چگونه ازدواج کنیم؟
ازدواج، تاریخچه ای به قدمت پیدایش انسانها در کره زمین دارد و در تمام مکاتب و ادیان مطرح است اما هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای این موضوع اهمیت قایل نبوده است. اسلام اساس ترقی و رشد و تکامل در تمامی شؤون زندگی را در چگونگی تشکیل خانوادهها میداند و برای این مهم اهدافی در نظر گرفته است; قرآن مجید خلقت همسران و ایجاد رشته مودت و دوستی بین زن و مرد را از نشانه های شناخت خداوند شمرده و به برخی از فواید ازدواج مانند آرامش روحی و جسمی، ارضای غریزه جنسی، ایجاد دوستی و علاقه، بقای نسل و تکامل فرد، اشاره میکند: «از جمله نشانه های وجود خداوند این است که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفریده تا بدانها آرام گیرید و میان شما و آنها دوستی و مهربانی قرار داد. در این (دوستی و محبت) برای کسانی که تفکر میکنند، نشانه هایی وجود دارد.» (روم: 21)
معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام
1- داشتن ایمان، تقوا و حسن خلق:
ایمان و تقوا ملاک اصلی انتخاب همسر است. در سایه ایمان و تقواست که روابط عمیق عاطفی بین زوجین ایجاد میشود. نزد چنین همسرانی، زمینه تا حدود زیادی برای پرورش صحیح فرزندان فراهم است و زن و شوهر میتوانند بر همه مشکلات زندگی، اعم از اقتصادی و روانی، فایق آیند و فرزندان خود را مطابق موازین و برنامه های دینی تربیت کنند. در این زمینه، رسول اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «زن را برای زیبایی اش به همسری مگیر; چون ممکن است جمال زن باعث پستی و سقوط اخلاقی اش بشود. همچنین به انگیزه مالش، با او پیوند زناشویی برقرار مکن; زیرا مال میتواند موجب طغیان او گردد، بلکه به سرمایه دینی اش متوجه باش و با زن با ایمان ازدواج کن.» (1) دو اصل دین و اخلاق نیک، ملاکهای اصلی برای شایستگی زن و شوهر است و این اصل چه در دوران جنینی و شیر خوارگی، و چه در سایر مراحل زندگی کودک و تربیت او نقش بسزایی دارد. پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرمایند: «بهترین زنان شما زنی است که وقتی همسرش به او مینگرد، شاد و مسرورش گرداند.» (2)
2- خوب و شایسته بودن:
جابربن عبدالله انصاری میگوید، در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله بودم. آن حضرت درباره همسر شایسته چنین فرمود: «بهترین همسران شما کسانی هستند که دارای ده خصلتباشند: 1- برای آمدن فرزندان متعدد آمادگی داشته باشند. 2- مهربان باشند .3 - عفت و پاکدامنی خود را رعایت کنند. 4- در میان بستگان خود عزیز و سربلند باشند. 5- نزد شوهر فروتن باشند. 6- خود را برای شوهر بیارایند و خود را به او بنمایانند. 7- نسبت به نامحرمان خود نگهدار باشند و پوشش خود را حفظ کنند. 8- از شوهر حرف شنوی و اطاعت داشته باشند. 9- در مسائل جنسی، میل شوهر را جلب کنند. 10- در عشق و علاقه به شوهر، افراط نکنند و حد اعتدال را حفظ نمایند.» (3)
در جایی دیگر، رسول اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «من سعادة المرء الزوجة الصالحة»; (4) از سعادت مرد این است که دارای همسری شایسته و خوب باشد.
3- اصالت خانوادگی:
اسلام تاکید دارد که درباره سابقه خانوادگی همسر، تحقیق لازم صورت گیرد و به خصوص، مراتب ایمانی و اخلاقی او در نظر گرفته شود و نیز تا حد امکان، همسر از خانوادهای پاک و عفیف انتخاب گردد. این اصالتخانوادگی در نحوه زندگی جدید و در نسل بعد تاثیر دارد. اگر نطفه،که متاثر از خصایص وراثتی والدین است، ناسالم باشد، دیگر امیدی به اصلاح فرزند نیست. به همین دلیل امام صادق علیه السلام میفرمایند: «(5) با خانواده شایسته ازدواج کنید; زیرا ژنها خصایص والدین و اجداد را به نسل بعدی سرایت میدهند. پیامبر گرامی اسلام (ص) در این مورد به مردم آگاهی میدهند و میفرمایند: «(6) ای مردم بپرهیزید از گیاهان سبز و خرمی که در مزبله دانها پرورش یافته است. "زنان زیبا و خوبرویی در خانواده بد".
4- توجه به کفویت:
ازدواج با افراد همکفو و همشان باعث توافق بیشتر در زندگی میشود; کفویت در جنبههای ایمانی، فکری، اقتصادی و... مطرح است، اما تکیه اساسی اسلام در کفویت، بیشتر بر مساله ایمان و اعتقاد است. علت اینکه پیامبر (صل)، حضرت علی علیه السلام را برای همسری دختر خود انتخاب نمودند، همین مساله بوده است. امام صادق علیه السلام میفرمایند: «(7) کفو (همردیف در ازدواج) کسی است که عفیف باشد و مالی هم داشته باشد».
پیامبر فرمودند: «هر مؤمنی کفو زن مؤمنه و هر مرد مسلمانی کفو زن مسلمان است.» (8)
5- سلامت جسم و روان:
عدم سلامت، مانع از ازدواج نیست، ولی در تداوم زندگی مشترک اثر منفی دارد. بر همین اساس، علمای اخلاق با استفاده از روایات اسلامی، گفتهاند: با شش گروه از زنان ازدواج نکنید; یک گروه از اینها زنان انانه هستند; یعنی بسیار ناله میکنند، مریض احوالند و خود را به بیماری میزنند. (9) پیامبر اسلام( ص) فرمود: «پیش از ازدواج، درباره مزایای جسمی دختر مورد نظرت تحقیق کن; زیرا این بررسی در ایجاد الفت و محبت و توافقهای بیشتر بین تو و همسرت پس از ازدواج، تاثیر زیادی دارد.» (10) سلامت فکر و اندیشه نیز بر سلامت رفتار و اعتدال در برخوردها، اثر بسزایی دارد; زیرا روابط انسانی زوجین، تابع شرایط نفسانی و روانی آنهاست و با عدم وجود سلامت روان، نمیتوانند روابط مستحکم خانوادگی را بنیان گذارند.
پی نوشتها:
1- ملامحسن فیض کاشانی، محجةالبیضاء، ج 3، ص 85
2- جمالالدینمحمدالابشیهی،المستطرف،ج2،ص218
3- محمدبنیعقوب کلینی، فروع کافی، ج 5، ص 324 / محمدبن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 14، ص 14
4- محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج 5، ص 327
5- حسنبن فضل طبرسی، پیشین
6- محمدبن یعقوب کلینی، پیشین، ج 5، ص 332
7- وافی، ج 3، ص 18
8- محمدبن یعقوب کلینی، پیشین، ج 5، ص 34
9- همو، فروع کافی، ج 5، ص 325
10- محمدبن حسن حر عاملی، باب 35
شمیم
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
