اگر تو کیفی، من بند کیفم.
آنچه تو از رو میخوانی، من از برم.
توضیح:
این مثل داستانی دارد؛ میگویند عتیقهشناسی به روستایی رفته بود. در خانه مرد روستایی، کاسهای کوچک دید که بسیار ارزشمند و قدیمی بود. گربهای از آن کاسه آب میخورد. عتیقه شناس تصمیم گرفت بیآنکه مرد روستایی را متوجه ارزش کاسه کند، به هر ترتیبی شده آن را به دست بیاورد. این بود که شروع کرد به تعریف کردن از گربه و گفت: اگر این گربه را به من بفروشی آن را میخرم.»
مرد روستایی خندید و گفت: «گربه قابلی ندارد. پنج تومان بدهید و با خود ببریدش؛ مال شما.»
عتیقهشناس پنج تومان به روستایی داد و گربه را بغل گرفت که ببرد. همین که خواست از در خارج شود، تظاهر کرد که تازه متوجه کاسه قدیمی شده. گفت: «چه خوب این را دیدم. با خودم فکر میکردم در چه ظرفی به این گربه بیچاره آب بدهم! پس این ظرف را هم با خودم می برم.»
عتیقهشناس کاسه را از روی زمین برداشت و مشغول تماشای خطوط عجیبی شد که دور تا دور کاسه نوشته شده بود. مرد روستایی کاسه را از دست عتیقهشناس گرفت و گفت: «زحمت نکش، آنچه را تو از رو میخوانی من از برم. این جا نوشته؛ چیزی را که باعث میشود روزی چهار پنج گربه بیارزش را یکی پنج تومان بفروشی، به هیچ قیمتی نفروش!»
کاربرد:
هنگامی که بخواهیم به کسی بگوییم، از حیله و فریب تو آگاهم و گول حرفهایت را نمیخورم، از این ضربالمثل استفاده میکنیم.
مشابه:
- آنهایی را که تو تازه خواندهای، ما کهنه کردهایم.
- ما خودمان چهل سال است آپاراتچی هستیم، ما را فیلم میکنی؟
- اگر تو کیفی، من بند کیفم.
- درسی را که تو خواندهای، ما از بریم.
معنای لغت:
از برم: از حفظ هستم، به ذهن و حافظهام سپردهام.
آنچه با هزار «یا حسین» جمع کردهام، تو با یک «یاعلی» میبری؟
توضیح:
این مثال داستانی دارد؛ میگویند دزدی شبانه، پاورچین پاورچین به خانه روضه خوانی رفت. صاحبخانه در خواب شیرین بود و دزد با خیالی آسوده تمام اسباب و اثاثیه را در پارچه بزرگی گذاشت. چهار گوشه پارچه را به هم گره زد و وقتی خواست آن را از زمین بلند کند و بر شانه بگذارد، با صدایی بلند گفت: «یا علی!» در همین موقع، روضه خوان با شنیدن صدای یا علی از خواب بیدار شد، مچ دست دزد را گرفت و گفت: «صبر کن ببینم! آنچه را که با هزار «یا حسین» جمع کردهام، میخواهی با یک «یا علی» ببری؟!»
کاربرد:
این ضربالمثل به طنز و کنایه هنگامی استفاده میشود که کسی به سادگی و راحتی قصد نابود کردن یا به دست آوردن نتیجه سالها زحمت و تلاش دیگری را داشته باشد.
تنظیم: بخش کودک و نوجوان