تفاوت آلرژی غذایی با عدم تحمل غذایی
اگر چه بسیاری از افراد نسبت به برخی غذاها، واکنشهای ناسازگار نشان میدهند، اما بیشتر این واکنشها عدم تحمل غذایی هستند نه آلرژی (حساسیت) غذایی.
کمتر از 8 درصد کودکان زیر 3 سال و 4 درصد بزرگسالان دارای آلرژی غذایی هستند، ولی عدم تحمل غذایی بیشتر شایع است.
به دلیل اینکه علائم عدم تحمل غذایی شبیه به علائم آلرژی غذایی است، افراد اغلب این دو را با هم اشتباه میگیرند.
آلرژی غذایی باعث خارش دهان، کهیر، ورم کردن لبها و صورت و زبان و گلو، سختی تنفس، سرگیجه یا غش میشود. همچنین علائمی مانند استفراغ و تهوع، دل درد و اسهال دارد که در عدم تحمل غذایی نیز دیده میشوند.
در آلرژی غذایی، هنگامی که بدن شما نسبت به تعدادی از غذاها عکس العمل نشان میدهد، واکنش های زیر به ترتیب اتفاق میافتد:
1- سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه، ماده غذایی (مثلا تخم مرغ) را بهعنوان یک ماده مضر شناسایی میکند.2- لذا برای مبارزه با این مادهی مضّر، آنتی بادیهایی تولید میکند.
3- دفعهی بعد، حتی اگر مقدار خیلی کمی از آن ماده غذایی را بخورید، آنتی بادیها آن را تشخیص میدهند و به سیستم ایمنی بدن شما اطلاع میدهند.
4- سپس سیستم ایمنی بدن، باعث آزاد سازی آنتیهیستامین و سایر مواد به داخل خون میگردد که منجر به بروز علائم آلرژی میشود.
اگر شما مبتلا به عدم تحمل غذایی باشید، شاید بتوانید مقادیر کم یک ماده غذایی را بدون بروز هیچ علائمی بخورید، ولی در آلرژی غذایی حتی مصرف کمترین مقدار از آن ماده غذایی، میتواند باعث بروز علائم آلرژیک جدّی و خطرناک گردد.
حالت هایی از عدم تحمل غذایی که اغلب با آلرژی غذایی اشتباه میشوند، شامل موارد زیر است:
1- فقدان یک آنزیم لازم برای هضم کامل یک ماده غذایی. مثل فقدان آنزیم لاکتاز در بیماری عدم تحمل لاکتوز که با نفخ، دلدرد و اسهال همراه است.
2- سندرم روده تحریک پذیر (IBS). این بیماری مزمن باعث دلدرد، یبوست و اسهال میگردد.
3- مسمومیت غذایی. این حالت با ورود میکروب موجود در غذاهای فاسد یا سایر مسموم به بدن ایجاد میشود. مسمومیت غذایی میتواند علائم شدید و وخیم گوارشی را باعث شود.
4- حساسیت به مواد افزودنی غذاها. بعضی افراد بعد از مصرف برخی مواد افزودنی موجود در غذاها دچار علائم گوارشی و سایر علائم میشوند، مثلا سولفیتهایی که برای نگهداری میوههای خشک و کنسروها به کار می روند، میتوانند باعث بروز حملات آسمی در افراد دچار آلرژی شوند.
5- استرسهای مداوم یا عوامل روحی- روانی. گاهی اوقات فقط تصور یک ماده غذایی یا فکر کردن در مورد آن، باعث بدحالی شما میشود که دلیل آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
6- بیماری سلیاک. این بیماری مزمن گوارشی با خوردن گلوتن آشکار میشود. گلوتن، پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار است. لذا مصرف مواد غذایی که از این غلات تهیه شده اند مانند نان، ماکارونی، کیک و کلوچه، این بیماری را تشدید میکنند. علائم بیماری سلیاک شامل اسهال، دلدرد و نفخ است.
مواقعی که سلیاک باعث ایجاد پاسخ سیستم ایمنی بدن میگردد، در حقیقت یک واکنش غذایی پیچیده فراتر از یک حساسیت غذایی رخ می دهد.
توصیه ها:
- اگر شما نسبت به یک یا چند ماده غذایی واکنش ناسازگار نشان می دهید، حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا مهم است که پزشک تشخیص دهد آیا شما دچار آلرژی غذایی هستید یا عدم تحمل غذایی؟
- هنگامی که عدم تحمل یک ماده غذایی شما را عاجز می کند، آلرژی غذایی می تواند برای شما خطرناک تر باشد.
- اگر مبتلا به آلرژی یا حساسیت غذایی هستید، سعی کنید کم کم مواد غذایی را که باعث ایجاد حساسیت در شما می شوند، شناسایی کرده و از مصرف آنها خودداری کنید.