تغییر قبله مسلمانان سال دوم هجری قمری

پیامبر اكرم(ص) پیش از هجرت، ایامی كه در مكه معظمه حضور داشتند، نمازهای خویش را به سمت بیت المقدس، واقع در فلسطین به جای می آوردند، ولیكن طوری می ایستادند كه كعبه معظمه، میان وی و بیت المقدس قرار می گرفت و در واقع، به صورتی نماز می خواند كه كعبه و بیت المقدس، هر دو، قبله وی قرار می گرفتند.

پس از هجرت به مدینه منوره، از ربیع الاول سال اول تا نیمه رجب سال دوم هجری، به مدت هفده ماه، به سوی بیت المقدس نماز می گذارد و سایر مسلمانان نیز به پیروی از آن حضرت، به آن سمت عبادت می كردند.

در مدینه، یهودیان فراوانی زندگی می كردند و برخی از آنان، مسلمانان و به ویژه حضرت محمد(ص) را سرزنش كرده و می گفتند: شما تابع قبله مائید.

پیامبر(ص)، از این جهت اندوهناك بود و به آفاق آسمان ها نظر می كرد و منتظر امر پروردگار منان بود.

سرانجام در نیمه رجب سال دوم، هنگامی كه آن حضرت در مسجد "بنی سالم" مشغول نماز ظهر بود و دو ركعت آن را به سمت بیت المقدس به جای آورده بود، جبرئیل امین فرود آمد و بازوی مباركش را گرفت و او را به جانب كعبه برگردانید.

مسلمانان كه شاهد گردش پیامبر(ص) به سمت كعبه بودند، برخی تبعیت كرده و به سوی كعبه برگشتند و برخی دیگر، متوجه قضایا نشده و هم چنان به سوی بیت المقدس نماز گزاردند، تا این كه نماز تمام شد و پیامبر(ص) خبر نویدبخش تغییر قبله را به آگاهی همگان رسانید.

چون نماز پیامبر(ص) و برخی از مسلمانان، در یك وقت به دو قبله خوانده شد، مسجد بنی سالم، به مسجد "ذی القبلتین" شهرت یافت.

در آن هنگام این آیه شریفه بر رسول خدا(ص) نازل شد: قد نَری تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلّیَنَّكَ قِبْلَهً تَرْضیها، فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ، وَ حَیْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلّوُا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ …

یعنی: نگاه های انتظار آمیز تو را به سوی آسمان ]برای تعیین قبله[ می بینیم. اكنون تو را به سوی قبله ای كه از آن خشنود باشی، باز می گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجد الحرام كن و هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید…

از آن پس، كعبه و مسجدالحرام، قبله گاه مسلمانان شد و از هر كجای عالم به سوی آن عبادت می كنند.

البته شیخ مفید(ره)، تغییر قبله را از نماز عصر ذكر كرد.

تنظیم شده توسط موسوی

بخش دین واندیشه تبیان