دیابتی‌ها سه جورند : ناآگاه، نیمه‌آگاه و آگاه

بیماری دیابت در اثر ناتوانی بدن در تولید هورمون انسولین، یا کاهش یا عدم اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی پدید می‌آید.

امروزه دیابت یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی، درمانی، اجتماعی و اقتصادی جهان است، به طوری که گفته می‌شود بیش از 150 میلیون نفر در دنیا مبتلا به آن هستند.

جای دور نرویم؛ در کشور خودمان نیز بیش از دو میلیون نفر به این بیماری دچار هستند.

از آنجا که خود بیماران، عمده‌ترین نقش را در درمان دیابت به عهده دارند، کسب اطلاعات لازم درباره دیابت از اهمیت خاصی برخوردار است.

اما این، همه ماجرا نیست. خیلی‌ از دیابتی‌ها درباره بیماری‌شان طور دیگری فکر می‌‌کنند:

1- گروه اول دیابتی‌ها، افرادی هستند که نسبت به بیماری خود بی‌تفاوت هستند. آنها عموما هیچ اقدامی برای کنترل قند خون‌شان انجام نمی‌دهند. نه به دکتر مراجعه می‌کنند، نه آزمایش می‌دهند، نه ورزش می‌کنند و نه تغذیه سالمی دارند. بالا بودن قند خون در طول چند سال، قطعا عوارض خطرناکی را برای آنها به دنبال خواهد داشت.

آنها زمانی به فکر کنترل دیابت خود می‌افتند که یا چشم خود را از دست بدهند، یا سکته ‌کنند، یا کلیه‌شان از کار بیفتد، یا پایشان زخم شود و مجبور به قطع آن گردند!

در این گروه از دیابتی‌ها، بسیار زیادند افرادی که پشیمان می‌شوند که چرا زودتر به فکر نیفتادند تا با کمی توجه دیابت را مهار کنند؛ زمانی که کنترل دیابت‌شان خیلی ساده‌تر از این حرف‌ها بود.

2- گروه دوم، افرادی هستند که در ظاهر دیابت خود را کنترل می‌کنند؛ مثلا به پزشک مراجعه می‌کنند، قرص می‌خورند یا انسولین می‌زنند. آنها تصور می‌کنند خوردن قرص یا زدن انسولین به تنهایی کافی است. یا تصور می‌کنند فقط با خوردن داروهای گیاهی قندشان کنترل می‌شود. بر این باروند که چون خیلی ورزش می‌کنند و یا رژیم سخت دارند، قندشان کنترل می‌شود. به عبارت دیگر این افراد به اشتباه تصور می‌کنند که قند خون خود را کنترل می‌کنند.

خوردن قرص، ورزش، مراجعه به پزشک و تغذیه صحیح هیچ‌کدام به تنهایی برای مهار واقعی دیابت کافی نیست. به علت نداشتن آگاهی صحیح از چگونگی کنترل واقعی دیابت، عمده افراد کشور ما در این گروه قرار دارند. متاسفانه این افراد نیز با گذشت زمان دچار عوارض خواهند شد. اگر یاد بگیریم چه کنیم، کنترل دیابت ساده‌تر از این حرف‌ها خواهد بود.

3- گروه سوم، افرادی هستند که با شرکت در کلاس‌های آموزش دیابت، مطالعه نشریات معتبر سلامت و اختصاص وقت کافی به این موضوع، دیدگاه جدیدی در برخورد با دیابت پیدا می‌کنند و انگیزه پیدا کرده تا اقدام به کنترل صحیح نمایند. این افراد به درستی بین دارو، ورزش و تغذیه خود تعادل برقرار می‌کنند. می‌دانند چه میزان ورزش کنند، چه مقدار غذا بخورند و از چه غذاهایی بخورند.

همچنین با اندازه‌گیری قند خون در منزل، تلاش می‌کنند تجربه خود و بدن خود را در خصوص تاثیر قند بهتر بشناسند.

این افراد به طور مکرر و منظم به پزشک مراجعه کرده و برای انجام آزمایش‌ها و معاینات دوره‌ای و پیشگیرانه ی دیابت، به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند.

شما جزو کدام گروهید؟

لحظه‌ای تامل کنید و ببینید که شما در کدام گروه قرار دارید. منطق به ما حکم می‌کند که خود را در گروه سوم قرار دهیم. اما به راستی چگونه می‌توانیم به این هدف برسیم؟

یک دیابتی در صورتی در گروه سوم قرار می‌گیرد که:

- قند خون ناشتای او کمتر از 130 و قند خون 2 ساعت بعد از غذایش کمتر از 180 باشد.

- آزمایش HbA1c را هر سه ماه انجام ‌دهد و نتیجه آن کمتر از 7 درصد ‌باشد. چنین بیمار دیابتی با هر بار انجام این آزمایش، برای معاینه به پزشک خود مراجعه می‌کند.

- چربی و فشار خونش طبیعی باشد.

- اهل سیگار نباشد و اگر هست، لااقل مصرف سیگارش را خیلی کم کند.

- برای معاینه چشم، هر سال به متخصص شبکیه چشم مراجعه ‌کند.

چرا آموزش دیابتی‌ها مهم است؟

مهم نیست که هم اکنون در کدام گروه قرار دارید. مطمئن باشید شما هم می‌توانید در گروه سوم قرار بگیرید.

رمز کلیدی برای ورود به گروه سوم این است که دیابت را بشناسیم و یاد بگیریم، آموزش ببینیم، مطلع شویم، انگیزه پیدا کنیم و گام برداریم.

آموزش اصولی و صحیح به ما کمک می‌کند تا یاد بگیریم که چگونه با داشتن یک رژیم آزاد، قند خون‌مان را کنترل کنیم. آموزش همچنین به ما انگیزه می‌دهد که ورزش کنیم و ما را تواناتر می‌سازد که در این راه گام برداریم و موفق شویم.

دکتر سید حمید حسینی

هفته نامه سلامت