دختران مسن و پسران جوان
در چند سال اخیر، روند همسریابی و ازدواج جوانان، تغییرات قابل توجهی داشته است كه بالاتر بودن سن زوجه نسبت به زوج در ازدواج یكی از این موارد است؛ طوری كه در حال حاضر تعداد ازدواج‌هایی كه سن زوجه، 10سال تا 20سال بیشتر از زوج است، در 3ماهه اول سال 86 ، 1059 مورد بوده كه این رقم در مدت مشابه سال 87 به 1049 مورد رسیده است.
عروس‌هایی مسن‌تر از داماد
تفاوت‌های زندگی‌های دیروزی و امروزی و شرایط مادی، اجتماعی و روحی و روانی مردمی كه در این دوره‌ها زندگی می‌كنند ، سنت‌های حاكم بر مقوله ازدواج در هریك از این دوره‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد كه ازدواج دختران با پسران كم‌سن و سال‌تر از خودشان یا به عبارت دیگر ازدواج پسران با دخترانی بزرگ‌تر از خودشان از جمله این پدیده‌های نوظهور در جامعه است كه اگرچه هنوز عمومیت پیدا نكرده؛ اما آمارهای به دست آمده از مراجع قانونی همچون سازمان ثبت احوال، گویای این واقعیت است كه طی سال‌های اخیر چنین ازدواج‌هایی هرچند با حركتی آرام؛ اما از روند روبه رشدی در جامعه برخوردار بوده است.
وقتی پول حرف اول را می‌زند
گفتگو با برخی از زوج‌هایی كه به این شیوه با یكدیگر ازدواج كرده‌اند ، گویای این است كه شرایط مناسب مالی و برخورداری از رفاه اقتصادی دختران یا زنان مطلقه، یكی از مهم‌ترین دلایلی است كه پسران را ترغیب به ازدواج با چنین دخترانی میكند و در واقع موجب می‌شود با وجودی كه شرایط سنی چنین مردانی، این امكان را به آنها می‌دهد تا با دخترانی به مراتب كم‌سن و سال‌تر از خودشان نیز ازدواج كنند؛ اما عدم برخورداری از شرایط مالی و شغلی مناسب در پسران موجب می‌شود كه به‌رغم تمام مشكلات و نگرش منفی خانواده و جامعه به چنین ازدواج‌هایی تن دهند، اگرچه نمی‌توان با قاطعیت گفت كه عشق و علاقه در چنین ازدواج‌هایی جایگاهی ندارد یا هیچ‌گاه عشق و علاقه نمی‌تواند دلیل اصلی چنین پیوندهایی باشد؛ اما نباید تاثیر برخورداری از شرایط و امكانات مناسب مالی و اقتصادی در ازدواج پسران با دخترانی بزرگ‌تر از خودشان را نادیده گرفت.
دقیقا به همین دلیل است كه رفاه بالای مالی، پسران جوان را به سمت زنان مسن‌تر از خود می‌كشاند. زنانی كه با مردان كوچك‌تر از خود ازدواج می‌كنند، در حقیقت نه‌تنها نقش همسر بلكه نقش یك مادر را برای همسر جوان خود ایفا می‌كنند و شوهران خود را مانند یك فرزند حمایت و تر‌و‌خشك می‌كنند؛ تنها به این قیمت كه در مقابل از حمایت روحی و روانی این مردان به عنوان یك همسر برخوردار شوند؛ این در حالی است كه به دلیل سابقه فرهنگی و كلیشه‌های سنتی در مورد این نوع ازدواج‌ها، گاهی زنان مجبور به تحمل فشارها، مشكلات ریز و درشت، حرف و حدیث‌ها و گوشه و كنایه‌های اطرافیان و دوستان شده و به دلیل نوع ازدواجشان مورد اتهام و حتی تمسخر قرار می‌گیرند. البته پسران نیز به عنوان روی دیگر سكه این نوع ازدواج‌ها، طی سال‌های آینده، مشكلات كوچك و بزرگ این نوع ازدواج‌ها را در كنار همسران خود تجربه می‌كنند.
طرد شدن از خانواده
هرچند در چنین ازدواج‌هایی، پسران به عنوان یك طرف این رابطه به این پیوند زناشویی با هر هدف و بهانه‌ای رضایت دارند؛ اما در این میان بسیاری از خانواده‌ها با این شیوه همسرگزینی فرزندانشان مخالفت كرده و در اكثر موارد این مخالفت‌ها تا جایی پیش می‌رود كه پسرشان را از خانواده طرد می‌كنند و این قطع چندساله روابط در نتیجه شكافی عمیق میان خانواده‌ها به وجود می‌آورد.
