از این به بعد اضطراب ممنوع
در تعالیم اسلامی، روشها و شیوه های گوناگونی برای مقابله با اضطراب ذكر شده اند. اصلی ترین عامل برای رسیدن به آرامش، حفظ آن و غلبه بر اضطراب، «ایمان به خداوند» بیان شده است. حضرت علی (علیه السلام) در روایتی كوتاه می فرمایند: «ایمان بیاور تا در امان باشی.» آن حضرت همچنین ایمان به خدا را مساوی آرامش و امنیت می دانند و می فرمایند: «ایمان همان امنیت و آرامش است.»
اینك به برخی از آثار ایمان به خدا و چگونگی آرام بخشی آنها می پردازیم:
الف- خوش بینی
ایمان مذهبی به تلقی انسان از جهان شكل خاصی می دهد، به این نحو كه آفرینش را هدفدار و هدف را خیر و تكامل و سعادت معرفی می كند. طبعاً این طرز تلقی از جهان دید انسان را نسبت به نظام كلی هستی و قوانین حاكم بر آن خوش بینانه می سازد. لازم به تذكر است كه یكی از راههای تقویت این خوش بینی استفاده از لحظه هاست.
ویلیام جمیز می گوید: «قیافه دنیا در نظر مردم با ایمان فرق می كند، چراكه مردم مذهبی، به طور كلی قبول دارند كه هر واقعه و امری كه به زندگی آنها ارتباط دارد، انعكاسی از مشیت الهی است.
حالت مرد با ایمان در كشور هستی، مانند حالت فردی است كه در سرزمینی زندگی می كند كه قوانین و دستورات حكومتی آن كشور را صحیح و عادلانه می داند، به حسن نیت گردانندگان اصلی آن نیز ایمان دارد و قهراً زمینه ترقی و تعالی را برای خودش و همه افراد دیگر فراهم می كند و معتقد است: تنها چیزی كه ممكن است موجب عقب ماندگی او بشود، تنبلی و بی تجربگی خود او و انسان هایی است كه مانند او مكلف و مسئولند. اما یك فرد بی ایمان، در همین كشور قوانین آن را فاسد و ظالمانه می داند و چاره ای جز پیروی ندارد. درون چنین فردی همواره پر از عقده، كینه واضطراب است و هرگز به فكر اصلاح خودش نمی افتد.
ب- روشن دلی
انسان همین كه به حكم ایمان مذهبی جهان را به نور حق روشن دید، همین روشن بینی فضای روح او را روشن می كند و در حكم چراغی می گردد كه در درونش افروخته شده باشد. چنین فردی به خوبی مشكلات را درك می كند و با روشنایی نور ایمان و در پرتو عنایات خداوند متعال، به حل مشكلات می پردازد، و كمتر دچار اضطراب می شود. برخلاف او، یك فرد بی ایمان، جهان در نظرش، پوچ و تاریك است، خالی از درك و بینش و روشنایی. به همین سبب، خانه دلش هم در این تاریكخانه ای كه خود فرض كرده، تاریك است و راه حل مشكلات و رفع اضطراب حاصل از آنها بر او بسته است.
ج- اطمینان خاطر
استاد شهید مطهری در بررسی محققانه خویش، آثار و فواید ایمان را به این شكل ترسیم می كند: ایجاد بهجت و انبساط ، نیكوسازی روابط اجتماعی و در نهایت كاهش و رفع ناراحتی ها.[6]اثر چهارم ایمان به لحاظ انبساط، آرامش خاطر است. دربرنامه ای كه از جانب خداوند متعال آمده به وضوح و روشنی، از بدو تا ختم و در نهایت، اتصال حقیقی ترسیم گشته است. به این لحاظ انسانی كه در این راه گام برمی دارد، در همان گام های آغازین، آرامش خاطر كاملی را می یابد كه نتیجه احساس تصور و اتصال شیرینی بین خالق و مخلوق است. مگر نه آنست كه «الا بذكرالله تطمئن القلوب»
د- كسب رضایت
به دست آوردن رضایت در زندگی برای بهداشت روانی لازم است. و این رضایت تنها در سایه ایمان به خدا كسب می شود. فردی كه ایمان دارد كه تنها باید خدا را راضی كند دیگر نگران راضی كردن دیگران از خود نیست. فردی كه برایش رضایت كسب شود و كسب رضایت برای دیگران برای او مهمتر از كسب رضایت برای خودش باشد از نظر عاطفی رشد یافته است. از ترس و اضطراب و تنش نسبتاً راحت است. بر مشكلات غلبه می كند و به سوی مقصد پیش می تازد.
قرآن كریم می فرماید: «هر كس از توجه و یاد من روبگرداند، زندگی سخت و پر از فشار خواهد داشت.»
ھ – كسب امنیت
احساس امنیت عبارت است از: احساس آزادی نسبی از خطر، این احساس، وضع خوشایندی را ایجاد می كند و فرد در آن دارای آرامش جسمی و روحی است. ایمنی از احساسات و عواطف حیاتی و زیربنایی برای تأمین بهداشت روانی است. افراد ناامن نامتعادل اند. شخصی كه دائماً احساس عدم امنیت، ترس و خطر از بیرون و درون خود می كند، نمی تواند انسان سالمی باشد. خطرها گاه نسبت به امور مادی و ضررهای دنیوی است و گاه نسبت به مسائل زندگی معنوی و ماورای طبیعت، به هر حال احساس عدم امنیت در هر دو مقوله، حس اضطراب و تنش و نگرانی را برای فرد ایجاد كرده و او را می آزارد.
و- عدم پشیمانی و ناكامی
فرد باایمان هركاری كه می كند برای خداست و اجر او محفوظ است، بنابراین كاری به شكست و پیروزی ندارد و عقده ای در او نیست، زیرا ریشه تمام عقده ها ،انتظارهای واقع نشده و ناكامی هاست. فرد با ایمان هرگز ناكام نیست، چون كام خود را از رضای خدا و مقبول شدن نزد او می گیرد و با خیال راحت زندگی می كند.
ز- احساس عشق و دلگرمی
كسی كه می داند خدا حاضر و ناظر بر اعمال اوست و هیچ عملی از او نابود نمی شود و خریدار تلاش او خداست، آن هم با قیمت بهشت و رضوان. حتی گاهی بدون تلاش و تنها به خاطر حسن نیت انسان، اجر و پاداش مرحمت می كند. چنین شخصی با دلگرمی و عشق زندگی می كند، می داند كه خدا انیس و مونس اوست و هیچگاه او را تنها نمی گذارد پس به رحمت خدا هم امیدوار می شود.
مدرسه علمیه نرجس
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
