مقام عصمت، مِلک طلق کسی نیست!
اشاره:
مساله عصمت پیامبران جزو اصول مسلم اعتقادی شیعیان به شمار می رود و ایمان به کتاب آسمانی و احکام الوهی درگرو باورداشت همین اصل اعتقادی است.
تا آنجا که ذهن تاریخ به یاد می آورد منکران و معاندان ادیان آسمانی به خصوص دین حقّه اسلام، همواره می کوشیدند با تشکیک در این مساله، سلامت رسالت پیامبران را زیرسوال برده و یافته ها ی ایشان در امور وحیانی را بافته خیال، آمیخته ی با نسیان، و پرداخته ی توهمات انسانی بینگارند.
گذشته از منکران، در میان پیروان برخی ادیان نیزعده ای قایل به عدم عصمت پیامبران بوده وهستند که در این صورت هیچ تضمینی برای صحت و درستی آنچه پیامبران آورده اند وجود نداشته و تنها ملاک آلوهی و فوق بشری بودن محتوای وحی به دست خودشان از دستشان گرفته خواهد شد.
عده ای از همین منکران در زمان حیات امام هشتم شیعیان، علیه السلام، نزد ایشان رفته و با سلاح استناد به آیات قران کریم، شبهاتی طرح کرده و چند و چون این مساله را از محضر ان بزرگ پی جسته اند.
در سلسله نگاره های "پرسمان عصمت" که از چندی پیش آهسته و پیوسته پیشکش محضرتان شده و می شود، اهم سوالات برانگیخته پیرامون این اصل اصیل اعتقادی پاسخ می یابد:
سوال سوم: آیا مقام عصمت منحصر در معصومین(علیهم السلام) است یا اینکه دیگران نیز می توانند به این مقام برسند؟
پاسخ:
ملکهٴ عصمت، نه ذاتی است و نه انحصاری؛ بلکه اختیاری است و غیر از پیامبران و پیشوایان دین (علیهم‌السلام) دیگران نیز می‌توانند به این ملکه دست یازند؛ زیرا راه ریاضت و تلاش و مجاهدت‌های نفسانی برای همگان باز است و دست آوردهای آن، عام و برای عموم است: “…إن تتّقوا اللّه یجعل لکم فرقاناً…” [اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله‌ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرارمی‌دهد؛ (روشن‌بینی خاصی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت؛)]
با تهذیب نفس و رعایت تقوا و مواظبت بر اعضا و جوارح و خاطره‌های نفسانی و شیطانی و با خوردن غذای حلال و مراقبه و محاسبه و…، می‌توان در علم و عمل، به این ملکهٴ شکوهمند رسید و اراده‌ای پولادین کسب کرد.
گفتنی است که هر پیامبر و امامی معصوم است، ولی هر معصومی پیامبر و امام نیست؛ زیرا ملکهٴ عصمت، در حدّ خود، چونان سایر کمالات وجودی، درجات دارد و مقول به تشکیک و شدّت و ضعف است؛ امّا آنچه انحصاری است، مقام نبوّت و رسالت و امامت است: “…اللّه أعلم حیث یجعل رسالته…” .[ خداوند آگاهتر است که رسالت خویش را کجا قرار دهد!] خداوند، سِمَت‌های کلیدی و پست‌های حسّاس نمایندگی از طرف خود را به هر کس، حتی به هر معصوم فعلی نمی‌دهد.3
-------------------
1. .«الأنفال/29»
2. «الأنعام/124»
3. سیره رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در قرآن، جوادی آملی، ج۲/۲۰
شکوری_گروه دین و اندیشه
