احترام به شخصیت انسانها
عذر خواستن از پیادگان
حـضـرت امـیـرالمـؤمـنین على(علیهالسلام) سواره به راهى مىرفت و جمعى از مردم كوفه براى پاس داشتن حرمت امام على(علیهالسلام) پیاده به دنبالش روان بودند.
امام رو به آنان كرد و پرسید:
آیا كارى دارید؟
پاسخ دادند: نه، دوست داریم به دنبال شما بیائیم .
حضرت على(علیه السلام) فرمود:
بـرگـردیـد، زیرا همراهى پیاده با سواره مایه ذلّت و خوارى پیادگان و غرور و تباهى سواره خواهد شد.(1)
امام على(علیهالسلام) به بزرگ قبیله شبامیان فرمود:ارجَع، فَإِنَّ مَشیَ مِثلِكَ مَعَ مِثلِی فِتنَةٌ لِلوَالِی، وَ مَذَلَّةٌ لِلمُؤمِنِ؛ بـاز گـرد، كـه پـیـاده رفتن رییس قبیلهاى چون تو پشت سر من، موجب انحراف زمامدار و زبونى مؤمن است. (2)
نكوهش از آداب جاهلى ذلّتبار
بـسـیـارى از پـادشـاهـان و قـدرتـمـنـدان در طـول تـاریـخ مـردم را وادار مـىكردند كه در بـرابـرشان به خاك بیافتند، كُرنش كنند، خم شوند، و انواع ذلّت پذیرىها را بر خود هموار كنند.
وقـتى حضرت على(علیهالسلام) براى رفتن به صفّین به شهر انبار رسید دیـد كه مردم شهر تا امام على(علیهالسلام) را دیدند از اسبها پیاده شده، و در پیش روى آن حضرت شروع به دویدن كردند.
حضرت على(علیهالسلام) علت را پرسید.
گفتند: یك رسم محلى است كه پادشاهان خود را اینگونه احترام مىكردیم .
امام على(علیهالسلام) ناراحت شد و فرمود:
فَقَالَ: وَاللّهِ مَا یَنتَفِعُ بِهذَا امَرَاؤُكُم !
وَ إِنَّكُم لَتَشُقُّونَ عَلَى انفُسِكُم فِى دُنیَاكُم، وَ تَشقَونَ بِهِ فِى آخِرَتِكُم .
وَ مَا اخسَرَ المَشَقَّةَ وَرَاءَهَا العِقَابُ، وَاربَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الاَْمَانُ مِنَ النَّارِ!
بـه خـدا سـوگـنـد! كه امیران شما از این كار سودى نبردند، و شما در دنیا با آن خود را بـه زحـمـت مـىافكنید، و در آخرت دچار رنج و زحمت مىگردید، و چه زیانبار است رنجى كه عذاب در پى آن باشد، و چه سودمند است آسایشى كه با آن امان از آتش جهنم باشد. (3)
پینوشتها:
1- عـلى و حـقـوق بـشـر، ج 1، ص 77، جـرج جـرداق/ نـهـج البـلاغـه، حكمت 322 .
2- نهج البلاغه، حكمت 322 .
3- نهج البلاغه، حكمت 37 .
برگرفته از کتاب الگوهاى رفتارى امام على(علیهالسلام)، ج اول، مرحوم محمد دشتى .
تنظیم گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی .
