با شکستگی های استخوانی چه کنیم؟
برای آشنایی با چگونگی برخورد با شکستگی های استخوانی گفتگوی زیر با دکتر حمید بهتاش، ارتوپد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران را مطالعه نمایید.
اگر با فردی آسیب دیده برخورد کرده و شک کنیم که استخوانش شکسته است، باید چه کار کنیم؟
اگر به شکستگی فردی مظنون هستید، باید ناحیه صدمه دیده را از آسیب بیشتر در امان نگاه دارید و سعی نکنید که استخوان شکسته را جا بیندازید.
شکستگی، معمولا در نتیجه سقوط از ارتفاع یا سرخوردن اتفاق می افتد. در چنین شرایطی چه علایم و نشانه هایی می تواند ما را به تشخیص شکستگی برساند؟
تورم یا خون مردگی روی استخوان، بد شکل شدن اندام صدمه دیده، درد موضعی که با حرکت دادن یا فشار دادن ناحیه آسیب دیده تشدید می گردد، فقدان عملکرد ناحیه آسیب دیده و بیرون زدگی استخوان شکسته از پوست، نشانه های مهم شکستگی است.
برای جلوگیری از آسیب بیشتر ناحیه دچار شکستگی باید چه کار کنیم؟
ابتدا نبض شریان زیر ناحیه آسیب دیده را بگیرید و خاطر جمع شوید که نبض شریانی قابل لمس است. این موضوع به شما کمک می کند تا مطمئن شوید که آیا هنوز خون رسانی به ناحیه بعد از شکستگی صورت می گیرد یا خیر. اگر چنین نبود یعنی نبضی احساس نشد، شخص آسیب دیده در معرض خطر از دست دادن عضو دچار شکستگی خواهد بود بنابراین به سرعت او را به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل کنید.
اگر شکستگی از نوع باز بود و استخوان شکسته معلوم شده بود، چه کار کنیم؟
در این صورت با اعمال فشار بر موضع، خون ریزی را متوقف کنید. با استفاده از یک گاز استریل، پارچه تمیز یا حتی یک تکه لباس تمیز، فشار مستقیمی بر زخم وارد کنید.
جا انداختن مفاصل، کار شما نیست.
اگر هیچ چیز دم دست نبود از دست خودتان استفاده کنید و آن قدر فشار دهید تا خون ریزی متوقف شود. همچنین به منظور کاهش جریان خون به محل شکستگی، ناحیه آسیب دیده را بالا نگه دارید.
یک نکته را نیز اضافه کنم که اگر شخص از حال رفته است، رنگش پریده یا تنفسش کم عمق و سریع است باید چنین فردی را روی زمین بخوابانید به طوری که سرش اندکی پایین تر از تنه و پاها قرار گیرد.
می گویند یکی از مهم ترین مسایلی که همیشه باید رعایت شود نقل و انتقال صحیح بیمارانی است که دچار شکستگی شده‌اند، نظر شما چیست؟
اشاره درستی است. قبل از نقل و انتقال فردی که دچار شکستگی استخوان شده، برای جلوگیری از حرکت کردن استخوان، آن را آتل بندی کنید. مفاصل بالا و پایین ناحیه شکسته شده را ثابت کنید. آتل می تواند با تثبیت ناحیه آسیب دیده از حرکت استخوان شکسته و در نتیجه وخیم تر شدن آسیب بافتی جلوگیری کند. به خاطر داشته باشید که آتل بندی صحیح می تواند درد را نیز کاهش دهد.درباره آتل بندی صحیح و بی حرکت ساختن ناحیه شکستگی نیز توضیح می دهید؟
بله، آتل می تواند از چوب، پلاستیک، فلز یا هر ماده سفت دیگری باشد. آتل را با گاز یا پارچه دیگری بپوشانید و بعد آن را در طرفین اندام آسیب دیده قرار دهید. آتل باید بلندتر از استخوان شکسته باشد و بالا و پایین ناحیه آسیب دیده را بگیرد.
آتل را با استفاده از یک تکه پارچه، ریسمان یا هر چیز دیگری محکم به اندام ببندید. برای بستن، پارچه یا ریسمان را روی اندام آسیب دیده گذاشته و دو انتهای آن را در طرف دیگر بدن گره بزنید. اندام را با آتل محکم ببندید تا حرکت نکند اما نه آن قدر تنگ که جریان خون بند بیاید.
