معجزه جاویدان(2)
پیامبر اسلام از همان ابتدای نزول آیات قرآن در مكه اقدام به تحدی نمود و از مشركین و اعراب خواست تا اگر می توانند همانند آن را بیاورند. این تحدی جزئی از خود قرآن بوده و تا امروز نیز وجود دارد. قرآن با آیات ذیل به گونه جاوید خواسته تا اگر هر كس میتواند نمونه ای از آیاتش را ارائه نماید:
1ـ سوره هود آیات 13 و 14 :
« میگویند این آیات را به خدا بسته ( ساختگی است ) بگو اگر راست میگوئید شما هم ده سوره ساختگی مانند آن بیاورید. و غیر از خدا هر كسی را میتوانید به كمك خود دعوت كنید، و اگر این دعوت را اجابت نكردند، بدانید این آیات از طرف خداست ».
2ـ سوره یونس آیة 38 :
«می گویند بر خدا افترا بسته، بگو سورهای همانند آن بیاورید و هر كس غیر خداوند را میتوانید به یاری طلبید اگر راست میگوئید».
3ـ سوره بقره آیات 23 و 24 :
« اگر دربارة آنچه بر بندة خود نازل كرده ایم شك و تردید دارید (لااقل) یك سوره همانند آن بیاورید، و گواهان خود را غیر از خدا بر این كار دعوت كنید. اگر راست میگوئید. اگر این كار را نكردید و هر گز نخواهید كرد، از آتش بترسید كه هیزم آن بدن های مردم ( گنه كار) و سنگ هاست، كه برای كافران مهیا شده است».
قرآن با صراحت و قاطعیت دعوت به مبارزه و تحدی كرده است و میزان قاطعیت همواره نشانهای از ایمان به هدف بوده و هر چند این ایمان بیشتر باشد ، قاطعیت نیز بیشتر خواهد بود. در آیات فوق هم مخالفان دعوت به مبارزه گردیدهاند و هم مورد تحریك واقع شده اند.
عرب آن زمان به شعر و سخنوری نظر ویژهای داشت و وقتی شاعری در یكی از مسابقات شعرگفتن كه گاه و بی گاه در بین قبایل صورت میگرفت جایزه ای میبرد این امر مایة افتخار قبیله وی میشد. اگر در بین قبایل اختلافاتی به وجود میآمد اول شعرای هر قبیله بودند كه در مقابل یكدیگر صف آرایی میكردند و شروع به سرودن اشعاری مینمودند كه هر یك قبیلة دیگری را مورد شتم و ناسزا قرار دهند و چه بسیار جنگ و خونریزی كه در میان اعراب و قبایل آن ها به دلیل اشعار گفته شده علیه همدیگر به وجود آمده است. هیچ ملتی به اندازه عرب عصر بعثت شیفته سخن نبوده و به آن توجه فوق العاده نداشته است. نامی كه این قوم برای خود انتخاب كرده است به خوبی این توجه و اهمیت را میرساند.
این ها خودشان را عرب و دیگران را عجم نامیدهاند و مقصودشان از این نامگذاری این بوده است كه در میان جمیع ملل و اقوام فقط آن ها میتوانند مقاصد شان را با گیرایی و شیوائی و روشنی بیان كنند و تنها زبان عربی است كه هر معنی و منظوری را به سهولت توسط آن میتوان فهمانید و دیگر اقوام از ترك و فارس و اروپایی و غیره زبانشان مبهم و نارسا و پیچیده و گنگ است. چون معنی اعراب و تعریب، فصاحت و روشنی سخن و تهذیب گفتار از غلط و زیبایی و نیكوئی بیان است و به همین نظر حركات و سكناتی را كه تلفظ صحیح حروف و الفاظ را روشن می كنند، اعراب مینامند و لفظ اعجام ضد اعراب است از عجم به معنی لكنت و ابهام و گرفتگی در سخن و اعجم به انسان گنگ و حیوانات زبان بسته گفته میشود.
حال در چنین محیطی و با چنین فرهنگی، معجزه جاوید پیامبراسلام یعنی قرآن این اعراب را به مبارزة ادبی میخواند.
درجلد دوم کتاب حیات القلوب اسامی هفت تن از بزرگترین شاعران عرب به چشم می خورد که آنان مقارن با ظهور اسلام بوده اند و به دلیل پیروزیهای مكررشان در مسابقات شعری، اشعاری از آن ها با آب طلا نوشته و به دیوار كعبه آویخته شده بود.
این هفت اثر زیبا به معلقات سبعه شهرت داشتند. این شعرای بزرگ پس از شنیدن آیاتی از قرآن نه تنها اقدام به تحدی با قرآن ننمودند بلكه در اولین فرصت اشعار خود را از دیوار خانه كعبه كندند چرا که از بودن آن درمقابل قرآن خجالت میكشیدند.
نوشته محسن سید اسماعیلی
بخوانید :
تنظیم: صادقی