دیگه می تونم بگم مامان

زبان یكی از مهمترین وسیله های ارتباطی میان افراد است. افراد یك جامعه جهت برقراری رابطه و تعامل با دیگران ناگزیر به استفاده از آن هستند. اگرچه با بیان كلمه زبان، در نگاه اول، زبان بیانی تصور می شود، ولی زبان می تواند زبان ادراكی، كتبی، یا زبان اشاره نیز باشد. آنچه مسلم است وسیله اصلی هر مراوده انسانی را زبان بیانی تشكیل می دهد. زبان بیانی نیز همان به لفظ درآوردن زبان ادراكی و درونی است. نتیجه زبان درونی همان گفتار است كه در قالب الفاظ برای دیگران قابل درك می باشد و آنچه در ذهن ما می گذرد را برای دیگران آشكار می كند.

زبان در مراحل اولیه زندگی

كودكان به هنگام تولد با حركات ظریف بدنی به دیگران پاسخ می دهند. در واقع گریه آغازین كودك، اولین صدای او در رابطه با این جهان پهناور است. درحدود 6 ماهگی با غان و غون از صدای خود لذت می برد و توجه دیگران را از طریق درآوردن صداهای نامفهوم جلب می كند. از حدود ده ماهگی تكرار كلمات و تقلید صدای دیگران را شروع می كند و از 11 ماهگی كلماتی چون ماما، بابا، آب و الفاظ ساده ای از این قبیل را بیان می كند. از حدود 2سالگی گفتار وی دو كلمه ای است. جملات مختصر هستند و معمولاً اسم، فعل و یا صفت می باشد. در 2 سالگی كودك حداقل چند صد لغت را می داند و در 3 سالگی این تعداد حدوداً به 900 تا 1000 كلمه می رسد.

كودك ناشنوا تا ده ماهگی هیچ تفاوتی با كودك سالم عادی ندارد اما از 11 ماهگی كودك سالم كلمات ساده ای چون بابا، ماما و الفاظی از این قبیل را بیان می كند. در حالی كه كودك ناشنوا از عهده انجام این عمل برنمی آید.

تفاوت كودكان عادی با كودكان استثنایی در مراحل رشد گفتار كاملاً آشكار است. به عنوان مثال كودك ناشنوا تا ده ماهگی هیچ تفاوتی با كودك سالم عادی ندارد اما از 11 ماهگی كودك سالم كلمات ساده ای چون بابا، ماما و الفاظی از این قبیل را بیان می كند. در حالی كه كودك ناشنوا از عهده انجام این عمل برنمی آید. با این حال آموزش گفتار این كودكان از طریق انجام تمرینات لب خوانی میسر است. از آنجا که شناخت مراحل رشد گفتاری ، علل اختلالات گفتاری و روش های درمانی آن بسیار کمک کننده است ،در اینجا به دو نمونه از اختلالات تكلمی اشاره می كنیم:

ناگویایی (كودكان افازیك)

این كودكان دچار اختلالاتی در گفتار، خواندن و حتی در مواردی شمردن هستند و به طور كلی از بیان مقصود خود عاجزند. ناگویایی انواع مختلفی دارد كه مهم ترین آنها «افازی بیانی» و «افازی ادراكی» است. در واقع افازی حاصل آسیب های مغزی و قطع جریان خون به مغز است كه شدت و ضعف دارد. ممكن است همراه آن ناتوانی جسمی نیز مشاهده شود كه رایج ترین آن فلجی اعضای بدن است كه معمولاً سمت راست بدن شخص به آن مبتلا می شود. این نارسایی نیز با برنامه صحیح توان بخشی برطرف می شود. برترین و مؤثرترین راه درمانی برای افراد افازیك ترتیب برنامه صحیح گفتار درمانی توسط متخصصین این رشته است.

درمان نارسایی های تكلمی مدت زمان زیادی می طلبد و به صبر و حوصله زیاد نیازدارد.

لكنت زبان

اختلال تكلم در افراد ممكن است كه علل مختلفی داشته باشد. ناشنوایی، عقب ماندگی ذهنی، ضایعات مغزی (افزی)، وجود نارسایی دردستگاه صوتی كه هركدام به نوعی در نارسایی تكلم و گفتار مؤثر هستند.

لكنت زبان به عنوان یك عارضه همواره توجه دیگران را به خود جلب كرده و فرد مبتلا به لكنت، از داشتن این نقص رنج می برد. كودكان درسنین فراگیری تكلم به آن مبتلا می شوند و تشدید این نقص گفتاری در سنین 2 تا 7 سالگی بیشتر دیده شده است. معمولاً در دو دوره زندگی كودك این نقص بیشتر مشاهده می شود. یكی در آغاز فراگیری گفتار و دیگری هنگام ورود به مدرسه. از علایم لكنت می توان به تكرار برخی حروف بخصوص ساخت آغازین كلمه، توقف و مكث در هنگام تكلم و فشار آوردن در تكرار بعضی از حروف و كلمات دشوار، اشاره كرد.

عوامل مؤثر در پیدایش لكنت

مشكلات خانوادگی و اجتماعی، الگوی غلط و یا ترس های ناگهانی ممكن است فرد را به لكنت مبتلا كند. بیشتر والدین از وجود لكنت در فرزندانشان احساس نگرانی می كنند و واكنش نامعقول آنان در مقابل این عارضه تأثیر منفی در روحیه كودك می گذارد و حتی ممكن است این نقص تكلمی را تشدید نماید. خجالتی بودن كودك نیز می تواند یكی از علل ابتلا به این عارضه باشد. دو زبانه بودن محیط زندگی كودك نیز در ایجاد لكنت زبان مؤثر است.

راه های درمان لكنت

برای درمان لكنت مهم ترین راه، خود درمانی است. به این طریق كه فردی كه دچار لكنت است باید كم رویی و كم حرفی را كنار گذاشته و از صحبت كردن میان جمع ابایی نداشته باشد. از دیگر روش ها گفتار درمانی است. گفتار درمانی در مورد افرادی كه به دلایل فیزیكی، روانی و محیطی و یا هر علتی قادر به تكلم صحیح و روان نیستند انجام می شود. به هرحال درمان نارسایی های گفتاری زمانی طولانی می طلبد و بزرگسالان در مراحل درمان باید صبر و حوصله به خرج دهند تا فرد از ادامه درمان منصرف نشود و به مرحله قبل از درمان منصرف نشود و به مرحله قبل از درمان بازنگردد. عكس العمل نامعقول اطرافیان ممكن است امید به بهبودی را در فرد كاهش دهد و حتی وی را به همان الگوی نارسایی بازگرداند.

مدرسه علمیه نرجس- با تلخیص

تنظیم برای تبیان:کهتری