نحوه آتل بندی بستگی به محل شکستگی دارد. شکستگی های ناحیه ستون فقرات یا لگن را نمی توان آتل بندی کرد اما باید به طریقی ثابت و بی حرکت شوند.
شکستگی ها اغلب در اندام فوقانی، تحتانی یا ستون فقرات اتفاق می افتد. برای هر کدام چه توصیه ای دارید؟
در شکستگی های اندام فوقانی، پیچاندن روزنامه یا مجله دور ساعد می تواند موثر واقع شود. برای تثبیت شکستگی های آرنج می توان از یک گردن آویز و باندی دور تنه استفاده کرد.
در شکستگی پا، می توانید کل اندام تحتانی را بین دو آتل قرار دهید. اگر آتلی دم دست ندارید، می توان از پای سالم فرد به عنوان آتل استفاده کرد تاحرکت پای آسیب دیده را محدود کند.
در شکستگی استخوان ران، باید مفصل لگن را هم بی حرکت نگاه داشت اما اگر به آسیب گردن یا ستون فقرات شک دارید، مصدوم را حرکت ندهید. حرکت دادن شخصی که از ناحیه ستون فقرات مصدوم شده می تواند فلج دایم و عوارض جدی دیگری را در پی داشته باشد. در صورت حرکت دادن ستون فقرات شکسته ممکن است تصادفا موجب قطع نخاع شود.
به عوارض قطع نخاع اشاره کردید، افراد عادی چطور می توانند حدس بزنند که فردی دچار آسیب نخاعی شده و نباید به او دست بزنند؟
اگر با مصدومی مواجه شدید که شواهدی از ضربه مغزی دارد یا این که ضربه محکمی به پشت یا گردن فرد خورده باشد یا اگر مصدوم درد شدیدی در ناحیه گردن یا پشت دارد یا این که از ضعف عضلانی، خواب رفتگی، فلج یا عدم کنترل اندام، مثانه یا روده شکایت دارد یا اگر گردن یا پشت فرد، پیچ خورده یا در وضعیت غیرمعمول و عجیب و غریبی قرار گرفته است و یا فرد بی هوش است و قادر به توصیف درد نیست فرض را بر این بگذارید که وی دچار آسیب نخاعی شده است. در این حالت به اورژانس زنگ بزنید. مصدوم را بی حرکت نگاه دارید و او را تکان ندهید، مگر این که در حال خفگی یا در معرض یک خطر قریب الوقوع باشد. اگر ناگزیر به جابه‌جا کردن بیمار هستید خیلی آرام او را روی یک تخته قرار دهید. برای مثال تخته روی میز یا در. چند نفر را برای کمک فرا بخوانید و خاطر جمع شوید که سر و گردن و ستون فقرات بیمار در یک راستا روی تخته محکم شوند. گردن او را حتما بی حرکت نگاه دارید، سر بیمار را با یک حوله یا روسری سنگین، یک کتاب جیبی یا هر چیز نرم و حجیم ثابت کنید تا هنگام جابه‌جا کردن مصدوم نچرخد.شکستگی های لگن یا مفصل ران نیز در میان سالخوردگان زیاد مشاهده می شود؛ در این مورد چه کار کنیم؟
شکستگی های لگن یا مفصل ران معمولا در نتیجه سقوط یا تصادف روی می دهند. در افرادی که استخوان های آن ها به دلیل پوکی استخوان یا سرطان استخوان تضعیف شده، چنین شکستگی هایی ممکن است به طور خود به‌خود اتفاق بیفتد. دقت کنید که اگر بیمار از درد مفصل ران، کمر یا ناحیه کشاله ران شاکی است و یا این که درد در این نواحی با حرکت یک یا هر دو پا تشدید می شود، می توانید به شکستگی لگن یا مفصل ران شک کنید. در چنین مواردی همانند صدمات ستون فقرات، بیمار را تکان ندهید و فورا به اورژانس اطلاع دهید. اگر ناگزیر به حرکت دادن مصدوم هستید به آرامی او را روی یک قطعه فیبر یا تخته رومیزی قرار دهید، درست مانند همان کاری که در مورد آسیب ستون فقرات انجام می دادید. به یاد داشته باشید که در این مورد سعی نکنید پا یا مفصل ران جابه‌جا شده یا کج شده را جا بیندازید.
*مطالب مرتبط:
بخش تغذیه و سلامت تبیان
