جایزه انگیزه ی شماست؟

انگیزه های دانش آموزان در انجام پروژه های دانش آموزی

صدای همهمه حضار تمام فضا را پر کره است.

محو تماشا شده ام.

زمان زیادی از مراسم گذشته است.

با صدای تریبون به خودم می آیم آقای عمرانی را می بینم که روی سن ایستاده است و با پرسشی جمعیت را به سکوت دعوت می کند:

شاید لازم باشه یک بازنگری داشته باشیم، لااقل برای یک بار هم که شده به این مساله توجه کنیم که آیا انگیزه صرفاً با پاداشهای بیرونی حاصل میشه؟ در یک جمله خدمتتان عرض کنم که انگیزه را یک عامل روانی درونی می دانم که به تصمیم جهت و شدت می دهد. جهت و شدت، تصمیم را تقدیر می کند، نشان می دهد ما در چه جهتی تصمیم می گیریم و تصمیم ما چه شدتی داشته است.

درواقع انگیزه دو جور است

1-  انگیزه هایی با رویکرد درونی است، بین این که فرد در زمان تصمیم گیری و در زمان انجام فعالیت به پاداش فکر کند و یا به اجتناب از تنبیه فکر کند که این نوع انگیزش را می گوییم انگیزش درونی.

2- در مقابل آن، انگیزش های بیرونی است، فعالیتهایی که مبتنی بر دریافت پاداش و یا اجتناب از تنبیه صورت می گیرد. متأسفانه آسیب هایی که انگیزش های بیرونی بر روان و جسم افراد می تواند وارد کند معمولاً ندیده گرفته می شود در جمع هایی که از انگیزش های بیرونی استفاده می شود معمولاً کسانی که پاداشی دریافت نمی کنند ندیده گرفته می شوند. آیا وقتش نرسیده که نگاهی هم به آنها داشته باشیم؟ آیا وقتش نشده که به ترفندها و راه کارهایی که انگیزش های درونی را در ما تقویت می کند بپردازیم؟ این سؤالات ممکن است برای  شما هم پیش بیاید.

پس فرد با چه سوختی در زمان فعالیت هایش پتانسیل لازم را فراهم کند و حرکتش را ادامه دهد، سود گیری عمومی بر این مطلب همیشه به این مورد بوده که ما را سوق داده اند به این سمت که تو این کار را می کنی چه چیزی را دریافت می کنی؟ در واقع دیگران، کنترل کننده ی تو هستند، کسانی که به تو پاداش می دهند و هیچ گاه به ما گفته نشده که آیا به رضایت درونی خودت هم توجه کرده ای، به ازاء افتخاری که از تصمیمت گرفته ای و از فعالیتی که انجام می دهی؟

هیچ گاه به این مسأله توجه نشده. بعضاً در پاسخ این سؤال که آیا نمی شود با انگیزش های درونی، ما به فعالیت های خودمان بپردازیم و دیگران در مقام قدردانی از ما تشکر خواهند کرد چه بکنند چه نکنند ما این کار را انجام خواهیم داد به ما می گویند که خدا هم این گونه عمل کرده بهشت و جهنم گذاشته، حال من از شما می پرسم:

جمع حاضر، پدران گرامی، مادران گرامی، فرزندان و دانش آموزان محترم، استاتید بزرگوار، آیا خداوند از پاداش های بیرونی استفاده کرده، یعنی هر گاه شما کوچک ترین کار مثبتی انجام داده اید خدا بلافاصله به شما پاداش می دهد و اگر اشتباهی کنید خدای نکرده گناهی انجام بدهید همان موقع شما را تنبیه می کند؟

این گونه نیست. خداوند به شما وعده ی جنت و در مقابل گناهان وعده ی عذاب داده مگر ما این کار را نمی کنیم؟ مگر ما معلمان وقتی می رویم سر کلاس به بچه ها نمی گوییم بچه ها شما وقتی زحمت بکشید، آینده ی درخشانی دارید؟

من استدعا می کنم که عرایض من به عنوان یک سؤال، یک شوک، یک پالس در ذهن شما باشد تا به عنوان کسانی که فرزندانتان را همیشه برای حرکت دادن به عواملی خارج از وجود خودشان ارجاع می دهید، در این کار تجدید نظر کنید راه هایی وجود دارد که فرزندان شما با انگیزه ی درونی خودشان از هر کاری که دارند انجام می دهند لذت ببرند بدون اینکه انتظار داشته باشند که دیگران به آنها پاداش بدهند. استدعا می کنم به عرایض من فکر کنید چراکه بنده به عنوان یک معلم خدمتتان عرض می کنم سالهاست که شاهد این هستم که بچه ها حتی نه برای نمره و نه ترس از امتحان، از خود علم آموزی، از خود کشف، و از خود یادگیری لذت می برند و احساس رضایت می کنند و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

باز در خود فرو می روم، به همان سؤالی فکر می کنم که برای بار اول در همین سالن به ذهنم خطور کرد (هدف اصلی برگزاری این نمایشگاه فقط اعلام برندگان بوده است؟ براستی برنده گان واقعی این عرصه چه کسانی هستند؟ )

گردآورندگان: الناز فطیرخورانی، مریم فروزان کیا

تنظیم: نسرین صادقی