مدير راديو اينترنتي «ایران صدا»:كتاب گويا، رواج مطالعه به شيوه‌هاي نوين است
«كتاب گويا، رواج مطالعه به شيوه‌هاي نوين است.» اين جمله را مدير راديو اينترنتي «ايرانصدا» مي‌گويد و ادامه مي‌دهد: «كتاب‌هاي گويا امكان مطالعه در هنگام رانندگی، استراحت و جتي هنگام انجام کارهای خانه را امكان‌پذير كرده‌اند.»
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، پس از راه‌اندازي راديو اينترنتي «ايران صدا» در روزهاي آغازين سال 1386، واحدي به نام «كتاب‌هاي گويا» به عنوان يكي از بخش‌هاي اين راديو، فعاليت خود را آغاز كرد. امكان مطالعه در هر زمان و مكان با بهره‌مندي از كتاب‌هاي گويا، تفكر دور از ذهني نيست.
درباره اهداف و برنامه‌هاي راه‌اندازي بخش كتاب گويا در راديو اينترنتي ايرانصدا به نشاني www.iranseda.ir با حميدرضا صحراگرد، مدير اين راديوي اينترنتي گفت‌وگو كرديم.
صحراگرد در آغاز با اشاره به ضرورت ايجاد تغييردر برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني گفت: «رادیو اينترنتي‌هاي مختلفي در كشور و نقاط مختلف جهان به شيوه‌هاي مختلف فعاليت مي‌كنند، اما از آغاز با ورود به راديو اينترنتي ايران صدا دغدغه کاری را داشتم که رادیوهای دیگر نتوانند آن را انجام بدهند و يا بخشي وجود داشته باشد كه پيش از اين نبوده است.»
وي شاخص‌سازي را يكي از مهم‌ترين اولويت‌هاي برنامه‌اي اين راديو معرفي كرد و ادامه داد: «وقتي به دنبال شاخص‌سازی برنامه‌ها بوديم، با قالب کتاب گویا در اين زمينه آشنا شدم و پس از تحقيقات مختلف به اين نتيجه رسيديم كه مي‌شود اين بخش به دليل دارا بودن ويژگي‌هاي مختلف به برنامه‌هاي راديو اينترنتي اضافه كرد.»
برخی كتاب‌هاي گويا، شامل سخنرانی روساي جمهور و یا مباحث دانشگاهی است كه به نوعي تالیف صوتی ناميده مي‌شوند و به برنامه رادیویی شباهت دارند، اين كتاب‌هاي گويا را با اندكي تغيير مي‌توان به شكل مكتوب درآورد و چاپ کرد.»
صحراگرد با بيان اين‌كه، برخی سایت‌ها پروژه کتاب گویا را به صورت ویژه دنبال می‌کنند، گفت: «ساخت كتاب گويا در سايت‌هاي مختلف به دو صورت انجام مي‌شوند، نوع اول، كتاب‌هاي رمان و داستانی هستند كه به صورت قصه روايت شده‌اند و نوع دوم كتاب‌هايي‌اند كه به صورت اجراي نمایشي تهيه مي‌شوند.»
وي تصريح كرد: «برخی كتاب‌هاي گويا، شامل سخنرانی روساي جمهور و یا مباحث دانشگاهی است كه به نوعي تالیف صوتی ناميده مي‌شوند و به برنامه رادیویی شباهت دارند، اين كتاب‌هاي گويا را با اندكي تغيير مي‌توان به شكل مكتوب درآورد و چاپ کرد.»
وي با اشاره به تفاوت‌هاي كتاب گويا و برنامه‌هاي رادیويي گفت: «در راديو به راحتی مي‌توان هر روز یک کتاب را خواند، اما در سایت اینترنتی این کار نیازمند زيرساخت‌هايي است که قبل از توليد باید فراهم شود، براي مثال براي تولید يك كتاب گويا زماني معادل شش ماه تا یک سال لازم است.»
گام اول؛ تولد كتاب‌هاي گويا ...