اگرچه نباید و نمی‌توان از برخی عواقب و پیامدهای چنین ازدواج‌هایی غافل شد، از جمله در سال‌هایی نه‌چندان دورتر از آغاز زندگی مشترك این زوجین وقتی مرد جوان در آستانه سی و چند سالگی، خود را در مقابل همسری كه بیش از 10 سال از او بزرگ‌تر است، می‌بیند، سرخوردگی شاید كمترین حس ناخوشایندی باشد كه سراغ این دسته از مردان می‌آید. وقتی در جمع دوستان و همكاران یا حتی هنگامی كه در خیابان كنار همسرشان قدم می‌زنند، همه فكر می‌كنند كه این زن مادرش است، نه همسرش!
البته ازدواج پسران با زنان بزرگ‌تر از خود، جامعه را در برابر بحران جدیدی قرار خواهد داد و آن محدود شدن فرصت ازدواج برای دخترانی است كه در سن ازدواج قرار دارند.
اگرچه ممكن است در ساختار ذهنی ما، چنین ازدواج‌هایی، كاری خطا به نظر برسد و تصور عموم بر این باشد كه احتمال عدم تفاهم و سازگاری و بروز اختلافات شدید خانوادگی طی چند سال آغازین زندگی مشترك بوضوح خود را نشان خواهد داد؛ اما واقعیت این است كه نمی‌توان در این زمینه نظر قطعی صادر كرد؛ چراكه این امر پدیده‌ای جدید است و هنوز به حدی در جامعه جا نیفتاده كه بحران‌ساز شود.و ممکن است در این نوع ازدواج ها هم موفقیتی حاصل شود اما در هر صورت نوعی هنجار شکنی است.
بزرگ‌تر بودن زن، یكی از دلایل طلاق
دكتر امان‌الله قرائی‌مقدم در حالی كه به دختران و پسران جوان توصیه میكند، در حد امكان از این‌‌گونه ازدواج‌ها خودداری كنید و به ازدواج‌هایی متناسب‌تر بیندیشید، در واقع این تفاوت سنی را امتیازی منفی در زندگی مشترك زوجین می‌داند؛ زیرا تحقیقات 34 ساله این جامعه‌شناس و همكاران وی درباره بیش از 2000 پرونده طلاق، بیانگر این امر است كه یكی از مهم‌ترین دلایل طلاق در میان زوجین، بروز همین تفاوت سنی است؛ یعنی بزرگ‌تر بودن زن از مرد؛ زیرا این پدیده چه از نظر فرهنگی و چه از نظر اجتماعی در جامعه ما پذیرفته شده نیست. وی تاكید میكند: در حالی كه فرهنگ سنتی ایران می‌گوید بزرگ‌تر بودن مرد در ازدواج یك ارزش است، بنابراین چنین به نظر می‌رسد كه اگر این ازدواج‌ها محكم نباشد، در مدت كوتاهی با شكست مواجه می‌شود.
این كه عرف‌شكنی‌های سنی در ازدواج بویژه از این منظر كه مردان از زنان كوچك‌تر باشند ، آیا می‌تواند به یك بحران نگران‌كننده تبدیل شود؟ این كه آیا چنین ازدواج‌هایی موانع ازدواج بر سر راه دختران و پسران مجرد را برطرف میكند؟ آیا افزایش تمایل پسران مجرد به ازدواج با دختران یا زنان مجرد یا مطلقه سن بالا، راه ازدواج را برای دسته دیگری از دختران در آستانه ازدواج كه در گروه سنی خود به دنبال همسر مناسبی می‌گردند، می‌بندد؟
این پرسش‌ها و هزاران اما و اگر دیگر احتمال‌هایی است كه هنوز از نگاه كارشناسان و صاحب‌نظران از حد یك فرضیه به مرحله اثبات قطعی نرسیده؛ اما واقعیت این است كه نمی‌توان و نباید از بحث تفاوت سنی كه به عنوان یكی از فاكتورهای اصلی در ازدواج‌های ناهمسان همواره از سوی كارشناسان و مشاوران خانواده روی آن تاكید شده و می‌تواند زمینه بروز اختلاف خانوادگی و در نهایت طلاق و فروپاشی زندگی‌های مشترك را فراهم كند، غافل شد.
برگرفته از جام جم آنلاین - با تغییر
تنظیم برای تبیان :داوودی
مقالات مرتبط :
