جوان و آرزوهای نیامده
دو چالش فراروی جوانان است و آنان را دچار افکار پریشان، دلسردی و ناامیدی می سازد و جلوی هرگونه پیشرفت آنان را می گیرد: ناکامی ها و آینده ی مبهم و تاریک. جوان باید فکر گذشته و آینده را از صفحه ی دل بزداید و بداند که افسوس بر گذشته بی اثر و خسارت بار است و آینده ی نیامده را نیز نادیده انگارد و با تمام نیرو از فرصت های موجود برای جبران گذشته و موفقیت آینده استفاده کند و در تمام مراحل از خود بپرسد که حالا چه باید کرد؟
علی علیه السلام می فرماید: «لا تشعر قلبک الهمّش علی مافات فیشغلک عن الاستعداد عمّا هواتٍ(1)
غصه های گذشته را بر قلب خود باز نکن، زیرا تو را از آینده و آماده شدن برای زندگی نو مشغول می سازد.
امام صادق علیه السلام در یک پند زیبا می فرماید: «الایّام ثلاثةٌ فیومٌ مضی لا یدرک و یومٌ النّاسُ فیه فینبغی ان یغتنموه و غداً انّما هو فی ایدیهم امله»(2) روزهای زندگی سه قسم است: روزی که گذشته و دیگر به دست نمی آید و آینده که فقط آرزویش هست و روزی که اکنون انسان ها در آن هستند که باید آن را مغنتم شمارند و بهره ی کافی از آن ببرند.
انسان نباید وقت خود را با افسوس و غصه های بیهوده یا آرزوهای نیامده صرف کند. دنیا پر است از شکست ها و پیروزی ها، ناکامی ها و کامیابی ها و فرازها و نشیب ها. جوان ممکن است بارها ناکام شود، شکست بخورد و به آرزوی خود نرسد؛ ولی این ها نباید او را از ادامه ی کار و تلاش و انتخاب راهی دیگر مأیوس کند. به جای تأسف بیهوده، باید کمر همت بست و پشتکار داشت. آینده را تلاش یا تنبلی امروز ما روشن می کند.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: «من جدَّ وجد»(3) جوینده، یابنده است. خداوند در قرآن کریم، پیامبر را به صبر و مقاومت در برابر مشکل ها دعوت می کند و نوید موفقیت می دهد. توصیه ی ما به جوانان عزیز این است که هرگز خود را نبازند، احساس شکست نکنند و دل سردی و ناامیدی به خود راه ندهند و با هر شکستی تلاش خود را بیشتر نمایند تا به موفقیت دست یابند. تأکید قرآن کریم و انبیای الهی علیهم السلام به انسان ها در سختی ها، توکل و امید است. قرآن کریم، به مردم مؤمن دستور داده است به خدا توکل کنند: و علی الله توکّلوا ان کنتم مؤمنین(4)
به محض آرام شدن دریا ، کشتیهای انسان از راه می رسند. گذشته و آینده سارقان زمان هستند. و باید گذشته را متبرک کنیم. و آن را به فراموشی بسپاریم و آینده را نیز با این اطمینان که برای ما شادمانیهای بی پایان در آستین دارد ، متبرک گردانیده. کاملا در حال زندگی کنیم.
اگر با ایمان هستید بر خدا توکل کنید. خداوند در قرآن فرمود: و علی الله فلیتوکّل المؤمنون(5). اگر قرار است به کسی اعتماد شود این تنها خداوند است که باید به او توکل کرد. روح توکل همان امید داشتن، تکیه گاه داشتن و ناامید نشدن است. یعنی اگر تمام درها بر روی انسان بسته شود انسان باید باز هم امیدوار باشد که در دیگری باز شود و راه نجات پیدا کند. بنابراین، غصه برگذشته و افسوس خوردن فقط اتلاف وقت است. می توان از شکست های گذشته درس عبرت آموخت و با کسب تجربه و عدم تکرار اشتباه های گذشته، آینده را ساخت.
امام صادق علیه السلام می فرماید:
«اصبروا علی الدّنیا فانّ ما هی ساعةٌ فما مضی منه فلا تجد له الماً و لا سروراً و ما لم یجیء فلا تدری ما هو و انّ ما هی ساعتک الّتی انت فیها فاصبر علی طاعة الله واصبرفیها عن معصیة الله»(6)
دنیا را دست کم بگیرید، و بر آن و مشکل هایش صبور باشید که آن یک ساعت بیشتر نیست؛ زیرا گذشته است؛ نه خوشی آن مانده نه تلخی آن، و آینده نیز هنوز نیامده و نمی دانی چه خواهد شد، پس تو هستی و روزی که در آن قرار گرفتی. بر طاعت خدا محکم باش و از معصیت او دوری کن.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: «ما فاتک منها فلا تأس علیه جزعاً(7) برگذشته و خبرهای از دست رفته غصه نخور و ناله مکن.
نیز می فرماید: «فلا تحمل همّ سنتک علی همّ یومک کفاک کلّ یومٍ ما فیه»(8) غصه ی سال را اضافه بر روزت مکن، غصه ی هر روز تو را بس است.
پی نوشت ها :
1- غرر الحکم، ص 321.
2- تحف العقول، ص 22.
3- نهج البلاغه.
4- سوره ی مائده، آیه ی 23.
5- سوره ی توبه، ایه ی 51.
6- کافی، ج 2، ص 454.
7- نهج البلاغه، ص 378.
8- وسائل الشیعه، ج 1، ص 50.
برگرفته از کتاب" جوان موفق"
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