مدير راديو اينترنتي ايران صدا با بيان اين‌كه در آغاز، برخی از برنامه‌سازان و تهيه‌كنندگان به دليل نو بودن برنامه از انجام اين كار می‌ترسیدند، افزود: «با توجه به اين‌كه استقبالي از اين كار نشد، به همراه كارشناسان راديو به سراغ آرشیو رادیو رفتم و در مدت 25 روز برنامه‌هاي توليد شده راديو در يك سال اخير را بررسي كرديم، در اين ميان رمان‌ها و یا داستان‌هایی كه در رادیو خوانده شده بودند، جمع‌آوري شدند.»
وي به عناوين برخي از اين برنامه‌ها اشاره كرد و گفت: بسیاری از اين داستان‌ها در برنامه‌هاي «قصه ظهر جمعه»، «كتاب شب»، «روايت شب»، «روايت يك قصه»، «كيمياي خيال»، «هفت گنبد»، «ترانه آبي» و ... اجرا و به كتاب گويا تبديل شده بودند.»
هم اکنون پنج گروه اجتماعی و اقتصادی، دانش و فناوری، اندیشه و معارف اسلامی، ورزش و فرهنگ و ادب و هنر، با در اختيار داشتن یک تا سه تیم تخصصی ساخت کتاب گویا، هر روز يك كتاب را بر اساس كنداكتور و موضوعي كه در اختيار دارند، جمع‌آوري مي‌كنند.
مدير راديو اينترنتي «ایران صدا» ادامه داد: «اين برنامه‌ها گنجينه‌اي غني در آرشيو راديو بودند كه اگر از کنار آن‌ها بي‌تفاوت مي‌گذشتيم خطای استراتژیکي محسوب مي‌‌شد، از سوي ديگر زمان به تندي مي‌گذشت و بايد هرچه زودتر اقدامي انجام مي‌داديم. به همین دلیل تصميم گرفتيم هر برنامه‌اي که بر مبنای یک کتاب مکتوب بود استخراج، دسته‌بندی كنيم و با حداقل تغییرات به صورت كتاب گويا، روي سايت قرار دهيم.»
صحراگرد آماده‌سازي كتاب‌هاي گويا را نيازمند برنامه‌ريزي و دقت نظر دانست و گفت: «از جمله اصول اوليه‌اي كه در کتاب‌هاي گویا بايد رعايت شود؛ تهيه چکیده کتاب، پیشگفتار، سخن مولف، فهرست‌گویی و فصل بندی است، اما در شروع کار براي تعدادي از كتاب‌هاي گويا، این اصول رعايت نشد و اغلب برنامه‌هاي رادیويي به صورت یک مجموعه جمع‌آوری شدند.»
گام دوم؛ كتاب گويا در همه جا
وي در بخش ديگر سخنان خود درباره شيوه دسترسي به كتاب‌هاي گويا در اين سايت توضيح داد: «هم اکنون کتاب‌های گویا بر روی سایت به فروش می‌رسند و فرد می‌تواند با در اختيار داشتن كد كاربردي و رمز عبور، اين كتاب‌ها را دانلود كند و در هر زمان و مكاني كه مي‌خواهد، آن را بشنود.»
صحراگرد با بيان اين‌كه دانلود كتاب‌ها نياز به نرم افزار خاصي ندارد، اظهار داشت: «افراد علاقه‌مند پس از تهيه كارت‌ها كه در كتابفروشي‌هاي معتبر شهر توزيع شده‌اند و يا با خريد اينترنتي كارت از سايت، به دانلود و ذخيره‌سازي كتاب اقدام كنند.»
وي تصريح كرد: «پس از دانلود نيز مي‌توانند فايل كتاب به روی تلفن همراه و يا mp3 خود بريزند و در اتوبوس، مترو و یا تاکسی به آن گوش دهند.»
