اوضاع خواب ایرانی ها خراب است!
همه ی چرخه‌های بیولوژیکی که خداوند در وجود ما قرار داده است، برای سلامت ما ضروری‌اند، اما شاید مهم‌ترین این چرخه‌ها، سیکل خواب و بیداری ما باشد.
متاسفانه گهگاه شاهدیم که در جامعه امروز ما مردم در گروه‌های سنی و شغلی مختلف از خواب کافی و مناسب بهره نمی گیرند و در بررسی‌ها و علت‌یابی‌های برخی اختلالات روانی نیز وقتی بررسی دقیقی می‌کنیم، فراوان می‌بینیم که ریشه بعضی مشکلات، صرفا در ناکافی بودن خواب است؛ مثلا گروه زیادی از بچه‌ها که یا از طرف معلمان خود و یا از سوی والدین به عنوان بیش‌فعال، یا با مشکل عدم تمرکز شناخته می‌شوند و به ما معرفی می‌شوند و یا بعضا به عنوان بیمار بیش‌فعال و کم‌توجه شناخته شده و حتی دارودرمانی را شروع می‌کنند، در واقع مشکل‌شان با اصلاح الگوی خواب رفع‌شدنی است و اصولا آنها بیش‌فعال نیستند.
مطالعات زیادی در مورد وضعیت کنونی خواب در جامعه صورت گرفته است. مطالعه ما هم روی 1155 نفر از افراد بالای 18 سال نشان داد که 2/59 درصد آنها دچار مشکلات خواب هستند. در این بین، این اختلال در پزشکان و رانندگان شیوع بالاتری را نشان می‌داد. حتما خودتان می‌دانید که آمار بالای تصادفات که به علت خواب‌آلودگی راننده گزارش می‌شود و یا بعضا برخی اشتباهات تیم پزشکی، صرفا به دلیل کاهش تمرکز آنها و کمبود خواب است.
در جوامع سالم، در ساعات پایانی روز از هیجان و جنب و جوش شهر کاسته می‌شود و مراکز خرید تعطیل می‌شوند و خدمات مختلف شهری محدود می‌شود. گویا شهر برای آرامش و خواب مهیا می‌شود، اما در جامعه ما چه‌طور؟
ما تازه ساعت 21 و 22 که پاسی از شب گذشته، به خرید می‌رویم و اگر ساعت 23 در خیابان باشید ترافیک و ازدحام ماشین‌ها و مردم به شما می‌گوید شاید ساعت 11 صبح است! مردم ما دیر وقت می‌خوابند و مانند مردم جوامع دیگر، صبح زود هم سر کار حاضر می‌شوند. در نتیجه بازده و راندمان کاری‌شان پایین می‌آید، چون خواب کافی نداشته‌اند. بسیاری از آنها تحریک‌پذیر می‌شوند و توانایی فعالیت ذهنی چنین دانشجویانی (که گاهی در خوابگاه‌ها تا 4 صبح بیدارند و 8 صبح هم کلاس دارند!) به شدت افت می‌کند. آنها با یک تلنگر، عصبی می‌شوند و با هم زد و خورد می کنند و حتی گاهی بین چنین همسرانی، درگیری و اختلال روابط ایجاد می‌شود و آنها را روانه مطب روان‌پزشکان می‌کند. بچه‌ها هم همین‌طور.
من به عنوان یک روان‌پزشک که اهمیت مساله خواب را در بین بیماران بررسی کرده‌ام، اهمیت آن را از بسیاری موضوعات دیگر، برتر می‌دانم و هشدار می‌دهم که برای تغییر این الگوی غلط خواب برنامه‌ریزی کنند. تصور می‌کنم اداره شهرها هم باید طوری تنظیم شود که سطح ارائه ی خدمات در ساعات پایانی روز کاهش یابد تا مردم به خانه بروند و بخوابند و البته تلویزیون هم باید برنامه‌های پرمخاطب و پرهیجان را تا قبل از ساعت 22 شب پخش کند تا همه بتوانند بر ساعات خواب شبانه خود بیفزایند.
دکتر افشین احمدوند - مدیر گروه روان‌پزشکی و
عضو هیات علمی دانشکده علوم پزشکی کاشان
*مطالب مرتبط:
کم خوابی شدید منجر به افزایش وزن می شود
کم خوابی می تواند موجب دیابت شود
چگونه با بی‌خوابی مقابله كنیم؟
برای رفع کم خوابی چه باید خورد ؟
عوامل ابتلا به بی خوابی کدامند؟
بخش تغذیه و سلامت تبیان
