چند پرسش از رهبر معظم انقلاب پیرامون وسواس و درمان آن
سئوال:
چند سالى است كه به بیمارى وسواس مبتلا شدهام و این موضوع مرا بسیار عذاب مىدهد، و روز به روز این حالت در من تشدید مىشود تا جائى كه در همه چیز شك مىكنم و همه زندگى ام بر پایه شك استوار گشته است. بیشترین شك من درباره غذا و اشیاء مرطوب است، به همین دلیل نمىتوانم مثل سایر مردم عادى زندگى كنم. وقتى داخل مكانى مىشوم فورى جوراب هایم را از پاى خود بیرون مىآورم زیرا فكر مىكنم جورابهایم عرق كرده و بر اثر تماس با نجس، نجس خواهند شد، حتى من بر سجاده هم نمىتوانم بنشینم. هر وقت بر آن مىنشینم بر اثر وسوسه نفس از روى آن بلند مىشوم تا مبادا پرزهاى سجاده به لباسهایم بچسبد و مجبور به شستن آنها شوم. در گذشته چنین نبودم، اكنون از این كار هایم خجالت مىكشم و همیشه دوست دارم كسى را در عالم رؤیا ببینم و مشكلاتم را با او در میان بگذارم و یا معجزهاى رخ دهد و زندگىام را دگرگون نماید و به حالت گذشتهام برگردم. امیدوارم مرا راهنمائى فرمائید؟
جواب:
احكام طهارت و نجاست همان است كه در رسالههاى عملیه ذكر شدهاست. از نظر شرعى همه اشیاء محكوم به طهارت هستند، مگر مواردى كه شارع حكم به نجاست آنها كرده و براى انسان هم یقین به آن حاصل شده است. در این صورت رهائى از بیمارىوسواس احتیاجبهرؤیا و معجزهندارد، بلكهبایدمكلّفذوقو سلیقهشخصى خود را كنارگذاشتهو متعبدومؤمنبه دستوراتشرع مقدس باشدو چیزىرا كهیقینبه نجس بودن آن ندارد، نجس نداند. زیرا شما از كجا به نجاستِ در و دیوار و سجاده و سایر اشیائى كه استفاده مىكنید، یقین پیدا كردهاید. چگونه یقین پیدا كردهاید كه پرزهاى سجادهاى كه بر روى آن راه مىروید یا مىنشینید، نجس هستند و نجاست آنها به جوراب و لباس و بدن شما سرایت مىكند؟ لذا در این صورت اعتناء به وسواس براى شما جایز نیست. مقدارى عدم توجه به وسوسه نجاست و تمرین عدم اعتنا به شما كمك خواهد كرد تا به خواست و توفیق خداوند خود را از وسواس نجات دهید.
سئوال:
زنى هستم با تحصیلات عالى و داراى چندین فرزند، مشكلى كه از آن رنج مىبرم مسأله طهارت است. چون در خانوادهاى متدین بزرگ شدهام، مىخواهم همه تعالیم اسلامى را مراعات كنم. به علت داشتن فرزندان كوچك، همیشه با مسائل بول و غائط سر و كار دارم. هنگام تطهیر بول، ترشحات سیفون پراكنده شده و به پاها، صورت و حتى سرم برخورد مىكنند و هر دفعه با مشكل تطهیر آن اعضاء مواجه هستم، و این باعث شده كه در زندگى با سختىهاى زیادى روبرو شوم. از طرفى هم نمىتوانم این امور را رعایت نكنم، زیرا مربوط به عقیده و دینم است. براى حل مشكل به پزشك روانشناس هم مراجعه كردم، ولى نتیجهاى نگرفتم. بعلاوه موارد دیگرى هم هست كه از آنها رنج مىبرم مثل غبار شىء نجس یا مراقبت از دستهاى كودك كه یا باید آنها را آب بكشم و یا از دست زدن بچه به اشیاء دیگر جلوگیرى نمایم. با توجه به این كه تطهیر شىء نجس براى من بسیار دشوار است ولى در همان وقت، شستن آن ظرفها و لباسها در صورتى كه فقط كثیف باشند برایم راحت است. لذا از حضرتعالى مىخواهم كه با راهنمائىهاى خود زندگى را بر من آسان نمائید؟
جواب:1 - از نظر شرع مقدس، در طهارت و نجاست، اصل بر طهارت اشیاء است. یعنى در هر موردى كه كمترین تردیدى در نجس شدن آن براى شما حاصل شد، واجب است حكم به عدم نجاست كنید.
2 - كسانى كه داراى حساسیت نفسانى شدیدى در مورد نجاست هستند (به این افراد در اصطلاح فقهى وسواسى گفته مىشود)، حتى اگر گاهى یقین به نجاست هم پیدا كردند، باید حكم به عدم نجاست كنند، مگر در مواردى كه نجس شدن یك شىء را با چشمان خود ببینند، بطورى كه اگر فرد دیگرى هم آن را ببیند، یقین به سرایت نجاست پیدا كند، فقط در این موارد باید حكم به نجاست كنند.
استمرار اجراى این حكم در مورد افراد مزبور تا زمانى است كه این حساسیت به طور كلى از بین برود.
3 - هر شىء یا عضوى كه نجس مىشود، براى تطهیر آن، یكبار شستن با آب لولهكشى بعد از زوال عین نجاست كافى است. تكرار در شستن یا فرو بردن آن در آب لازم نیست، و اگر شىء نجس از قبیل پارچه و مانند آن باشد، باید به مقدار متعارف فشار داده شود تا آب از آن خارج گردد.
4 - از آنجائى كه شما به این حساسیت شدید در برابر نجاست مبتلا هستید، باید بدانید كه غبار نجس در هیچ صورتى نسبت به شما نجس نیست و نیز مراقبت از دستهاى كودك چه پاك باشد یا نجس و همچنین دقت در این كه خون از بدن زائل شده یا خیر، لازم نیست. این حكم درباره شما تا زمانى كه این حساسیت از بین نرفته، باقى است.
5 - دین اسلام داراى احكام سهل و آسان و منطبق با فطرت بشرى است، لذا آن را بر خود مشكل نكنید و با این كار باعث وارد شدن ضرر و اذیت به جسم و روحتان نگردید. حالت دلهره و اضطراب در این موارد زندگى را بر شما تلخ مىكند، و خداوند راضى به رنج و عذاب شما و كسانى كه با شما ارتباط دارند، نیست. شكرگزار نعمت دین آسان باشید و شكر این نعمت، عمل بر اساس تعلیمات خداوند تبارك و تعالى است.
6 - این حالت یك وضعیت گذرا و قابل علاجى است. افراد بسیارى بعد از ابتلاء به آن، با روش مذكور از آن نجات یافتهاند. به خداوند توكّل نمائید و نفس خود را با همت و اراده آرامش ببخشید. انشاء الله موفق باشید.
برگرفته از استفتائات مقام معظم رهبری
تنظیم شده توسط موسوی
بخش دین واندیشه تبیان