صحراگرد همچنين درباره سامانه امنیت و جلوگيري از کپی‌برداری‌های احتمالی از این کار گفت: «در صدا و سیما روی این کار سرمایه گذاری می‌کنیم، زیرا به دنبال این هستیم که کتابخوانی در سطوح مختلف جامعه به شيوه‌ها و روش‌هاي مختلف و نو گسترش پیدا کند، با توجه به محدوديت‌هايي كه كتاب‌هاي مكتوب دارند، كتاب‌هاي گويا مي‌تواند همزمان با فناوري‌هاي روز، به رواج كتابخواني كمك كند، به همين دليل اگر كپي‌سازي از اين كار انجام شود ناراحت نمي‌شويم.»
مدير راديو اينترنتي «ایران صدا» با اشاره به كاركردهاي كتاب گويا در جامعه اظهار داشت: «كتاب‌هايي كه به صورت مکتوب منتشر مي‌شوند شمارگان مشخصی دارند و معمولا حوزه تاثیرگذاري محدود و مشخصي دارند، اما با صوتی شدن كتاب‌ها اثرگذاری آثار مشخص و قابل شمارش نیست، زيرا افراد بسیاری می‌توانند با دانلود از مطالب این کتاب‌ها بهره‌مند شوند.»
وي در كنار مزاياي كتاب‌هاي گويا به برخي مشكلات اين حوزه نيز اشاره كرد و عنوان داشت: «سرعت پایین اینترنت موجب شده که بسیاری از افراد از دانلود کتاب‌هاي گويا منصرف شوند، زيرا در اغلب اينترنت‌هاي خانگي مشكل قطع و وصل شدن اینترنت و مشکل سخت افزاری وجود دارد.»
صحراگرد مشكلاتي چون نبود زيرساخت‌هاي اينترنتي را در گسترش فرهنگ استفاده از آن دخيل دانست و گفت: مواردي چون كاهش پهنای باند، سرعت پايين اينترنت و ... چالشي جدی برای کتاب‌های گویاست.»
گام سوم؛ جهشي براي برنامه‌هاي بزرگ
وی همچنين با اشاره به برنامه‌های آتی راديو اينترنتي ايرانصدا براي توسعه كتاب‌هاي گويا گفت: «هم اکنون پنج گروه اجتماعی و اقتصادی، دانش و فناوری، اندیشه و معارف اسلامی، ورزش و فرهنگ و ادب و هنر، با در اختيار داشتن یک تا سه تیم تخصصی ساخت کتاب گویا، هر روز يك كتاب را بر اساس كنداكتور و موضوعي كه در اختيار دارند، جمع‌آوري مي‌كنند.»
صحراگرد تصريح كرد: «براي مثال، گروه علمی موظف است از میان برنامه‌های رادیو سلامت درباره سیگار کشیدن، بیماری‌های قلبی، انواع سکته‌ها، تغذیه، کمک‌های اولیه و ... یک کتاب گویا تهیه کند.»
مدير راديو اينترنتي «ایران صدا» بازتولید برنامه‌های راديويي را يكي از پروژه‌هاي اصلي تهيه كتاب‌هاي گويا معرفي كرد و گفت: «ايده‌های اصلی كتاب‌هاي گويا از دل برنامه‌های رادیويي شكل مي‌گيرد، مثلا وقتي در رادیو معارف درباره احکام شرعی سوالی مطرح می‌شود، گروه انديشه و معارف اسلامي انتشار مجموعه استفتائات و يا احکام و دین را در قالب یک کتاب گویا دنبال مي‌كند.»
وي با اشاره به ديگر برنامه‌هاي اين راديو در گسترش فرهنگ استفاده از كتاب‌هاي گويا اظها داشت: «به منظور بهره‌مندی ایرانیان خارج از کشور از کتاب‌های گویای ایرانی، هم اکنون درصد رایزنی با سفارتخانه‌های ایران و یا دفاتر ایران در خارج از کشور هستیم تا لوح‌های فشرده كتاب‌ها را میان ایرانیان خارج از کشور توزیع کنند.»
صحراگرد همچنين نويد داد؛ طبق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده، کتاب‌های گویای دانشگاهی بر روی لوح فشرده منتشر شود و با تخفیف ویژه به فروش برسد تا به مرور زمان دانشجویان علاقه‌مند به سمت این کتاب‌ها گرایش پیدا كنند.
