آیا قبلا با کارگردان این فیلم همکاری داشتید؟

- سالها پیش آقای صمدی قرار بود فیلمی بنام «اتوبوس» بسازد و بنده نیز قرار بود در آن فیلم بازی کنم. و چون مشغول بازی در سریال هزار دستان بودم موفق به همکاری با ایشان نشدم.

وقفه ای که در ساخت سریال هزار دستان بوجود آمد و بنده فکر کردم شاید بتوانم درفیلم اتوبوس بازی کنم، اما مرحوم حاتمی به بنده اطلاع دادند که مشکل حل شده و قرار است مابقی سریال را کار کنیم و بنده موفق نشدم با آقای صمدی همکاری کنم. و اخیرا ایشان برای فیلم در آواز باران از بنده دعوت کردندکه نقشی را بعهده بگیرم.

در مورد نقش خود برای ما توضیح دهید؟

- نقش یک پدر سنتی و خشن را به عهده دارم که درفضای سنتی زندگی می کند و از آن دسته آدمهایی است که زندگیش در گرو قولش می گذرد و می توانم بگویم بنده در سینما کمتر چنین نقشی داشته ام.

به هر ترتیب به این نقش علاقمند شدم و وقتی نیز فهمیدم آقای مهرداد فهیم فیلم برداری این فیلم را به عهده دارند و یکی از دوستان قدیمی بنده هستند و وجود هنرپیشگان همچون آقای پرستویی ، خانم ریاحی، محمدی و ... مرا برای پذیرش این کار ترغیب کرد.

اما اینکه آیا توانستم در این نقش خوب جلوه کنم یا نه، را باید از کارگردان ، فیلم بردار و هنرمندانی که در این فیلم حضور دارند، سوال کرد.

بهترین فیلمی که بازی کردید در کدام نقش و یا با کدام کارگردان بوده است؟

- فیلم کمال الملک را خیلی دوست دارم و در میان کارگردانها با مرحوم حاتمی، بهمن فرمان آرا ، تقوایی مهر جویی ارتباط خاصی داشتم.

آقای مشایخی چرا وضعیت سینمای ایران امروز اینگونه شده و در شرایط  بدی بسر می برد؟

- مسئله حائز اهمیت برای هنرمند، داشتن آزادی عمل است. البته نه به آن مفهوم که کار مبتذل ارائه دهد بلکه یک کار قابل قبول جلوه دهد. اصولا یک فیلم سینمایی بیشتر جنبه معنوی دارد و همین معنویت است که هنرمند را به سمت و هنر متعالی می کشاند.  والاترین چیزی که خداوند آفریده است عشق است که عینا با هنر مانوس است و به همینگونه هنرمند نیز تحت تاثیر امور معنوی الهی قرار می گیرد و با نیرویی که خدا در او بوجود آورده، می تواند اثر هنری از خود بجا گذارد.

مردم ما بعد از خستگی روزانه از کار و تلاش برای زندگی ، یک روز تعطیلی که پیدا می کنند تصمیم می گیرند که برای تفریح بروند سینما ولیکن آنها می خواهند لذت ببرند و تفریح کنند نه اینکه آموزش ببینند و حال اگر این اثر خشک و بی روح نیز باشد مطمنا مخاطب پیدا نمیکند.

نکته دیگر این است که در کشورهایی که سابقه فیلم سازی دارند، انواع و اقسام فیلمهای ساخته شده را می توانید ببینید و بنابراین یک بازاری ایجاد می کنند و آدمهای آن جامعه با تفکرات متفاوت، فیلمهای دلخواهشان را انتخاب می کنند و می بینند هر کس با هر سلیقه ای فیلم دلخواهش را می بینند.

اما بنده فکر می کنم ما فیلم می سازیم که برویم جایزه بگیریم، حال مردم خوششان بیاید یا نیاید مثل اینکه درساخت فیلمها، مردم ملاک نیستند وبه همین دلیل مخاطب کم می شود.

به نظر شما مشکل از کجاست؟

- مردم ما بهترین مردم دنیا هستند، بدلیل اینکه با مردم در تماس هستیم و می بینیم که چطور علاقمند به هنرمندان و در کل، سینما هستند. من فکر می کنم ما نه تنها با شعورترین مردمان دنیا را داریم بلکه هر کدام منتقدی خوب نسبت به شاخه هایی گوناگون هنری نیز هستند و به عقیده من مشکل از طرف ماست که با ساختن فیلمهای نسبتا متوسطی که مخاطب نداشته است، نتوانستیم در عرصه سینما موفق باشیم و موجب گسترش این امر شده است.

ما با این کار سلیقه مردم را به سوی ساده پسندی سوق می دهیم، حال چه سینما باشد و چه برنامه های تلویزیونی. هنرمند و سینمایی . که عقب تر از مردم حرکت کند همیشه ضربه می خورد و فکر می کنم تا بحال اینگونه بوده است

در پایان آقای مشایخی اگر توضیحی دارید ، بفرمایید؟

- ما تعدادی منتقد داریم که با غرض ورزی به آثار هنری می نگرند و به آنها توصیه می کنم جلوه هنری فیلمها را بیشتر در نظر بگیرند و سعی کنند به هنر و آثار هنری بهتر و زیباتر بپردازند.