پیشگیری از خفگی کودکان

سومین علت مرگ در کودکان زیر یک سال

هر سال، کودکان زیادی در اثر خفگی ناشی از گیر کردن اشیا و مواد غذایی در گلو و انسداد راه هوایی، جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که با کمی دقت و ایمن‌سازی محیط اطراف کودک و وسایل‌بازی‌ او می‌توان از بروز بسیاری از این خطرات جلوگیری کرد.

برای آشنایی بیشتر با این خطر، راه‌های پیشگیری و مقابله با آن، گفتگویی داشته‌ایم با دکتر محمدحسین سلطان‌زاده، متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران...

کدام کودکان بیشتر در معرض خفگی هستند؟

کودکان در تمام دوران کودکی در معرض خطر خفگی قرار دارند. در دوران نوزادی نمی‌توانند ترشحات حلق را به خوبی خارج کنند و یا با قطع تنفس در معرض خطر خفگی هستند. در سنین 4 تا 6 سال به دنبال بازی با اسباب‌بازی‌های غیرایمن و یا خوردن اشیا و تکه‌های بزرگ مواد غذایی، نداشتن دندان آسیا، اشکال در جویدن و نارسایی عمل بلع، خفگی اتفاق می‌افتد. کودکانی که مبتلا به عقب‌افتادگی ذهنی هستند و یا اختلالات تشنجی دارند نیز مستعد خفگی هستند. خفگی سومین علت مرگ در کودکان زیر یک سال است.

بیشترین عواملی که به خفگی در کودکان منجر می‌شود، کدام است؟

بیشترین اشیایی که سبب خفگی در کودکان می‌شود عبارتند از سکه، سنجاق ته گرد، سنجاق قفلی، دکمه، آجیل‌، تخمه هندوانه و خربزه، نوک مداد، ته خودکار، پاک‌کن، دندان مصنوعی، دانه تسبیح، استخوان مرغ ، گوشت و ماهی، جواهرات و تیله، کلید، خمیربازی و منگنه، اسباب‌بازی‌هایی که تکه‌های آن جدا می‌شود، بادکنک، آدامس، هویج، تکه‌های بزرگ گوشت، دانه‌های انگور و کشمش، آب‌نبات‌های سخت، هات‌داگ، سوسیس، آب‌نبات‌های چوبی، زیتون کامل، بادام زمینی ، ذرت و میوه‌های خشک.

آجیل‌ چگونه سبب خفگی در کودکان می‌شود؟

انواع مغزها از جمله بادام، فندق، پسته، کشمش و برگه‌ها به دلیل اینکه بعد از تماس با بزاق دهان حجیم شده و مسیر هوایی را می‌بندند، سبب خفگی در کودکان می‌شوند.

چه علایمی نشان‌دهنده خفگی در کودکان است؟

در صورتی که جسم خارجی در محل حنجره قرار گیرد، انسداد کامل مجاری هوایی سبب مرگ ناگهانی می‌شود اما اگر این انسداد نسبی باشد، سبب سرفه خروسکی، گرفتگی صدا، خون‌ریزی از دهان و حلق و خون‌ریزی ریوی می‌شود و برخی اوقات گرفتگی کامل صدا ایجاد می‌شود. کبودی، خس‌خس سینه و فرو رفتن بین دنده‌ای و گاهی خرخر ایجاد می‌شود که در صورت بروز این علایم بلافاصله باید اقدام به نجات جان کودک نمود.

چگونه باید از بروز خفگی پیشگیری کرد؟

والدین باید بدانند که کودک از بدو تولد تا 6 سالگی و حتی تا 8 سالگی در معرض خطر خفگی قرار دارد. بنابراین نباید هیچ‌گاه او را با انواعی از اسباب‌بازی‌هایی که حتی مناسب سن او هستند تنها رها کرد.

والدین باید غذاها، اسباب‌بازی‌ها و اشیایی را که ممکن است سبب انسداد مکانیکی مسیر هوایی در کودکان شود، شناسایی کرده و حتی اقداماتی که باعث کاهش خطر به دنبال انسداد مکانیکی مسیر هوایی می‌شود، یاد بگیرند. کودکان نباید هرگز با اشیای خطرناک بازی کنند. والدین باید غذاهایی که حاوی گوشت استخوان‌دار و انواع ماهی تیغ‌دار است قبل از دادن به کودک کاملا کنترل کنند. هنگام میوه دادن به کودک مراقب باشند که میوه در تکه‌های مناسب و کوچک و مناسب سن کودک خرد شده‌ باشد.

بسیاری از حوادث خفگی قابل پیشگیری هستند، تنها در صورتی که عوامل خطر‌آفرین را از کودکان دور کنیم. بسیاری از موارد خفگی زمانی رخ می‌دهد که خواهر و برادر بزرگ‌تر ،موادغذایی یا اسباب‌بازی و اشیای خطرناک را به بچه‌های کوچک‌تر می‌دهند بنابراین حتی وقتی این کودکان را نزد خواهر و برادر بزرگ‌ترشان می‌گذارید باز هم به آنها سرکشی کنید.

تهیه مصاحبه: مژگان کریمی